Oświadczenie wstępne na konferencji prasowej

Oświadczenie wstępne na konferencji prasowej

Mario Draghi, prezes EBC
Vítor Constâncio, wiceprezes EBC
Frankfurt nad Menem, 10 marca 2016

Szanowni Państwo, wspólnie z panem wiceprezesem mamy przyjemność powitać Państwa na naszej konferencji prasowej. Przedstawimy teraz wyniki dzisiejszego posiedzenia Rady Prezesów, na którym był także obecny wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis.

Na podstawie regularnej analizy ekonomicznej i monetarnej przeprowadziliśmy gruntowną ocenę nastawienia polityki pieniężnej, biorąc przy tym pod uwagę także nowe projekcje makroekonomiczne naszych ekspertów, sięgające roku 2018. W rezultacie Rada Prezesów, w dążeniu do osiągnięcia swojego celu w zakresie stabilności cen, postanowiła zastosować szeroki pakiet środków. Opiera się on na synergii między różnymi instrumentami i został tak skalibrowany, by jeszcze bardziej złagodzić warunki finansowania i pobudzić napływ nowych kredytów, a przez to – wzmocnić tempo ożywienia gospodarczego w strefie euro i przyspieszyć powrót inflacji do poziomu poniżej, lecz blisko 2%.

Po pierwsze, jeśli chodzi o główne stopy procentowe EBC, postanowiliśmy obniżyć oprocentowanie podstawowych operacji refinansujących prowadzonych przez Eurosystem o 5 punktów bazowych, do 0,00%, i kredytu w banku centralnym o 5 punktów bazowych, do 0,25%. Stopa depozytu w banku centralnym na koniec dnia została obniżona o 10 punktów bazowych – do ‑0,40%.

Po drugie, postanowiliśmy zwiększyć miesięczną wartość zakupów dokonywanych w ramach programu skupu aktywów, wynoszącą obecnie 60 mld euro, do 80 mld euro. Skup ma być prowadzony do końca marca 2017, a w razie potrzeby jeszcze dłużej – zaś w każdym razie tak długo, aż Rada Prezesów nie stwierdzi trwałego dostosowania ścieżki inflacji odpowiadającego celowi inflacyjnemu: poniżej, ale blisko 2% w średnim okresie. Aby zapewnić sprawną realizację skupu, zdecydowaliśmy się także zwiększyć z 33% do 50% limit papierów wartościowych pochodzących od jednego emitenta lub z jednej emisji w przypadku papierów wyemitowanych przez zakwalifikowane instytucje międzynarodowe i wielostronne banki rozwoju.

Po trzecie, postanowiliśmy, że na listę aktywów zakwalifikowanych do regularnych zakupów w ramach nowego programu skupu obejmującego sektor przedsiębiorstw zostaną wpisane obligacje o ratingu inwestycyjnym, denominowane w euro, emitowane przez niebędące bankami przedsiębiorstwa ze strefy euro. Dzięki temu prowadzony przez nas skup aktywów będzie się mocniej przekładać na warunki finansowania gospodarki realnej. Zakupy w ramach nowego programu rozpoczną się pod koniec drugiego kwartału br.

Po czwarte, postanowiliśmy uruchomić nową serię czterech ukierunkowanych dłuższych operacji refinansujących (TLTRO II), poczynając od czerwca 2016, wszystkie z czteroletnim terminem zapadalności. Operacje te wesprą łagodne nastawienie polityki pieniężnej EBC i wzmocnią jej transmisję, gdyż dadzą bankom dodatkowy bodziec do udzielania kredytów podmiotom gospodarki realnej. Kontrahenci będą mogli zaciągać pożyczki w wysokości do 30% kwalifikowanych kredytów wg stanu na 31 stycznia 2016. Oprocentowanie każdej z operacji TLTRO II będzie ustalone na cały czas jej trwania na poziomie równym stopie podstawowych operacji refinansujących Eurosystemu obowiązującej w momencie zaciągnięcia pożyczki. Dla banków, w których wartość netto udzielonych kredytów przekroczy określony poziom, oprocentowanie operacji TLTRO II zostanie obniżone, nawet do wysokości stopy depozytu w banku centralnym obowiązującej w momencie zaciągnięcia pożyczki. W odniesieniu do operacji TLTRO II nie będzie się wymagać obowiązkowej wcześniejszej spłaty, będzie natomiast możliwe przejście z TLTRO I na TLTRO II.

Wreszcie, jeśli chodzi o dalszą przyszłość, to biorąc pod uwagę aktualne perspektywy stabilności cen, Rada Prezesów oczekuje, że podstawowe stopy procentowe EBC pozostaną na obecnym lub niższym poziomie przez dłuższy okres, przekraczający horyzont czasowy zakupów aktywów netto.

Dzisiaj o godz. 15.30 CET ukażą się osobne komunikaty prasowe, w których podamy dalsze szczegółowe informacje o środkach zastosowanych przez Radę Prezesów.

Uchwalony dziś szeroki pakiet decyzji w ramach polityki pieniężnej w połączeniu ze środkami wprowadzonymi od czerwca 2014 stanowi mocny bodziec monetarny, który ma zneutralizować podwyższone ryzyka dla zapewnienia przez EBC stabilności cen. Z powodu zmian cen ropy bardzo niska lub nawet ujemna stopa inflacji w najbliższych miesiącach jest nieunikniona, ale trzeba doprowadzić ją z powrotem do poziomu poniżej, ale blisko 2%, aby nie dopuścić do pojawienia się efektów drugiej rundy. Rada Prezesów będzie w nadchodzącym okresie w dalszym ciągu bardzo uważnie obserwować perspektywy stabilności cen.

Przedstawię teraz bardziej szczegółowo naszą ocenę sytuacji, poczynając od analizy ekonomicznej. Wzrost realnego PKB w strefie euro w IV kw. 2015 wyniósł w ujęciu kwartalnym 0,3%. Podtrzymywał go popyt wewnętrzny, osłabiała natomiast – ujemna kontrybucja eksportu netto. Z najnowszych danych ankietowych wynika, że na początku roku dynamika aktywności gospodarczej była słabsza, niż oczekiwano. Przewidujemy, że w następnym okresie ożywienie gospodarcze będzie postępować w umiarkowanym tempie. Popyt wewnętrzny będzie nadal wspierany przez przyjęte środki polityki pieniężnej i ich korzystny wpływ na sytuację finansową, a także trwający wzrost zatrudnienia, do którego przyczyniły się wcześniejsze reformy strukturalne. Ponadto niski poziom cen ropy naftowej powinien dodatkowo podtrzymywać realne dochody do dyspozycji gospodarstw domowych i zyski przedsiębiorstw, a zatem – spożycie prywatne i inwestycje. Co więcej, nastawienie polityki fiskalnej w strefie euro jest lekko ekspansywne, m.in. w wyniku działań na rzecz wspierania uchodźców. Jednocześnie jednak hamulcami wzrostu gospodarczego w strefie euro pozostają słabe perspektywy wzrostu gospodarek wschodzących, zmienność rynków finansowych, konieczne dostosowania bilansowe w różnych sektorach i niemrawe tempo reform strukturalnych.

Takie perspektywy są zasadniczo zgodne z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów EBC dla strefy euro z marca 2016, według których roczny realny PKB ma w 2016 wzrosnąć o 1,4%, w 2017 o 1,7%, zaś w 2018 o 1,8%. W porównaniu z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów Eurosystemu z grudnia 2015 prognozy wzrostu realnego PKB zostały zrewidowane lekko w dół, co wynikało głównie z pogorszenia się perspektyw wzrostu gospodarki światowej.

Bilans ryzyk dla perspektyw wzrostu w strefie euro wciąż przechyla się na stronę spadkową. Ryzyka te wiążą się zwłaszcza z podwyższoną niepewnością co do rozwoju sytuacji gospodarczej na świecie oraz ogólnymi zagrożeniami geopolitycznymi.

Według szybkich szacunków Eurostatu roczna inflacja HICP w strefie euro w lutym 2016 wyniosła ‑0,2%, wobec 0,3% w styczniu. Do tego spadku przyczyniły się wszystkie główne składowe HICP. Na nadchodzący okres przewiduje się, na podstawie aktualnych cen terminowych energii, że w najbliższych miesiącach stopa inflacji pozostanie ujemna, po czym odbije w dalszej części 2016. Potem powinna dalej rosnąć, do czego będą się przyczyniać zastosowane przez nas środki polityki pieniężnej i spodziewane ożywienie gospodarcze. Rada Prezesów będzie uważnie obserwować proces ustalania cen i kształtowanie się płac w strefie euro, zwracając przy tym szczególną uwagę na to, czy obecna niska inflacja nie utrwala się przez efekty drugiej rundy w procesie cenowo-płacowym.

Podobną ocenę sytuacji zawierają projekcje makroekonomiczne ekspertów EBC dla strefy euro z marca 2016, w których przewiduje się, że roczna inflacja HICP wyniesie 0,1% w 2016, 1,3% w 2017 i 1,6% w 2018. W porównaniu z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów Eurosystemu z grudnia 2015 prognozy inflacji HICP skorygowano w dół, głównie w związku ze spadkiem cen ropy, który miał miejsce w ostatnich miesiącach.

W dziedzinie analizy monetarnej najnowsze dane potwierdzają stabilny wzrost szerokiego pieniądza (agregatu M3) – w styczniu 2016 jego roczna dynamika wyniosła 5,0%, wobec 4,7% w grudniu 2015. Głównym czynnikiem tego wzrostu nadal są najbardziej płynne składowe M3: roczna dynamika wąskiego agregatu M1 wyniosła w styczniu 10,5%, wobec 10,8% w grudniu.

Dynamika akcji kredytowej nadal była zgodna z trendem stopniowego ożywienia obserwowanym od początku 2014. Roczna dynamika kredytów dla przedsiębiorstw (skorygowana o sprzedaż i sekurytyzację) wzrosła z 0,1% w grudniu 2015 do 0,6% w styczniu 2016. Akcja kredytowa dla przedsiębiorstw nadal odzwierciedla opóźnioną reakcję na zmiany cyklu koniunkturalnego, a także ryzyko kredytowe i trwające dostosowania bilansowe w sektorach finansowym i niefinansowym. Roczna dynamika kredytów dla gospodarstw domowych (skorygowana o sprzedaż i sekurytyzację) była stabilna i w styczniu 2016 wyniosła 1,4%. Ogólnie rzecz biorąc, środki polityki pieniężnej wprowadzone od czerwca 2014 wyraźnie przyczyniły się do poprawy warunków kredytowania przedsiębiorstw i gospodarstw domowych oraz pobudzenia przepływu kredytów w całej strefie euro.

Podsumowując, zestawienie wyników analizy ekonomicznej z sygnałami płynącymi z analizy monetarnej potwierdziło, że aby zapewnić jak najszybszy powrót stopy inflacji do poziomu poniżej, ale blisko 2%, należy zastosować dalsze bodźce monetarne.

Polityka pieniężna skupia się na utrzymaniu stabilności cen w średnim okresie, a jej łagodne nastawienie wzmacnia aktywność gospodarczą. Jednak aby wprowadzone przez nas środki przyniosły maksymalne korzyści, konieczny jest zdecydowany wkład również ze strony innych obszarów polityki. Jako że w strefie euro nadal występuje wysokie bezrobocie strukturalne, a wzrost produktu potencjalnego jest niski, obecne cykliczne ożywienie powinno być wspierane przez skuteczną politykę strukturalną. Kluczowe znaczenie dla zwiększenia inwestycji i zatrudnienia mają działania na rzecz poprawy wydajności i otoczenia biznesowego, w tym stworzenie odpowiedniej infrastruktury publicznej. Szybkie i skuteczne wdrożenie reform strukturalnych przy łagodnym nastawieniu polityki pieniężnej pozwoli nie tylko osiągnąć wyższy i trwały wzrost gospodarczy w strefie euro, lecz także zwiększyć jej odporność na szoki globalne. Jak wskazuje Komisja Europejska, skala wdrożenia zaleceń dla poszczególnych krajów w 2015 roku nadal była niewielka. W większości państw strefy euro konieczna jest więc intensyfikacja reform. Polityka fiskalna powinna wspierać ożywienie gospodarcze, a jednocześnie pozostawać zgodna z zasadami fiskalnymi Unii Europejskiej. Niezwykle ważna dla utrzymania zaufania do ram fiskalnych jest pełna i konsekwentna realizacja paktu stabilności i wzrostu. Jednocześnie wszystkie kraje powinny dążyć do takiego kształtowania polityki fiskalnej, by bardziej sprzyjała ona wzrostowi gospodarczemu.

Teraz odpowiemy na Państwa pytania.