(The following statement was released by the rating agency) Fitch Ratings-Warsaw-April 17: Fitch Ratings potwierdził międzynarodowe długoterminowe ratingi Województwa Małopolskiego (Issuer Default Rating; IDR) dla zadłużenia w walucie zagranicznej oraz w walucie krajowej na poziomie „A-” oraz długoterminowy rating krajowy na poziomie „AAA(pol)”. Wszystkie ratingi mają perspektywę Stabilną. Potwierdzenie ratingu odzwierciedla naszą opinię, że zdolność kredytowa Małopolski odzwierciedlona w ratingu ma pewien margines bezpieczeństwa, który pozwoli Województwu utrzymać ratingi na dotychczasowym poziomie pomimo negatywnych skutków gospodarczych wywołanych pandemią koronawirusa. Wskaźniki zadłużenia Województwa pogorszą się na skutek spadku nadwyżki operacyjnej, ale pozostaną odpowiednie dla obecnego poziomu ratingu. Samodzielny profil kredytowy (standalone credit profile; SCP) Województwa wynosi „a”. GŁÓWNE CZYNNIKI RATINGU Profil ryzyka: Średni Profil ryzyka Województwa oceniamy jako „średni”, podobnie jak pozostałych ocenianych polskich województw. Średni profil ryzyka (lub tolerancja długu) odzwierciedla umiarkowane ryzyko, że nadwyżka operacyjna Województwa spadnie do poziomu niewystarczającego do obsługi długu lub że roczna obsługa zadłużenia wzrośnie powyżej prognoz. Na ocenę profilu ryzyka Małopolski składa się „mocna” ocena elastyczności wydatków, jak również „średnie” oceny pozostałych czynników: stabilności dochodów, stabilności wydatków oraz stabilności i elastyczność zobowiązań oraz płynności Województwa. Stabilność dochodów: Średnia Fitch zmienił ocenę stabilności dochodów ze „słabej” na „średnią” dla wszystkich ocenianych województw. Ocena ta odzwierciedla stabilne źródła dochodów, włączając dotacje i subwencje z budżetu państwa (A-/ Perspektywa Stabilna) oraz dochody z podatku dochodowego od osób fizyczynych (PIT), które podlegają jedynie umiarkowanym wahaniom wynikającym z cyklów gospodarczych. W dochodach Województwa dominuje podatek dochodowy od osób prawnych (CIT), który stanowił średnio 32% dochodów ogółem w latach 2015-2019. Kolejne, bardziej stabilne źródła dochodów, to transfery bieżące z budżetu państwa oraz z UE (28%) oraz inne dochody bieżące (4%). Natomiast dotacje inwestycyjne z UE oraz z budżetu państwa (24% dochodów ogółem) podążają za zmianami wydatków majatkowych, nie powodując presji na budżet. Fitch spodziewa się, że spowolnienie gospodarcze spowodowane pandemią koronawirusa (z prognozowanym spadkiem PKB o 0,6% w 2020r.) wpłynie na dochody Województwa z CIT, który to podatek jest bardzo wrażliwy na zmiany koniunktury gospodarczej. W scenariuszu ratingowym zakładamy, że dochody Małopolski z CIT mogą spaść o 30% w 2020r., zanim nastąpi pewne odbicie w 2022r. Zdolność zwiększania dochodów: Średnia Oceniamy zdolność Małopolski do generowania dodatkowych dochodów w czasach słabszej koniunktury gospodarczej jako „średnią” z uwagi na istniejący w Polsce system wyrównywania dochodów województw (część wyrównawcza subwencji ogólnej dla województw). Małopolska korzystała z wpływów z tej części subwencji w ostatnich latach, ale mogłaby skorzystać z wyższych kwot subwencji, w przypadku spadku jej dochodów podatkowych. Małopolska, tak jak wszystkie województwa w Polsce, ma ograniczoną elastyczność w zakresie zwiększania dochodów z podatków, gdyż stawki podatków dochodowych są ustalane przez władze centralne. Stabilność wydatków: Średnia Fitch zmienił ocenę stabilności wydatków wszystkich ocenianych województw z „Mocnej” na „Średnią”. Wynika to z faktu, że historycznie wydatki Województwa wzrastały w tempie zbliżonym do tempa wzrostu dochodów, a pewna część zadań Województwa pociąga za sobą wzrost wydatków w okresach spowolnienia gospodarczego. Małopolska realizuje głównie zadania, które nie są podatne na zmiany koniunktury gospodarczej. W 2018r. wydatki majątkowe stanowiły 35% wydatków ogółem, wydatki bieżące w zakresie transportu publicznego – 21%, administracji – 11%, kultury – 11% i oświaty – 7%. Możliwość dostosowywania wydatków: Mocna Województwo Małopolskie pokazało w ostatnich latach, że ma zdolność do ograniczania wydatków. Małopolskę charakteryzuje duża elastyczność w zakresie wydatków wynikająca z umiarkowanego udziału sztywnych wydatków operacyjnych (wydatki na wynagrodzenia: poniżej 20% wydatków ogółem w latach 2015-2019) oraz znacznego udziału wydatków majątkowych (około 39% w latach 2015-2019). Województwo może ograniczać wydatki bieżące w wielu obszarach, jak na przykład w zakresie utrzymania i remontów dróg, promocji dziedzictwa kulturowego oraz lokalnej gospodarki czy na wydarzenia kulturalne. Ponadto Małopolska może przesunąć realizację niektórych inwestycji lub częściowo ograniczyć ich zakres, ponieważ Województwo realizuje szereg małych i średnich projektów inwestycyjnych. W rezultacie spodziewamy się, że w sytuacji mocnego spadku dochodów na skutek pandemii Małopolska wykorzysta swoją elastyczność po stronie wydatków. Zobowiązania i płynność (stabilność): Średnia Zadłużenie Województwa charakteryzuje równomiernie rozłożony harmonogram spłat (średnio 45 mln zł rocznie). Województwo jest jednak narażone na ryzyko stopy procentowej, gdyż całe zadłużenie posiada zmienne oprocentowanie i na ryzyko walutowe, gdyż około 50% zadłużenia Małopolski stanowią pożyczki w euro z Banku Rozwoju Rady Europy oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Województwo ogranicza wskazane czynniki ryzyka przez bezpieczne zarządzanie budżetowe, gdyż inne formy zabezpieczenia (transakcje zabezpieczające) nie są dozwolone. Jednak obniżenie stopy referencyjnej NBP dwukrotnie w tym roku, z 1,5% na początku roku do 0,5% w kwietniu, ogranicza ryzyko stopy procentowej przynajmniej w 2020 roku. Zobowiązania pośrednie Województwa wynikające z podmiotów zależnych (spółek oraz jednostek ochrony zdrowia) są niskie i Fitch spodziewa się, że wsparcie finansowe Małopolski dla podległych jej jednostek ochrony zdrowia pozostanie niskie również w średnim okresie, nie przekraczając 2% wydatków ogółem. Zobowiązania i płynność (elastyczność): Średnia W ciągu ostatnich lat Małopolska utrzymywała bardzo wysoką płynność, która od 2018r. zaczęła się stopniowo zmniejszać na skutek realizowanych inwestycji. Od lipca 2018r. Województwo ma do dyspozycji kredyt w rachunku bieżącym do wysokości 50 mln zł w banku Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. Scenariusz ratingowy Fitch przewiduje, że w latach 2019-2023 wskaźnik obsługi zadłużenia środkami pieniężnymi (nadwyżka operacyjna oraz wolne środki do obsługi zadłużenia danego roku) utrzymywać się będzie średnio na poziomie 2,5 raza w porównaniu do 6,1 razy w latach 2015-2019. Zdolność Obsługi Zadłużenia (Debt Sustainability) – kategoria „aa” Fitch zmienił założenia do scenariusza ratingowego uwzględniając skutki spowolnienia gospodarczego wywołanego pandemią koronawirusa. Oczekujemy, że zadłużenie Województwa może się podwoić i osiągnąć 730 mln zł na koniec 2024r. w związku z planowanymi wydatkami majątkowymi w kwocie 2,1 mld zł w latach 2020-2024. Zadłużenie wzrośnie do 69% dochodów operacyjnych (2019r.: 24%), ale będzie nadal odpowiadało kategorii „aa”. Z uwagi na spadek nadwyżki operacyjnej oraz wzrost zadłużenia, wskaźnik spłaty zadłużenia pogorszy się do 6,2x w 2024r. (1,1x w 2019r.), ale będzie nadal odpowiadał kategorii „aa”. Syntetyczny wskaźnik obsługi zadłużenia (SDSCR) będzie słabszy i wyniesie 1,8x (13x w 2019r.), co będzie odpowiadało kategorii „a”. Biorąc pod uwagę, że dwa z trzech wskaźników są w kategorii „aa”, Zdolność Obsługi Zadłużenia została ustalona w kategorii „aa”. Najnowsze dane otrzymane od emitentów z sektora JST w Polsce nie wskazują na znaczące pogorszenie się ich sytuacji finansowej. Jednak zachodzące negatywne zmiany w ich dochodach i wydatkach mogą się pogłębiać w nadchodzących tygodniach i miesiącach z uwagi na spadek działalności gospodarczej oraz nakładane przez władze centralne ograniczenia, które mogą zostać zaostrzone, bądź wydłużony okres ich obowiązywania. Ratingi Fitch co do zasady zawierają założenia dotyczące uwarunkowań w przyszłości. Im dłuższy okres trwania pandemii, tym skutki wynikające z ograniczeń działalności gospodarczej będą miały bardziej negatywny wpływ na sytuację finansową JST. Fitch będzie monitorować zmiany zachodzące w sektorze i na bieżąco aktualizować założenia dotyczące scenariuszy bazowych i ratingowych emitentów na bazie uzyskichanych danych ilościowych oraz jakościowych w zakresie spodziewanych wyników oraz głównych czynników ryzyka. Małopolska zajmuje piąte miejsce spośród 16 województwa pod względem udziału w PKB kraju. W 2018r. udział ten wynosił 8,1%. Jednak z uwagi na wysoką liczbę ludności (3,4 miliona), PKB na mieszkańca Małopolski był niższy od średniej krajowej i stanowił 92% średniej krajowej (65% średniej dla 27 krajów UE). Gospodarka Województwa jest zdywersyfikowana i zorientowana na usługi, ale charakteryzują ją duże dysproporcje w rozwoju poszczególnych podregionów. Na koniec 2019r. stopa bezrobocia w Województwie wynosiła 4,1% i była niższa od średniej krajowej (5,2%). CZYNNIKI ZMIANY RATINGU Czynniki, które mogą samodzienie lub łącznie prowadzić do zmiany perspektywy ratingu na negatywną bądź do obniżenia ratingu: - negatywne zmiany na ratingach Polski (zmiana perspektywy na negatywną lub obiżenie ratingu); - obniżenie SCP do „bbb+”, co mogłoby mieć miejsce w sytuacji zdecydowanego pogorszenia wskaźników zadłużenia, tj. gdy wskaźnik spłaty długu osiągnie 9x oraz syntetyczny wskaźniki obsługi zadłużenia spadnie poniżej 1,5x w scenariuszu ratingowym Fitch. Czynniki, które mogą samodzienie lub łącznie prowadzić do zmiany perspektywy ratingu na pozytywną bądź do podniesienia ratingu: - pozytywne zmiany na ratingach Polski (zmiana perspektywy ratingów na pozytywną bądź podniesienie ratingów), ponieważ ratingi Województwa są obecnie ograniczone ratingami Polski. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA Oceny i założenia jakościowe: Profil ryzyka: Średni Stabilność dochodów: Średnia Zdolność do zwiększania dochodów: Średnia Stabilność wydatków: Średnia Elastyczność wydatków: Mocna Zobowiązania i płynność (stabilność): Średnia Zobowiązania i płynność (elastyczność): Średnia Zdolność Obsługi Zadłużenia: kategoria „aa” Wsparcie: nie dotyczy Ryzyko asymetryczne: nie dotyczy Ograniczenie ratingiem państwa: tak Założenia ilościowe do prognoz dla emitenta: Scenariusz ratingowy Fitch jest scenariuszem uwzględniającym przebieg cyklu gospodarczego i uwzględnia presję na dochody, wydatki i ryzyko finansowe. Opiera się na danych z lat 2015–2019 i prognozowanych wskaźnikach na lata 2020–2024. Główne założenia Fitch w scenariuszu ratingowym uwzględniają: - średni roczny spadek dochodów operacyjnych o 3,4% w latach 2020-2024, uwzględniający spadek dochodów z CIT o 30% w 2020r. oraz nieznaczne odbicie od 2022r. o 5,5% rocznie; - łączny spadek wydatków operacyjncyh o 3% w latach 2020-2021 oraz brak wzrostu w latach 2022-2024; - deficyt majątkowy w wysokości średnio 154 mln zł rocznie w latach 2020-2024; - średni koszt długu wzrośnie z 1,2% w 2019r. do 4,0% w 2024r., nowy dług o zapadalności 10 lat; RATINGI IDR Samodzielny Profil Kredytowy Małopolski na poziomie „a” odzwierciedla połączenie „średniego” profilu ryzyka oraz Zdolności Obsługi Zadłużenia na poziomie „aa”. Nadając SCP uwzględniliśmy także sytuację Województwa na tle innych JST z grupy porównawczej. Na ostateczny IDR Województwa nie miało wpływu żadne asymetryczne ryzyko, ani nadzwyczajne wsparcie ze strony budżetu centralnego. Rating IDR Województwa są ograniczone ratingami kraju. Charakter współpracy Powyższe ratingi zostały nadane lub zaktualizowane na zlecenie podmiotu ocenianego / emitenta lub podmiotów z nim powiązanych. Ewentualne odstępstwa od tej reguły zostały wymienione poniżej: Malopolska, Region of; Long Term Issuer Default Rating; Affirmed; A-; RO:Sta ----; Local Currency Long Term Issuer Default Rating; Affirmed; A-; RO:Sta ----; National Long Term Rating; Affirmed; AAA(pol); RO:Sta Contacts: Primary Rating Analyst Renata Dobrzynska, PhD Director +48 22 338 6282 Fitch Polska SA Krolewska 16, 00-103 Warsaw Secondary Rating Analyst Anna Drewnowska-Sus, Analyst +48 22 338 6284 Committee Chairperson Guilhem Costes, Senior Director +34 91 076 1986
Media Relations: Athos Larkou, London, Tel: +44 20 3530 1549, Email: athos.larkou@thefitchgroup.com; Malgorzata Socharska, Warsaw, Tel: +48 22 338 6281, Email: malgorzata.socharska@fitchratings.com. Additional information is available on www.fitchratings.com Applicable Criteria National Scale Ratings Criteria (pub. 18 Jul 2018) https://www.fitchratings.com/site/re/10038626 Rating Criteria for International Local and Regional Governments (pub. 13 Sep 2019) (including rating assumption sensitivity) https://www.fitchratings.com/site/re/10087140 Additional Disclosures Solicitation Status https://www.fitchratings.com/site/pr/10118873#solicitation Endorsement Status https://www.fitchratings.com/site/pr/10118873#endorsement_status Endorsement Policy https://www.fitchratings.com/regulatory WSZYSTKIE RATINGI FITCH PODLEGAJA PEWNYM OGRANICZENIOM ORAZ WYLACZENIOM ODPOWIEDZIALNOSCI. PROSIMY O ZAPOZNANIE SIE Z TYMI OGRANICZENIAMI I WYLACZENIAMI ODPOWIEDZIALNOSCI NA STRONIE FITCH: HTTPS://WWW.FITCHRATINGS.COM/UNDERSTANDINGCREDITRATINGS. PONADTO, NA STRONIE AGENCJI „ WWW.FITCHRATINGS.COM. ” ZNAJDUJA SIE PUBLICZNIE DOSTEPNE DEFINICJE RATINGÓW ORAZ ZASADY ICH STOSOWANIA. OPUBLIKOWANE TAM RATINGI, KRYTERIA ORAZ METODYKI SA W KAZDEJ CHWILI DOSTEPNE. NA STRONIE AGENCJI W SEKCJI „CODE OF CONDUCT” ZNAJDUJA SIE DOKUMENTY: CODE OF CONDUCT, CONFIDENTIALITY, CONFLICTS OF INTEREST, AFFILIATE FIREWALL, COMPLIANCE, A TAKZE INNE ODPOWIEDNIE DOKUMENTY DOTYCZACE POLITYK I PROCEDUR STOSOWANYCH PRZEZ FITCH. FITCH MÓGL RÓWNIEZ ZREALIZOWAC INNA, DOZWOLONA POD OBECNYMI REGULACJAMI, USLUGE TEMU OCENIANEMU EMITENTOWI LUB POWIAZANYM Z NIM PODMIOTOM TRZECIM. DALSZE INFORMACJE DOTYCZACE TEJ USLUGI RATINGOWEJ, DLA KTÓREJ ANALITYK WIODACY JEST UMIEJSCOWIONY W PODMIOCIE ZAREJESTROWANYM W UE, MOZNA ZNALEZC NA STRONIE EMITENTA NA STRONIE INTERNETOWEJ FITCH. Copyright © 2020 Fitch, Inc., Fitch Ratings Ltd. i jego podmioty zależne. 33 Whitehall Street, NY, NY 10004. Telefon: 1-800-753-4824, (212) 908-0500. Fax: (212) 480-4435. Kopiowanie lub wykorzystywanie w całości lub w części bez zgody jest zabronione. Wszelkie prawa zastrzeżone. W procesie nadawania i utrzymywania ratingów, jak również tworzeniu innych raportów (łącznie z informacjami o prognozach), Fitch bazuje na faktycznych informacjach otrzymanych od emitentów i underwriterów i innych źródeł, które według Fitch są wiarygodne. Fitch przeprowadza rozsądne badanie faktycznych informacji, na których bazuje, zgodnie ze swoją metodyką oraz otrzymuje rozsądne potwierdzenie tych informacji w niezależnych źródłach, w miarę dostępności tych źródeł dla danego papieru wartościowego lub w danej jurysdykcji. Sposób weryfikacji faktów przez Fitch i zakres otrzymanej weryfikacji od stron trzecich będzie się różnić w zależności od charakteru danego papieru wartościowego i jego emitenta, wymogów i zwyczajów w jurysdykcji, w ramach której oceniany papier jest oferowany sprzedawany i/lub jest zlokalizowany emitent, dostępności i charakteru odpowiednich informacji publicznych, dostępu do Zarządu emitenta i jego doradców, dostępności do istniejących wcześniej informacji stron trzecich takich jak: raporty audytorów, zatwierdzone listy z procedurami, oceny, raporty aktuarialne, raporty inżynieryjne, opinie prawne oraz innych raportów sporządzonych przez strony trzecie, dostępności niezależnych i kompetentnych źródeł weryfikujących w związku z konkretnym papierem wartościowym lub w danej jurysdykcji z której pochodzi emitent oraz szeregu innych czynników. Podmioty/osoby wykorzystujące ratingi Fitch powinni zrozumieć, że ani dokładniejsza weryfikacja faktów, ani jakakolwiek weryfikacja przez strony trzecie nie gwarantuje, że wszystkie informacje, na których bazuje Fitch w procesie nadania ratingu będą dokładne i kompletne. Ostatecznie, to emitent i jego doradcy są odpowiedzialni za dokładność informacji, które przekazują Fitch oraz rynkowi w dokumentach oferujących i innych raportach. W procesie nadawania ratingów Fitch musi polegać na pracy ekspertów, takich jak: niezależni audytorzy, jeśli chodzi o sprawozdania finansowe oraz prawnicy w zakresie kwestii prawnych i podatkowych. Ponadto, ratingi oraz prognozy dotyczące informacji finansowych oraz innych informacji z natury rzeczy dotyczą zdarzeń przyszłości i bazują na założeniach i oczekiwaniach dotyczących zdarzeń w przyszłości, które z natury rzeczy nie mogą zostać zweryfikowane jako fakty. W efekcie, pomimo jakiejkolwiek weryfikacji teraźniejszych faktów, na rating mogą wpływać przyszłe zdarzenia czy warunki, które nie zostały wzięte pod uwagę w momencie nadania lub potwierdzenia ratingu. Informacje zawarte w tym raporcie są prezentowane w oryginalnej postaci, bez żadnych gwarancji, a Fitch nie gwarantuje, że raport lub jakakolwiek jego zawartość spełni jakiekolwiek oczekiwania odbiorcy raportu. Rating nadany przez Fitch jest opinią o wiarygodności kredytowej papieru wartościowego. Ta opinia jest oparta na kryteriach i metodykach, które Fitch ciągle ocenia i aktualizuje. Z tego względu, ratingi są pracą zbiorową w ramach Fitch i żadna osoba ani grupa osób nie jest samodzielnie za nie odpowiedzialna. Rating nie odzwierciedla ryzyka poniesienia strat na skutek innych ryzyk niż ryzyko kredytowe chyba, że ryzyka takie zostały dokładnie przedstawione. Fitch nie jest zaangażowany w oferowanie lub sprzedaż jakichkolwiek papierów wartościowych. Wszystkie raporty Fitch są pracą zbiorową. Konkretne osoby wskazane w tych raportach brały udział w opracowywaniu opinii w nich zawartych, ale nie są jedynymi za nie odpowiedzialnymi. Osoby te zostały wskazane jedynie jako osoby do kontaktu. Raport prezentujący rating nadany przez Fitch nie jest prospektem ani nie zastępuje informacji zebranych, sprawdzonych i przedstawianych inwestorom przez emitenta i jego agenta w związku ze sprzedażą papierów dłużnych. Ratingi mogą być zmienione lub wycofane w każdej chwili z różnych powodów i jest to suwerenna decyzja Fitch'a. Fitch nie oferuje żadnego doradztwa inwestycyjnego. Ratingi nie stanowią rekomendacji kupna, sprzedaży lub trzymania jakichkolwiek papierów wartościowych. Ratingi nie komentują poprawności cen rynkowych, przydatności jakiegokolwiek papieru wartościowego dla danego inwestora, charakterystyki zwolnień podatkowych lub zobowiązań podatkowych związanych z płatnościami z danym papierem wartościowym. Fitch otrzymuje wynagrodzenie od emitentów, ubezpieczycieli, gwarantów, innych instytucji oraz organizatorów za usługi ratingowe. Opłaty te zazwyczaj zamykają się w przedziale od 1.000 USD do 750.000 USD (lub równowartości tej kwoty w innych walutach) za emisję. W niektórych wypadkach Fitch ocenia wszystkie lub dużą część emisji danego emitenta, lub ubezpieczonych lub gwarantowanych przez danego ubezpieczyciela lub gwaranta, w ramach jednej opłaty rocznej. Taka opłata kształtuje się w przedziale od 10.000 USD do 1.500.000 USD (lub równowartość tej kwoty w innych walutach). Nadanie, publikacja i dystrybucja ratingu przez Fitch nie stanowi zgody Fitch'a do używania jego nazwy w roli eksperta w związku z jakąkolwiek rejestracją w ramach przepisów o publicznym obrocie papierów wartościowych w USA, ustawy „Financial Services and Markets Act” z 2000 roku w Wielkiej Brytanii (United Kingdom) lub podobnych praw i regulacji w każdym innym państwie. Z powodu relatywnej efektywności elektronicznej publikacji i dystrybucji, analizy Fitch mogą być dostępne dla prenumeratorów tych wersji do 3 dni wcześniej niż dla prenumeratorów wersji drukowanej. Informacja dotycząca tylko Australii, Nowej Zelandii, Tajwanu, Korei Południowej: Fitch Australia Pty Ltd posiada licencję na świadczenie usług finansowych w Australii (Australian Financial Services Licence no. 337123), upoważniającą do przyznawania ratingów kredytowych tylko klientom hurtowym (wholesale clients). Informacje o ratingach kredytowych publikowane przez Fitch nie są przeznaczone do wykorzystywania przez osoby, które są klientami detalicznymi w rozumieniu ustawy Corporations Act 2001.