Warszawa, 09.03.2023 (ISBnews) - Senat wprowadził poprawki do nowelizacji kodeksu pracy, które zakładają m.in. wprowadzenie 100-proc. odpłatności zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu opiekuńczego, urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego oraz ojcowskiego. Senat chce też, by prawo do urlopu rodzicielskiego przysługiwało do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a pracodawca miał obowiązek zaakceptować wniosek pracownika o elastyczną organizację pracy, gdy ten wychowuje dziecko do 12. roku życia.
Za nowelizacją wraz z poprawkami głosowało 95 senatorów, nikt nie był przeciwny, a jedna osoba wstrzymała się od głosu.
Wprowadzone przez Senat poprawki zmierzają do tego, by zarówno osoby podlegające przepisom kodeksu pracy, jak i przepisom dla służb mundurowych za okres urlopu opiekuńczego, urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego otrzymały świadczenie w pełnej 100-proc. wysokości (a nie w wysokości 70%).
Senat chce także, by prawo do urlopu rodzicielskiego przysługiwało - zgodnie z poprawką - do 7. roku życia (a nie do 6., jak stanowiła nowela w wersji przyjętej przez Sejm).
Zmiany dotyczą również urlopu opiekuńczego w celu zapewnienia opieki osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym. Senat wykreślił przepisy stanowiące, że ma to być urlop bezpłatny.
Poprawki stanowią także, że pracownik może złożyć wniosek o elastyczną organizację pracy jeżeli wychowuje dziecko do ukończenia przez nie 12. roku życia wniosek powinien być złożony w terminie nie krótszym niż 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z elastycznej organizacji pracy, a pracodawca co do zasady ma obowiązek taki wniosek zaakceptować.
Nowelizacja wdraża 2 unijne dyrektywy dotyczące tzw. work-life balance - dyrektywę w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej i tzw. dyrektywę rodzicielską. Dotyczy m.in. urlopów i czasu pracy, w tym urlopu rodzicielskiego, do którego pracownicy będą mieli indywidualne prawo.
Prawo ojca do urlopu rodzicielskiego nie będzie uzależnione od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu. W ramach urlopu rodzicielskiego zostanie wprowadzona nieprzenoszalna jego część, w wymiarze do 9 tygodni, dla każdego z rodziców.
Pracownik będzie mógł ponadto skorzystać z urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym, aby zapewnić osobistą opiekę lub wsparcie krewnemu albo osobie pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, wymagającej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
Nowela wprowadza także możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy „z powodu działania siły wyższej" do wykorzystania w pilnych sprawach rodzinnych w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia. Do czasu pracy będą wliczane ponadto nowe 2 dodatkowe przerwy. Pracownik będzie mógł skorzystać z drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli jego dobowy wymiar pracy jest dłuższy niż 9 godzin pracy, a także z trzeciej co najmniej 15-minutowej przerwy – przy ponad 16-godzinnym wymiarze czasu pracy.
Nowelizacja umożliwi szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy, w tym pracę zdalną, elastyczne rozkłady czasu pracy (ruchomy czas pracy, indywidualny rozkład czasu pracy, weekendowy system czasu pracy, system skróconego tygodnia pracy i przerywany czas pracy) i pracę w niepełnym wymiarze czasu. Zgodnie ze zmianami dotyczącymi umów o pracę pracownik, który wykonywał pracę co najmniej 6 miesięcy, będzie miał prawo wystąpić, raz w roku, o zmianę rodzaju umowy na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy.
Nowela rozszerza też zakres informacji o warunkach zatrudnienia pracownika - w tym wysyłanego do pracy do państw UE lub trzecich oraz delegowanego - np. o informację o prawie do szkoleń czy długości płatnego urlopu. Funkcjonować będą ponadto zakazy zabraniania pracownikowi, co do zasady, jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą, a także jego niekorzystnego traktowania z tego tytułu.
Pracownik będzie miał również prawo do nieodpłatnego i wliczanego do czasu pracy szkolenia, które niezbędnego do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku, jeżeli prawo do takiego szkolenia wynika z postanowień układu zbiorowego pracy lub innego porozumienia zbiorowego lub z regulaminu albo przepisów prawa pracy.
(ISBnews)