Clement Thibault
Jest niewykluczone, że już za kilka dni polityczna i gospodarcza przyszłość Unii Europejskiej przekształci się w wyniku referendum, o członkostwie Wielkiej Brytanii w UE, które odbędzie się 23 czerwca. Głosowanie, określane w mediach jako „Brexit” (połączenie angielskich słów Britain – Brytania i exit – wyjście), może mieć długoterminowe konsekwencje, nie tylko dla gospodarki brytyjskiej i strefy euro, ale również dla światowych rynków akcji i walut.
W trzech artykułach, z których pierwszy ukazał się na początku tego tygodnia, przyjrzymy się bliżej temu, co dokładnie oznacza referendum dla rynków finansowych. W dzisiejszym artykule skupimy się na efektach Brexit, bądź Remain na Forex.
Część I, „Referendum Brexit: Wszystko, co chcielibyście wiedzieć (ale baliście się zapytać)”, która ukazała się we wtorek. Przedstawiliśmy w niej powody, które doprowadziły do referendum.
W części III, która ukaże się na początku przyszłego tygodnia, naświetlimy możliwy efekt, jaki głosowanie będzie miało na brytyjskim i światowych rynkach.
Przeważają opinie, że wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej zaszkodzi funtowi. Powód jest prosty – deficyt rachunku obrotów bieżących Wielkiej Brytanii.
Rachunek bieżący, który Investopedia definiuje jako „różnicę pomiędzy oszczędnościami a inwestycjami narodu”, lub, nieco obszerniej, jako różnicę pomiędzy sumą pieniędzy wpływającą do gospodarki kraju, a wypływającą z niej, jest decydującym wskaźnikiem stanu gospodarki narodu. Deficyt rachunku obrotów bieżących dla Wielkiej Brytanii, dla pierwszego kwartału 2016 roku, wynosi -32,7 mld funtów (43,6 mld dolarów). Jak podaje BBC, to dla UK rekordowy poziom.
Zmniejszanie się tej liczby sygnalizowałoby powrót brytyjskiej gospodarki na dobrą drogę. Niestety, dzieje się zupełnie odwrotnie. Co gorsza, jest to największy deficyt rachunku bieżącego Wielkiej Brytanii w historii, co obrazuje poniższy wykres.
Wykres 1: Rachunek obrotów bieżących Wielkiej Brytanii w latach 2010-2016.
Aby mieć lepszy obraz sprawy wystarczy spojrzeć na rachunek bieżący Francji dla tego samego okresu, który wynosił -1,8 mld EUR (2,02 mld dolarów), z kolei niemiecki średni miesięczny rachunek bieżący w pierwszym kwartale wyniósł 21,7 mld euro (24,3 mld dolarów) na plusie.
Mówiąc w skrócie, wskaźnik rachunku bieżącego mierzy różnicę wartości pomiędzy dobrami eksportowanymi a importowanymi, oraz usługami i spłatami oprocentowań podczas określonego miesiąca lub miesięcy. Ilość towarów jest taka sama, jak odczyt miesięcznego bilansu handlowego.
Kursy wymiany walut mają znaczący wpływ na bilans handlowy kraju. Biorąc za przykład Wielką Brytanię, słabszy funt sprawia, że towary importowane są droższe dla brytyjskich konsumentów, ale z drugiej strony wzrasta konkurencyjność towarów eksportowych Wielkiej Brytanii dla jej partnerów handlowych. Z kolei silniejszy funt daje odwrotny efekt – dobra importowane stają się tańsze dla obywateli brytyjskich, ale brytyjskie towary eksportowe będą droższe. Jasnym jest, że każda z tych dwóch sytuacji niesie ze sobą jakieś straty.
Jeśli dysproporcja w jednej z powyższych sytuacji staje się zbyt duża, zwiększa się rachunek bieżący. Gdy pojawia się deficyt, gospodarka osłabia się.
Jeśli referendum zakończy się opuszczeniem UE przez Wielką Brytanię, wartość funta może spaść, ponieważ oczekuje się gwałtownego spowolnienia lub zatrzymania przepływu kapitałów zagranicznych, gdyż umowa handlowa z UE zostanie unieważniona. Jak podaje Goldman Sachs, może to obniżyć wartość funta o aż 15-20%.
Wykres 2: Miesięczny wykres GBP/USD w latach 1980-2016
Analiza techniczna wykresu GBP/USD sugeruje to samo. W długoterminowej perspektywie (gdyż mowa jest o mocnym efekcie makroekonomicznym) widzimy na powyższym wykresie, że obecna wartość GBP jest na niższym poziomie swojego zakresu zanotowanego w przeciągu ostatnich trzydziestu lat.
Funt spadł do swojego najniższego poziomu 1,0438 w marcu 1985. Jeśli GBP spadnie w reakcji na opuszczenie UE przez Wielką Brytanię, to ostatecznie jego poziomy wsparcia będą niższe niż kiedykolwiek od ponad 30 lat.
W takim wypadku zidentyfikujemy nowy poziom wsparcia blisko 1,22. Wsparcie na tym poziomie pokrywa się z ponurą prognozą Goldman Sachs.
Choć jednak wydaje się oczywiste, że Brexit obniży wartość funta, to euro również może ponieść straty po tym rozstaniu. Odejście Wielkiej Brytanii może zasiać nowe ziarno niestabilności regionu, zwłaszcza w krajach Europy Wschodniej, które są niezadowolone ze stosunku UE do kryzysu uchodźczego. Jeśli Wielka Brytania odejdzie, to kilka – jeśli nie wszystkie – z tych krajów mogą zdecydować się na taki sam krok.
Ponadto, odejście Wielkiej Brytanii może również wpłynąć negatywnie na regenerację Unii Europejskiej ze swojego kryzysu zadłużenia, gdyż dochody pozostałych państw członkowskich zmniejszą się. Byłoby wówczas normalne, że rozpadanie się UE będzie tragiczne w skutkach dla jej waluty.
Wykres 3: Miesięczny wykres EUR/USD
W takiej wersji wydarzeń dostrzegamy możliwość spadku wartości euro o 5-10% względem dolara. Gdy poziomy wsparcia z ostatniego roku zostaną przełamane, kolejnym przystankiem jest parytet walutowy – krytyczny poziom psychologiczny, gdzie wartości euro i dolara zrównają się.
Ostatni raz, gdy kurs EUR/USD była na poziomie 1,00, był w pod koniec 2002 roku. Od tego czasu stabilnie wzrastał, aż osiągnął wyż 1,5990 w lipcu 2008 roku.
W najgorszym wypadku – gdy euro przebije wsparcie na 1,00 – jest możliwe, że waluta będzie spadać aż do niżów pomiędzy 0,88 a 0,8252. Taka ewentualność jest jednak wysoce nieprawdopodobna, może jednak nastąpić w efekcie domina, w następstwie odejścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Aby uchronić się przed takim rozwojem wypadków, wielu analityków Forex rekomenduje jena i franka szwajcarskiego jako bezpieczne waluty.
W III Części tej serii, która ukaże się na początku przyszłego tygodnia, przyjrzymy się możliwym efektom Brexit na giełdach światowych i brytyjskich. Część I jest dostępna tutaj.