(PAP) Polska jest obecnie jedną z najbardziej zrównoważonych gospodarek w Europie - wynika z opracowania NBP zawartego w opublikowanym w poniedziałek lipcowym Raporcie o inflacji.
W 2011 r. wprowadzono do prawa UE, jako część tzw. sześciopaku, procedurę identyfikowania zakłóceń równowagi w gospodarkach krajów UE (Macroeconomic Imbalance Procedure, MIP). Postępując zgodnie z tą procedurą, Komisja Europejska publikuje coroczny raport (Alert Mechanism Report), w którym identyfikowane jest ryzyko występowania nierównowag w gospodarkach krajów członkowskich. Kryteria oceny w ramach Alert Mechanism Report bazują na jedenastu wskaźnikach makroekonomicznych i makrofinansowych (wskaźniki główne), dla których Komisja ustaliła progi, służące jako poziomy ostrzegawcze.
Najnowszy raport Komisji Europejskiej, Alert Mechanism Report 2015, opierał się w dużej mierze na wskaźnikach obliczonych dla danych za 2013 r. Ponieważ dla wszystkich analizowanych wskaźników pojawiły się już dane za 2014 r., ekonomiści NBP przedstawili aktualizację oceny zakłóceń równowagi makroekonomicznej w krajach Unii według metodyki Komisji Europejskiej w oparciu o zaktualizowane dane.
"Zaktualizowana tabela ocen wskazuje, że Polska jest obecnie jedną z najbardziej zrównoważonych gospodarek w Europie" - napisano w opublikowanym w poniedziałek lipcowym Raporcie o inflacji.
Z obliczeń NBP wynika, że Polska jest – obok Czech i objętej od 2009 r. programem naprawczym Rumunii – krajem o najmniejszej liczbie wskaźników przekraczających próg.
"Nie ma oznak nierównowagi na rynku nieruchomości, zadłużenie sektora prywatnego i publicznego należy do najniższych w Europie, a nadwyżka w handlu zagranicznym w latach 2013-2014 umożliwiła ograniczenie ujemnego salda obrotów bieżących do najniższego poziomu od 2004 r." - napisano w raporcie NBP.
"Ponadto, zgodnie z aktualnymi danymi, wskaźnik bezrobocia po raz pierwszy obniżył się poniżej progu granicznego, przy rekordowym poziomie zatrudnienia i stabilnym wzroście produktywności, ograniczającym jednostkowe koszty pracy" - dodano.
Jedynym wskaźnikiem, w którego wypadku Polska przekroczyła próg ustalony przez Komisję, jest międzynarodowa pozycja inwestycyjna netto (MPI), wyrażająca różnicę między aktywami i pasywami zagranicznymi wszystkich podmiotów krajowych w relacji do PKB.
Jak informuje NBP, międzynarodowa pozycja inwestycyjna netto Polski przekracza statystyczny limit dla tej kategorii (-35 proc. PKB) od 2003 r., w 2014 r. prawie dwukrotnie (-67,4 proc.).
"Mimo to Komisja nie uznawała dotychczas przekroczenia przez MPI wartości progowej za zakłócenie równowagi makroekonomicznej, zwracając uwagę, że ryzyko związane z negatywną MPI netto zależy w dużym stopniu od struktury pasywów zagranicznych" - napisano w raporcie.
Zdaniem autorów raportu pod tym względem sytuacja Polski wydaje się bezpieczna, gdyż ponad połowę MPI netto Polski stanowią inwestycje bezpośrednie (-36 proc. PKB), a po drugie, znaczną część zobowiązań zagranicznych netto stanowią instrumenty niedłużne – kapitały własne i reinwestycje zysków – które są bardziej stabilną formą finansowania zagranicznego.
"W rezultacie, zadłużenie zagraniczne netto Polski – które w porównaniu z MPI nie zawiera stanów kapitałów własnych, udziałowych papierów wartościowych, pozostałych udziałów kapitałowych i pochodnych instrumentów finansowych – wyniosło na koniec 2014 r. 147,9 mld euro, tj. 35,8 proc. PKB – zdecydowanie mniej niż wartość absolutna MPI netto w relacji do PKB" - napisano w raporcie.
"Dodatkowym buforem ograniczającym ryzyko związane z relatywnie wysoką (ujemną) wartością wskaźnika MPI jest wysoki poziom aktywów rezerwowych. Argumenty te wskazują, że w Polsce nie ma sygnałów wskazujących na obecność nierównowag makroekonomicznych" - dodano.
Poniżej zestawienie wskaźników ocen (liczba w nawiasie oznacza wartość progu dla krajów spoza strefy euro).
WSKAŻNIK | SPOSÓB POMIARU | PRÓG |
1. Saldo obrotów bieżących (CA) | % PKB | -4%; 6% |
2. Międzynarodowa pozycja inwestycyjna netto (MPI) | % PKB | -35% |
3. Zmiana realnego efektywnego kursu walutowego (REER) | Średnia z 3 lat | ±5% (±11%) |
4. Zmiana udziału w globalnym eksporcie | Zmiana w ciągu 5 lat | -6% |
5. Zmiana nominalnych jednostkowych kosztów pracy (ULC) | Zmiana w ciągu 3 lat | 9% (12%) |
6. Zmiana indeksu cen nieruchomości mieszkaniowych skorygowanego o inflację | Zmiana roczna | 6% |
7. Roczna zmiana w przepływach kredytowych sektora prywatnego | % PKB | 14% |
8. Zadłużenie sektora prywatnego | % PKB | 133% |
9. Zadłużenie sektora rządowego | % PKB | 60% |
10. Zmiana zobowiązań sektora finansowego ogółem | Zmiana roczna | 16,50% |
11. Stopa bezrobocia | Średnia z 3 lat | 10% |
Poniżej zaktualizowana tablica ocen wskaźników ekonomicznych dla państw Unii Europejskiej.
KRYTERIUM | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
Próg | -4;+6 | -35 | ±5 (±11) | -6 | 9 (12) | 6 | 14 | 133 | 60 | 16,5 | 10 |
KRAJ | |||||||||||
AT | 1,1 | 2,1 | 1,9 | -16,7 | 8,2 | 1,6 | 0,2 | 125,5 | 84,5 | -3,6 | 5,3 |
BE | 0,3 | 54,7 | -0,5 | -10,3 | 6,0 | -1,1 | 0,0 | 185,7 | 106,5 | 3,9 | 8,2 |
CY | -4,3 | -165,1 | -1,4 | -27,2 | -12,3 | -2,0 | -11,2 | 344,8 | 107,5 | -19,5 | 14,6 |
DE | 7,0 | 36,4 | -0,3 | -8,5 | 7,6 | 1,8 | 1,3 | 103,5 | 74,7 | -6,3 | 5,2 |
EE | -1,2 | -41,1 | 4,7 | 22,5 | 17,5 | 12,9 | 5,4 | 119,4 | 10,6 | 8,9 | 8,7 |
ES | 0,7 | -93,5 | -1,0 | -11,4 | -3,9 | 0,4 | -10,7 | 172,2 | 97,7 | -10,2 | 25,1 |
IE | 5,2 | -97,5 | -3,5 | -9,5 | 5,6 | 12,5 | -5,7 | 270,3 | 109,7 | 0,7 | 13,0 |
FI | -2,4 | 8,8 | 2,7 | -26,2 | 8,3 | -1,7 | 0,7 | 146,2 | 59,3 | -11,8 | 8,2 |
FR | -1,1 | -16,4 | -1,2 | -14,6 | 3,9 | -2,0 | 1,8 | 137,3 | 95,0 | -0,6 | 10,1 |
GR | -0,3 | -121,9 | -5,6 | -17,5 | -11,6 | -5,6 | -1,1 | 135,6 | 177,1 | -16,3 | 26,2 |
IT | 0,8 | -27,7 | 0,2 | -15,0 | 3,2 | -4,3 | -3,1 | 119,5 | 132,1 | -0,7 | 11,8 |
LU | 4,9 | 34,2 | 0,5 | 9,1 | 10,5 | 4,7 | 27,7 | 356,2 | 23,6 | 8,8 | 5,6 |
LV | -2,9 | -61,2 | 0,4 | 9,0 | 15,5 | 5,7 | 0,8 | 90,9 | 40,0 | 5,2 | 12,6 |
MT | 2,5 | 37,4 | 0,0 | -19,3 | 6,9 | 4,8 | 2,3 | 142,6 | 68,0 | 1,7 | 6,2 |
NL | 10,7 | 65,8 | 0,8 | -12,0 | 5,6 | -0,5 | 2,1 | 229,7 | 68,8 | -3,2 | 6,8 |
PT | 0,0 | -111,6 | -1,8 | -6,0 | -1,6 | 3,6 | -8,9 | 189,0 | 130,2 | -7,9 | 15,4 |
SI | 4,7 | -44,7 | 1,2 | -11,8 | -0,1 | -6,9 | -4,0 | 91,9 | 80,9 | -0,6 | 9,6 |
SK | 0,9 | -70,0 | 1,3 | 2,4 | 3,7 | 1,5 | 5,4 | 74,8 | 53,6 | -0,3 | 13,8 |
BG | 0,8 | -72,3 | -2,6 | 5,7 | 12,3 | 1,8 | 6,4 | 134,8 | 27,6 | 3,3 | 12,2 |
CZ | -0,5 | -35,6 | -10,0 | -5,3 | 4,5 | 2,1 | 3,1 | 73,7 | 42,6 | 9,8 | 6,7 |
DK | 6,3 | 38,5 | -1,2 | -18,1 | 5,1 | 3,1 | -0,4 | 224,1 | 45,2 | 0,6 | 7,0 |
HR | 0,6 | -11,6 | -0,9 | -18,1 | -4,2 | -2,0 | -0,6 | 119,5 | 85,0 | 3,2 | 16,9 |
HU | 3,3 | -74,7 | -7,0 | -14,8 | 7,2 | 3,1 | -0,8 | 91,7 | 76,9 | 13,3 | 9,6 |
LT* | 0,2 | -44,2 | 1,4 | 35,3 | 8,9 | 5,7 | -0,2 | 56,4 | 40,9 | -1,8 | 12,0 |
PL | -2,1 | -67,4 | -1,3 | 4,5 | 3,7 | 1,1 | 2,9 | 74,8 | 50,1 | 7,6 | 9,8 |
RO | -1,9 | -57,1 | -1,1 | 21,2 | 2,4 | -3,6 | -1,5 | 66,6 | 39,8 | 3,1 | 6,9 |
SE | 8,5 | -4,0 | -3,7 | -10,1 | 7,1 | 8,7 | 5,9 | 203,4 | 43,9 | 13,8 | 8,0 |
UK | -4,6 | -19,6 | 10,2 | -10,6 | 4,7 | 8,3 | 5,1 | 158,1 | 89,4 | 4,6 | 7,2 |