Opublikowane dzisiaj dane dotyczące produkcji przemysłowej w strefie euro potwierdzają to, czego można było spodziewać się już wcześniej na podstawie zamówień przemysłowych w Niemczech lub PPI we Francji, Włoszech i Hiszpanii. Gospodarka strefy euro kompletnie wytraca momentum, a przedsiębiorstwa nie zwiększają inwestycji mimo rekordowo niskich stóp procentowych. O ile przyczyn takiego stanu rzeczy można szukać i opowiadać o nich długo, to jednak takie dane od razu włączają rynkową gorączkę dotyczącą poszerzenia QE prowadzonego przez EBC od marca tego roku. O ile rzeczywiście określona w styczniu długość takiego programu (do września 2016 roku) wydaje się niewiarygodnie krótka, by na trwale pomóc gospodarce strefy euro, to oczekiwania zwiększenia skali zakupu papierów wartościowych przez bank centralny to co najmniej nieporozumienie.
Głównym kanałem oddziaływania QE w stefie euro będzie niska rentowność obligacji skarbowych, która ma pomóc nierozsądnie zadłużonym państwom w obsłudze długu. Ponadto lokalne banki centralne eurosystemu najpewniej wykażą dzięki temu dosyć spory zysk w nadchodzących latach, który trafi do budżetu lokalnych państw, co dodatkowo pomoże zredukować relację długu do PKB. Jak na razie polityka EBC nie zdołała pobudzić akcji kredytowej (zwłaszcza kredytów inwestycyjnych dla przedsiębiorstw), co pozostaje największą bolączką EBC, więc to kanał fiskalny pozostaje głównym sposobem oddziaływania QE.
Niestety EBC skupuje takie ilości papierów wartościowych, że w większości przypadków pokrywa całą emisję netto obligacji niektórych państw, co de facto zmniejsza obieg tych papierów. Jeżeli głównym kanałem oddziaływania QE mają być niskie koszty obsługi długów państwowych, to EBC zależy by taki stan rzeczy miał miejsce przez jak najdłuższy czas, a nie by skupić ich jak najwięcej w jak najkrótszym czasie. To kompletnie rozbraja argument o zwiększeniu skali zakupu aktywów, gdyż historia takich programów w Wielkiej Brytanii, USA i Japonii pokazuje, że obecność QE wcale nie niweluje możliwości wzrostu rentowności tychże papierów. Są to w końcu bardzo płynne rynki i bank centralny musiałby zdecydowanie uprzeć się i ryzykować stabilność finansową tego rynku, by spychać rentowności w dół przy rynku widzącym te oprocentowanie wyżej. Dlatego wydaje się, że przy każdym posiedzeniu EBC, gdy rynki będą oczekiwały zwiększenia programu QE, to może to być dobra okazja na longowanie euro jako przywrócenie rozsądku nadgorliwym inwestorom przez EBC.
Paweł Ropiak
Dział Analiz XTB