W czwartek, prezes Europejskiego Banku Centralnego (EBC) zapowiedział program luzowania ilościowego (QE), którego wartość okazała się większa od oczekiwań. W reakcji na zapowiedź banku, euro silnie osłabło a rentowności obligacji strefy euro spadły do najniższych poziomów w historii. Spodziewam się, że program będzie nadal wywierać presję na euro, zwłaszcza jeśli SYRIZA wygra niedzielne wybory w Grecji a oczekiwania wobec poziomu stóp w USA będą rosnąć, co jest prawdopodobne.
Ruch EBC zaskoczył rynek, zarówno jeśli chodzi o wartość (60 miliardów EUR miesięcznie zamiast 50 miliardów EUR miesięcznie, jak prognozowano) jak i długość programu (co najmniej do września 2016. Może zostać przedłużony, jeśli do tego czasu inflacja nie powróci do celu). Program ma rozpocząć się w marcu, więc jego wstępna wartość wynosi 1,14 biliona EUR. W skali rocznej, wartość ta jest równa 7,5% PKB, co jest wyższą sumą niż zakupy Rezerwy Federalnej (Fed) – 5,7% PKB. Zrobiło to wrażenie na rynku. Co więcej, inwestorzy nie spodziewali się takich mocnych stwierdzeń ze strony banku jak na przykład zobowiązanie do podjęcia „wszelkich niezbędnych kroków”, aby wesprzeć inflację.
Wpływ zapowiedzi banku był nieco ograniczony z powodu faktu, że obligacje będą skupowane przez poszczególne banki centralne w strefie euro a nie bezpośrednio przez EBC. Ale jest to tylko techniczna kwestia, ponieważ de facto ryzyko będzie podzielone między całą strefę euro.
EBC przyzna fundusze na każdy rynek zgodnie z tym, jaki jest wkład danego kraju do kapitału EBC – wczoraj pisaliśmy w szczegółach o tym kluczu kapitałowym. W praktyce oznacza to, że większe kraje otrzymają więcej funduszy na skup obligacji. Jednak, EBC ograniczył zakupy do 25% jednej emisji długu oraz 33% łącznej wartości długu danego państwa (ta druga zasada uniemożliwi bankowi na kupno obligacji Grecji). Oznacza to, że jeśli w jednym kraju osiągnięty zostanie limit zakupów, to trzeba będzie rozpocząć zakupy w innych krajach, bez względu na wysokość ich wkładu do kapitału EBC. Jest to pozytywna wiadomość dla peryferyjnych państw bloku – w przeciwnym wypadku, ich obligacje nie mogłyby liczyć na taki popyt. Co więcej, EBC obniżył cel dla operacji TLTROs do 5 punktów bazowych – oznacza to, że banki krajów peryferyjnych strefy euro mogą pożyczać pieniądze na cztery lata przy 5 punktach bazowych i wykorzystać te fundusze na kupno obligacji swoich krajów – bardzo korzystna sytuacja!
Wcześniej, zastanawialiśmy się, jaka będzie struktura głosów w sprawie rozpoczęcia QE – wielu przedstawicieli EBC zgłaszało swój sprzeciw wobec programu. Jednak, EBC zaskoczył po raz kolejny, podając, że nie było głosowania w tej sprawie! Prezes Draghi powiedział, że większość popierająca plan była na tyle duża, że nie potrzebne było głosowanie. To sprytny sposób, aby ukryć sprzeciw państw z północy bloku i stworzyć fasadę jednomyślności, mimo że zapewne dyskusja na temat QE była zażarta. Suma summarum, od strony psychologicznej, krok ten wzmocnił przekaz EBC.
Draghi powiedział bardzo mało o kursie waluty – stwierdził tylko, że ruchy na rynku walutowym są wynikiem decyzji w polityce pieniężnej wynikających z sytuacji w poszczególnych gospodarkach. „Ruchy na rynku walutowym są wynikiem różnych cyklów w polityce pieniężnej i różnej sytuacji gospodarczej w poszczególnych krajach. Ruchy te nie są sztucznie zamierzone, są naturalnym wynikiem sytuacji w poszczególnych krajach.”
Wniosek: EUR czeka dalsze osłabienie Decyzja EBC zaskoczyła rynek, ale nie mogła równać się z wielkim szokiem w reakcji na krok Bank of Japan w październiku, kiedy to bank zdecydował się na coś zupełnie nieoczekiwanego. Jednak warto zauważyć, że zakres wahań EUR/USD z wczoraj był podobny do USD/JPY z tego październikowego dnia (około 3%). Sugeruje to, że pozycja EUR jest słabsza niż wtedy JPY. Oznacza to, że przed EUR jeszcze przestrzeń do dalszych spadków. Może do nich dojść w reakcji na wynik niedzielnych wyborów w Grecji (przeczytaj poniżej).
Zmarł Król Arabii Saudyjskiej Król Arabii Saudyjskiej Abdullah zmarł. Jego następca Książe Salman (79 lat), to brat przyrodni Abdullaha. Muqrin, kolejny brat przyrodni, jest najmłodszy ze swojej generacji – ma 69 lat. Został on koronowany nowym Księciem, tak jak oczekiwano. Ceny ropy Brent wzrosły z powodu spekulacji, że Arabia Saudyjska obniży produkcję, aby wesprzeć ceny i wygenerować więcej przychodów, które pozwoliłyby na stabilny proces przekazania władzy. Oprócz tego, według sygnałów płynących z forum ekonomicznego w Davos, w przyszłym roku ceny ropy mogą odbić, co sugerują kontrakty na surowiec (przyszłe ceny są znacznie wyższe niż obecne, a zazwyczaj wygląda to odwrotnie). Moim zdaniem, obecna polityka wyższego wydobycia ma wielu zwolenników w Arabii Saudyjskiej, a kraj patrzy zazwyczaj na długoterminowe perspektywy rynku. Dlatego też, nie spodziewam się, aby Arabia Saudyjska miała wkrótce obniżyć produkcję – dlatego też, moim zdaniem, dzisiejsze zwyżki cen ropy Brent będą tylko chwilowe.
Zaplanowane na dziś publikacje danych i wydarzenia ekonomiczne: Piątek to dzień PMI. W Chinach, wstępny indeks PMI HSBC dla sektora przemysłu w styczniu lekko wzrósł do 49,8 punktu z 49,6 punktu. Indeks pozostał więc poniżej poziomu 50 punktów, rozgraniczającego wzrost od regresu sektora, ale jego lekki wzrost (analitycy spodziewali się spadku) może sugerować, że kroki rządu chińskiego powoli wspierają sytuację gospodarczą kraju. Dzięki temu, kurs AUD oraz NZD ustabilizował się. Rynek pozna dziś także wstępne odczyty indeksów PMI dla sektora usług kilku państw strefy euro oraz całego bloku.
W UK, analitycy spodziewają się, że sprzedaż detaliczna w grudniu spadła, wobec zwyżki w poprzednim miesiącu. Wygląda na to, że zmiana w radzie polityki pieniężnej BoE na bardziej gołębie nastawienie, zwiększyła presję na funcie. Dlatego też, rozczarowujące dane o sprzedaży mogą dodatkowo osłabić GBP.
W USA, analitycy spodziewają się, że sprzedaż domów na rynku wtórnym w grudniu wzrosła. Opublikowane w tym tygodniu dane o liczbie nowych budów i pozwoleń na budowę potwierdziły, że sytuacja na amerykańskim rynku mieszkaniowym poprawia się. Jeśli dzisiejsze dane także okażą się pozytywne, to USD może zyskać. Rynek pozna dziś także publikację indeksu Chicago Fed oraz Conference Board w grudniu.
Analitycy prognozują, że inflacja CPI Kanady w grudniu spowolniła. Biorąc pod uwagę środową zaskakującą decyzję Bank of Canada, aby obniżyć stopy, takie dane wywindowałyby USD/CAD silniej w górę.
Na dziś, w Davos, zaplanowane jest wystąpienie prezesa Bank of England Marka Carneya.
Ten weekend: wybory w Grecji Według najnowszych sondaży, niedzielne wybory w Grecji wygra SYRIZA. Pytaniem pozostaje to, czy partia uzyska na tyle dużo głosów, aby rządzić samodzielnie, czy może będzie zmuszona do uformowania koalicji.
Jaka jest polityka tej partii? W artykule dla FT, który został opublikowany w tym tygodniu, lider partii Alexis Tsipras stwierdził, że SYRIZA jest za krokami, które “ograniczą działania oszczędnościowe, wzmocnią demokrację oraz spójność społeczną i pomogą klasie średniej w stanięciu na nogi.” SYRIZA nie chce, aby kraj opuścił strefę euro. Tsirpas napisał: “Rząd SYRIZY będzie respektować zobowiązania Grecji jako członka strefy euro i wspierać działania, które prowadzą do zrównoważenia budżetu.” Program partii ma dwa cele: zakończyć działania oszczędnościowe i doprowadzić do renegocjacji warunków towarzyszących otrzymaniu pomocy finansowej.
Jak zrównoważyć budżet bez działań oszczędnościowych? To proste: zwiększyć przychody. “Zakończymy unikanie płacenia podatków przez oligarchów,” napisał Tsirpas. Jednak w rzeczywistości, nie tylko bogaci Grecy unikają płacenia podatków. The Economist stwierdził, że unikanie płacenia podatków w Grecji to niemal „sport narodowy” – szacowane jest, że około 40 procent społeczeństwa unika płacenia części podatków a straty budżetowe wynikające z tego osiągają około 30 miliardów EUR rocznie. Tylko taka kwota sprawiłaby, że budżet miałby nadwyżkę.
Tsipras powiedział, że stosunek długu do PKB wynoszący 177% jest „trudny do utrzymania” i zaapelował, aby dokonać renegocjacji warunków pomocowych – powiedział on, że Niemcy zrobiły to samo po II Wojnie Światowej. Jest to dość rozsądny argument. Nie ma możliwości, aby państwo ze stopą bezrobocia na poziomie 25% spłaciło swój dług bez żadnego wzrostu gospodarczego. Koszty długiej stagnacji są wyższe niż koszty związane z renegocjacją pomocy finansowej – zarówno dla pożyczkodawców jak i samej Grecji.
Jest wielu ekonomistów, którzy proponują podobne rozwiązania, aby wesprzeć gospodarkę strefy euro. Problem w tym, że tylko niewielu z nich pochodzi z Niemiec.
Jest oczywiste, że negocjacje będą trudne i będzie wiele momentów, podczas których będzie wydawać się, że przyszłość strefy euro wisi na włosku. Ale według mnie wybór SYRIZY może być dobrą wiadomością dla Europy – partia może pokazać, że możliwa jest zmiana polityki bez przymusu głosowania na radykalną prawicę, która według mnie jest większym zagrożeniem dla Europy. Zwycięstwo SYRIZY i renegocjacja pomocy finansowej dla Grecji zakończona sukcesem byłyby pozytywne dla demokracji w Europie i sytuacji w strefie euro.