Wojna handlowa wywołana przez Donalda Trumpa trwa w najlepsze. Rozpoczęta na początku lutego batalia co chwilę zmienia tempo oraz kierunek. Choć cła na Chiny wynoszą już 20%, cały czas nie wiadomo jak będzie wyglądała sytuacja z Meksykiem, Kanadą oraz resztą świata. Inwestorzy czekają z niecierpliwością na datę 2 kwietnia, kiedy Stany Zjednoczone mają nałożyć cła wzajemne oraz zdecydować o losie handlu z Meksykiem i Kanadą. To oczywiście może pociągnąć za sobą działania zwrotne przeciwko Stanom Zjednoczonym, które są przede wszystkim producentem wielu ważnych towarów rolnych. Z perspektywy eksportu do Chin liczy się oczywiście soja, natomiast Meksyk jest największym odbiorcą kukurydzy na świecie, głównie z USA. Czy w przypadku braku porozumienia dojdzie do nałożenia potężnych ceł ze strony Meksyku, co zatopi cały farmerski przemysł w USA? Czy wręcz przeciwnie USA przestawią się na handel z innymi krajami?
Jak wygląda sytuacja kukurydzy na świecie?
Kukurydza jest jednym z najważniejszych towarów rolnych na świecie, zaraz obok pszenicy, soi oraz ryżu. W przeciwności do pszenicy produkcja kukurydzy jak i soi jest skoncentrowana w kilku miejscach na świecie. W przypadku kukurydzy niekwestionowanym liderem pod względem produkcji są Stany Zjednoczone. Dużym producentem są również Chiny, Brazylia oraz Argentyna. Choć w kontekście wojny na Ukrainie sporo mówiło się na temat kukurydzy z tego regionu, Ukraina jest dopiero 7 producentem na świecie pod względem wielkości, licząc kraje UE jako jeden podmiot.
Produkcja kukurydzy w sezonie 2024/2025 nieco spadła w porównaniu do rekordowego sezonu 2023/2024, natomiast konsumpcja minimalnie wzrosła, co pociągnęło za sobą odbicie cen, które obserwowaliśmy od września 2024 roku do lutego 2025 roku. Polityka celna Stanów Zjednoczonych doprowadziła jednak do zawirowania na rynku zbóż, przede wszystkim kukurydzy, która jako jedyna wśród najważniejszych zbóż zaliczyła tak duży wzrost. Czego spodziewać się dalej na rynku kukurydzy?
Stany Zjednoczone są największym producentem kukurydzy na świecie. Źródło: Bloomberg FInance LP, USDA, XTB (WA:XTB)
Meksyk najważniejszym odbiorcą
Pod względem konsumpcji, główni gracze są również największymi producentami. Wobec tego głównym konsumentem kukurydzy na świecie są Stany Zjednoczone. Na drugim miejscu mamy Chiny, natomiast na trzecim Brazylia. Kukurydza jest używana przede wszystkim do dwóch ważnych rzeczy: produkcji etanolu, jako biopaliwo oraz na paszę na zwierząt. Kukurydza przeznaczona do bezpośredniego lub pośredniego spożycia przez ludzi to w zasadzie margines. Wobec tego ceny kukurydzy zależą w dużej mierze od notowań cen paliw oraz od popytu na żywy inwentarz.
Warto wspomnieć, że największym na świecie odbiorcą kukurydzy z eksportu jest wspomniany w śródtytule Meksyk. Oczywiście najwięcej kukurydzy jest importowane z USA ze względu na bliskość. Co ciekawe, Chiny nie są dużym importerem tego towaru na świecie, choć ich znaczenie rośnie od 2021 roku. Pomimo tego, że największym eksporterem są Stany Zjednoczone, Chiny w zasadzie nie importują kukurydzy z USA. Handel kukurydzą na świecie został zmieniony również przez wojnę na Ukrainie. Przed 2022 rokiem do Europy trafiało sporo amerykańskiej kukurydzy. Obecnie kraje Unii Europejskiej korzystają przede wszystkim z ukraińskich dostaw. To pokazuje, że amerykańscy eksporterzy są uzależnieni od Meksyku.
Meksyk jest największym samodzielnym importerem kukurydzy na świecie i do tej pory sprowadza ją przede wszystkim z USA. Niemniej w przypadku nałożenia ceł zwrotnych, Meksyk może sprowadzać ten towar również z Brazylii czy Argentyny. Źródło: Bloomberg Finance LP, USDA, XTB
Lepsza pogoda i więcej zasiewów kukurydzy
Kukurydza i soja produkowane są mniej więcej w tych samych rejonach w krajach produkcyjnych, biorąc pod uwagę podobne warunki. Wobec tego farmerzy co roku mogą zmienic swoje plany dotyczące planowanych zasiewów. Biorąc pod uwagę relatywnie wyższych cen kukurydzy niż soi, można oczekiwać zwiększonych planów zasiewu kukurydzy. Obecnie oczekuje się, że w USA farmerzy mają obsiać 94 mln akrów, co będzie zwiększeniem areału o niemal 4 mln akry i ma to być poziom bliski rekordom z sezonu 2023/2024. Co więcej, sama rentowność zbiorów ma być wyższa, ze względu na lepszą pogodę. Zjawisko pogodowe El Nino, które przynosiło suchą pogodę w USA w tym roku nie będzie występować, a dodatkowo prognozy dotyczące temperatur czy opadów skazują na dobre warunki tzw. Pasie Kukurydzy w USA. W przypadku zahamowania handlu z Meksykiem może okazać się, że amerykańscy farmerzy zostaną z dodatkowymi zapasami towaru, co może ostatecznie wpłynąć znacząco na ceny. Sama agencja USDA uważa, że ceny w zbliżającym się sezonie będą spadać 4 sezon z rzędu. Raport dotyczący planowanych zasiewów zostanie opublikowany 31 marca.
Brak El Nino to lepsza pogoda do upraw wielu towarów rolnych na świecie. W przeszłości negatywny indeks El Nino sprowadzał bardzo często spadki cenowe na rynku. Źródło: Bloomberg Finance LP, XTB
Czy kukurydza ma znaczenie dla USA?
Choć USA słyną z upraw wielu towarów rolnych, to jednak z perspektywy samej gospodarki czy przede wszystkim handlu nie jest to aż tak znacząca kwestia. Eksport kukurydzy z USA do Meksyku to kwota ok. 6 mld dolarów, podczas gdy deficyt handlowy wyniósł niemal 172 mld USD w zeszłym roku. Warto jednak pamiętać o potężnym niezadowoleniu społeczeństwa. W przypadku poprzedniej wojny handlowej, farmerzy dotknięci wojną handlową otrzymali dopłaty. Na ten moment, kiedy sytuacja nie jest jeszcze wyklarowana, nic nie mówi się o żadnych dopłatach. Warto pamiętać o tym, że wielu wyborców Trumpa i Partii Republikańskiej to właśnie farmerzy z Pasa Kukurydzy, co może mieć ogromne znaczenie w wyborach do Kongresu za niecałe 2 lata.
Co dalej z cenami?
Choć cena kukurydzy przy cenie 450-460 centów za buszel jest niemal dwukrotnie niżej niż historyczne szczyty w okolicach 800 centów za buszel, to jednak nawet teraz nie możemy mówić, że jest ekstremalnie tanio. Jeśli w USA dojdzie do znacznego wzrostu zapasów, możemy doświadczyć podobnej sytuacji jak w latach 2015-2020, kiedy to ceny oscylowały w okolicach poziomu 350 centów za buszel. To jednak będzie zależało od dalszych losów wojny handlowej, perspektyw produkcyjnych związanych z pogodą oraz nastawienia samych inwestorów, którzy w ostatnim czasie wyraźnie redukują długie pozycje na kontraktach terminowych na kukurydzę. Choć rynek ten nie ma dużego znaczenia z perspektywy całej gospodarki Stanów Zjednoczonych, niezadowolenie jednej dużej grupy społecznej może doprowadzić do tego, że inne grupy zobaczą, że Donald Trump nie dba o ich interesy, co może przeszkodzić w budowaniu ożywienia gospodarczego, które obecny prezydent obiecywał w swojej kampanii wyborczej.
Ilość długich pozycji spekulacyjnych na kontraktach terminowych redukowana jest z niemal 600 tysięcy do 450 tysięcy. W przeszłości takie sytuacje ściągały dłuższe korekty na rynku, choć sama obecna cena kukurydzy nie jest zbyt wysoka. Źródło: Bloomberg Finance LP, XTB