• Globalny kryzys finansowy z lat 2008-2009 silnie uderzył w gospodarki BRICS.
• Kryzys uwydatnił słabości BRICS.
• Przykłady Brazylii i Rosji pokazują, że obligacje BRICS mogą być ryzykowne.
• Błędne jest założenie, że niskie ceny surowców zawsze uderzają w gospodarki tych pięciu państw.
Akronim BRIC (bez "S") był po raz pierwszy użyty przez Goldman Sachs Asset Management w 2001 roku. Była to próba sklasyfikowania czterech wschodzących gospodarek: Brazylii, Rosji, Indii i Chin ("S" zostało dodane później, aby oznaczyć RPA). Rynki te szybko zyskały popularność wśród inwestorów, ponieważ oferowały solidne perspektywy wzrostu oraz zwrotów.
Kryzys finansowy z lat 2008-2009 silnie uderzył w gospodarki BRICS. Ogólne zmniejszanie zadłużenia w globalnym systemie finansowym, które nadeszło po wybuchu kryzysu, osłabiło wschodzące gospodarki, obniżając ich perspektywy wzrostu. Spowodowało to, że inwestorzy odwrócili się od rynków akcji i obligacji BRICS.
Wzrost szybko powrócił, ale wszystkie słabości tych gospodarek zostały uwydatnione przez kryzys, co spowodowało, że inwestorzy pozostali nieufni wobec tych rynków. Doszły do tego czynniki ryzyka natury politycznej, co było kolejnym powodem ograniczającym dostępną płynność dla tych rynków.
Czynniki polityczne i geopolityczne mają silny wpływ zwłaszcza w Brazylii i Rosji, o czym świadczy okres ostatnich czterech lat. Brazylia znalazła się w tarapatach z powodu niskich cen surowców, bardzo niskiego tempa wzrostu gospodarczego, słabości politycznej i szeregu skandali.
Z kolei ceny rosyjskich aktywów silnie spadły po zdecydowanym osłabieniu rubla w styczniu 2016 roku, które było z kolei konsekwencją zniżki cen ropy naftowej oraz nałożonych na kraj sankcji.
Jednak po silnych spadkach cen aktywów, zwłaszcza obligacji denominowanych w USD, oba państwa pokazały imponującą odporność (na rynku obligacji korporacyjnych i rządowych).
Odbicie to trwa do dziś - obecnie obligacje BRICS notują solidne wyniki.
Dotyczy to także wszystkich obligacji rynków wschodzących, które znajdują się na rekordowych poziomach.
Mimo że jesteśmy świadomi, że obligacje te mogą być ryzykowne, to musimy także podkreślić, że mogą one przynieść solidne zwroty przy wystąpieniu odpowiednich warunków.
Poniżej przedstawiamy szereg czynników, które mają kluczowy wpływ na obligacje w rynków wschodzących.
Ceny surowców: Wśród inwestorów panuje błędne przekonanie, że niższe ceny surowców są zawsze negatywne dla gospodarek wschodzących i BRICS. Nie jest to do końca prawdą. Oczywiście budżet Rosji jest silnie zależny od przychodów ze sprzedaży ropy i gazu, a Brazylia ma kłopoty, gdy ceny rudy żelaza silnie spadają. Jednak Chiny i Indie korzystają z niższych cen surowców.
Podwyżki Fedu: Może być to kluczowy czynnik dla przyszłych zwrotów na omawianych rynkach. Byliśmy świadkami wyprzedaży na rynkach gospodarek wschodzących, gdy były Prezes Rezerwy Federalnej Ben Bernanke zasygnalizował w 2013 roku, że bank zacieśni politykę monetarną, w tym zacznie podnosić stopy. Było to początkowo szokiem dla rynków wschodzących. W ostatnim czasie, byliśmy świadkami podobnych sygnałów w listopadzie 2016 roku, gdy Fed zapowiedział kolejne zacieśnienie polityki - następnie doszło do podwyżki stóp w grudniu. Dalsze zacieśnianie polityki przez Fed, a także przez ECB i Bank Japonii będzie kluczowe dla wyników obligacji BRICS.
Geopolityka: Ponownie, ogólne przeświadczenie jest takie, że zawirowania w Rosji lub kryzys na Bliskim Wschodzie silnie wpłynęłyby na obligacje rynków wschodzących i BRICS. Jednak okres ostatnich pięciu lat nie do końca to potwierdził. W większości przypadków dochodziło tylko do początkowej reakcji, a później sytuacja się stabilizowała.
USD: Rynki obligacji w gospodarkach wschodzących preferują słabszego dolara, ponieważ wtedy dług tych gospodarek denominowany w USD staje się łatwiejszy do zarządzania. Jeśli jednak dolar zbyt zdecydowanie osłabia się wobec walut regionu, to rynki te tracą swoją przewagę konkurencyjną. Z kolei bardzo mocny dolar powoduje, że dług w USD staje się trudniejszy do obsługi - dochodzi wtedy do wyprzedaży na rynkach wschodzących.
Otoczenie niskich rentowności i niska globalna inflacja: Czynnik ten prawdopodobnie stoi za ostatnimi sukcesami rynków obligacji gospodarek wschodzących i BRICS. Niskie rentowności pozostające na tych poziomach przez dłuższy czas w USA, Europie i Japonii spowodowały, że inwestorzy zaczęli szukać wyższych zwrotów na innych rynkach (silne zwyżki z 2017 roku są tego najlepszym przykładem).
Obligacje BRICS nie stracą na popularności. Istnieją jednak zagrożenia natury geopolitycznej oraz związane z nagłym ograniczeniem płynności.
Jednak miałoby sens dla inwestorów zdywersyfikowanie swoich portfeli i dodanie do nich obligacji gospodarek wschodzących i BRICS. Ich największą zaletą jest fakt, że są one inaczej skorelowane niż inne klasy aktywów, co oznacza ciekawą alternatywę i potencjalne zabezpieczenie dla inwestorów.
Dodatkowo, wiele gospodarek BRICS oraz innych gospodarek wschodzących stało się już de facto gospodarkami rozwiniętymi, z bardziej stabilną sceną polityczną i instytucjami finansowymi.