Sopot, 04.06.2019 (ISBnews) - Ekonomiści uczestniczący w Europejskim Kongresie Finansowym (EKF) w Sopocie spodziewają się utrzymania stosunkowo wysokiego tempa wzrostu gospodarczego w tym i przyszłym roku, obawiają się jednak, że później mogą pojawić się zagrożenia - zarówno w zakresie sytuacji finansów publicznych, jak i sytuacji na rynku pracy.
"Jestem spokojny o najbliższe 1,5 roku w polskiej gospodarce, a w perspektywie długoterminowej mój optymizm znika" - powiedział były członek Rady Polityki Pieniężnej (RPP) Dariusz Filar podczas panelu na EKF poświęconego perspektywom gospodarczym Polski.
"Z punktu widzenia najbliższych dwóch lat zgadzam się z przedstawionym badaniem - ale długoterminowo moje obawy rosną" - dodał.
Średnia z ankiet ekonomistów uwzględnionych w zaprezentowanym dziś na EKF raporcie to wzrost PKB w wysokości 4,34% w 2019 r., 3,54% w 2020 r., 2,82% w 2021 r. i 2,84% w 2022 r.
Pomimo bardzo powolnego spowolnienia w gospodarczego w tym roku i zaskoczeń wykonania polskiej gospodarki na plus - podwyższania prognoz PKB na ten rok, niektórzy paneliści wskazali na już istniejące ryzyka zewnętrzne i sygnały wewnętrzne, np. na rozdźwięk pomiędzy wskaźnikami wyprzedzającymi, jak PMI, utrzymującymi się poniżej 50 pkt, a dobrą dynamiką produkcji przemysłowej w Polsce.
Ekonomiści zwracali też uwagę, że nie tworzy się buforów fiskalnych potrzebnych w spowolnieniu gospodarczym, co może w przyszłości skutkować wprowadzeniem nowych lub podniesieniem obecnych podatków lub też zmianą obecnej reguły wydatkowej, gdy gospodarka przestane rosnąć w tempie 5% i spowolni do 2-3%.
"To, na co należy zwrócić uwagę, to dysproporcja między strukturalnością wydatków a pozycją finansującą. Warto mieć świadomość zmian demograficznych. Pozostaniemy z większymi strukturalnymi wydatkami i zniknięciem jednorazowych pozycji finansujących w dłuższej perspektywie" - wskazywał były minister finansów Mateusz Szczurek.
Dyrektor Departamentu Analiz Ekonomicznych Santander (MC:SAN) Bank Polska Piotr Bielski zwracał uwagę na czynniki zewnętrzne, które mają większe znaczenie dla dłuższej perspektywy.
"Rzeczywistość jest taka, że krótkoterminowo polska gospodarka zaskakuje na plus. W 2020 wszystko się spina - deficyt nie będzie przeogromny - ale pozostaje pytanie, co dalej. Ministerstwo Finansów samo przyznaje, że aby zachować zgodność z regułą wydatkową, musimy dokonać zmian w obowiązujących przepisach w zakresie wydatków. Obecnie brak już jest miejsca dla innych wydatków zdeterminowanych przepisami - jak szkolnictwo, zdrowie i następuje ograniczenie wydatków bardziej korzystnych dla społeczeństwa w długim okresie" - powiedział ekonomista podczas debaty.
Z kolei główny ekonomista ING Rafał Benecki wskazywał na niechęć przedsiębiorstw do inwestowania jako skutek ryzyka regulacyjnego.
"Ryzyka podatkowe są bardzo duże w Polsce, gdzie firmy bardzo ostrożnie podchodzą do inwestycji. Impuls nowych wydatków jest tak duży, że ryzyko podatkowe przez przedsiębiorców postrzegane jest także jako bardzo duże" - podkreślił ekonomista.
"Problemem jest 2021 i 2022 rok - deficyt może wzrosnąć wtedy powyżej 3% PKB. Z punktu widzenia obywateli istotne jest pytanie, czy impuls fiskalny jest optymalnym rozwiązaniem - a jest to największy impuls w Europie Z punktu widzenia podatnika sytuacja budżetowa nie jest dobra - boom konsumpcyjny przedłużono z 2 do 4 lat i pozostaje pytanie, jakie wprowadzać nowe podatki, by sfinansować deficyt" - wskazywał Benecki.
Według głównego ekonomisty Banku Pekao Marcina Mrowca rok 2021 to będzie pierwszy rok testu, gdyż jeszcze w 2020 r. Polska raczej zmieści się w regule wydatkowej.
"Perspektywa najbliższych dwóch lat jest taka, że mieścimy się w regule wydatkowej. Ryzyko pojawia się w latach kolejnych, gdy nie tworzymy buforów w okresie spowolnienia gospodarczego – i trwale usztywniamy wydatki państwa" - powiedział ekonomista Pekao.
Paneliści podejmowali także wątek demograficzny, związany z niską aktywnością zawodową w Polsce, malejącą podażą pracy, a także ryzykiem odpływu Ukraińców z polskiego rynku pracy.
"Niskie bezrobocie to również naturalne dorastanie gospodarki do wyższych plac, zamożności - to szansa dla obywateli i dla firm. Ale jednocześnie jest to mordercze zagrożenie dla firm, które nie są gotowe na takie zmiany w gospodarce" - ostrzegał Szczurek.
Bielski z Santander Bank Polska zwracał uwagę na spadek stopy aktywności zawodowej.
"Trudno to będzie zatrzymać. Krajowy zasób siły roboczej spada wg BAEL. Jest pytanie, czy uda się utrzymać napływ Ukraińców" - wskazywał ekonomista.
Eksperci EKF napisali, przedstawiając swoje prognozy i rekomendacje w Sopocie, że nadal uważają, iż napływ pracowników ze Wschodu, w szczególności z Ukrainy, jest niewystarczający, aby zapełnić lukę na rynku pracy.
"Taka sytuacja zwiększa ryzyko szybkiego wzrostu kosztów pracy, co z kolei może istotnie ograniczyć konkurencyjność polskich przedsiębiorstw, w tym ich eksport. Choć robotyzacja czy inteligentna automatyzacja będą kompensować niedobór pracowników w wybranych obszarach, to jednak w najbliższych latach będzie to dotyczyć głównie czynności standardowych, powtarzalnych, podczas gdy wykwalifikowani pracownicy nadal są i będą potrzebni" - czytamy w prezentacji przedstawionej dziś na EKF.
Według średniej ich prognoz, stopa bezrobocia mierzona według Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) spadnie w tym roku do 3,5% (z 3,8% na koniec ub.r.), a następnie wyniesie 3,48% w 2020 r., 3,65% w 2021 r. i 3,66% w 2022 r.
(ISBnews)