Prognozy ExMetrix dotyczące wzrostu PKB za rok 2017 okazały się dokładniejsze niż prognozy Komisji Europejskiej, PKO BP (WA:PKO), JP Morgan i innych kluczowych instytucji prognozujących PKB. Instytucje te średnio prognozowały początkiem roku wzrost na poziomie 3,15%. Realny wzrost PKB w 2017 wyniesie wg najnowszych danych GUS 4,72, a ExMetrix zaprognozował ten wzrost na poziomie 4,2%.
Obecnie głównym motorem wzrostu jest konsumpcja prywatna. Jej dynamika wyniosła 4,8 proc. r/r odzwierciedlając dobre wyniki rynku pracy. Dobre nastroje nadal zachęcają konsumentów do finansowania swoich zakupów z oszczędności, ale pozytywny wpływ programu 500 plus na dynamikę dochodów do dyspozycji gospodarstw domowych w 2017 roku zaczął spadać. Drugim filarem wzrostu jest eksport netto.
Kluczowymi czynnikami napędzającymi wzrost w kolejnych kwartałach będą inwestycje, które są sygnalizowane w rosnącej wartości kosztorysowej nowo rozpoczętych inwestycji, wartość rynku leasingu, wykorzystaniu mocy produkcyjnych, wartości przetargów publicznych i absorpcji środków z UE.
Poniższe dane porównują wyniki prognoz publikowanych na rynku oraz prognoz ExMetrix na rok 2017 i 2016.
Dane GUS po III kwartale 2017.
Jak podaje Główny Urząd Statystyczny , Produkt Krajowy Brutto (niewyrównany sezonowo, ceny stałe średnioroczne roku poprzedniego) wzrósł w III kw. 2017 roku o 4,9% r/r wobec 4% wzrostu r/r w poprzednim kwartale.
Według szybkiego szacunku opublikowanego 14 listopada 2017 r., wzrost w III kw. w tym ujęciu wyniósł 4,7% r/r. W III kwartale 2017 r. Produkt Krajowy Brutto (PKB) wyrównany sezonowo (w cenach stałych przy roku odniesienia 2010) wzrósł realnie o 1,2% w porównaniu z poprzednim kwartałem (wg szybkiego szacunku wzrost w tym ujęciu wyniósł 1,1%) i był wyższy niż przed rokiem o 5,2% (wobec 5% wg szybkiego szacunku).
Wpływ popytu krajowego na tempo wzrostu gospodarczego w III kw.2017 wyniósł 3,8 pkt . Kwartał wcześniej wynosił on 5,3 pkt. Wpływ popytu inwestycyjnego na wzrost PKB był dodatni i wyniósł +0,6 pkt proc. Złożył się na to pozytywny wpływ spożycia ogółem, który wyniósł +3,2 pkt proc. (wobec +3,3 pkt proc. w II kwartale 2017 r.), z tego wpływ spożycia w sektorze gospodarstw domowych +2,9 pkt proc. oraz spożycia publicznego +0,3 pkt proc. (odpowiednio w II kwartale 2017 r.: +2,9 pkt proc. i +0,4 pkt proc.)
W III kwartale wpływ popytu inwestycyjnego na wzrost PKB był dodatni (+0,6 pkt proc.) co, przy neutralnym wpływie przyrostu rzeczowych środków obrotowych, przełożyło się na pozytywny wpływ akumulacji brutto na tempo wzrostu gospodarczego, który wyniósł +0,6 pkt proc. (wobec +2 pkt proc. w II kwartale 2017 r.). Na dodatnie tempo wzrostu akumulacji brutto w III kwartale br. wpłynął wzrost nakładów brutto na środki trwałe o 3,3% i wzrost rzeczowych środków obrotowych.
W III kwartale br. zanotowano pozytywny wpływ eksportu netto na tempo wzrostu gospodarczego, który wyniósł +1,1 pkt proc. wobec -1,3 pkt proc. w II kwartale 2017 r.
Co wynika z danych?
Obecnie mamy sytuację, gdy PKB po III kwartale 2017 był o 4,9 procent wyższy niż rok wcześniej, ale inwestycje wzrosły tylko o 3,3 proc. przy oczekiwaniach na poziomie ok. 5 proc. PKB wyrównany sezonowo wzrósł realnie o 1,2 procent w porównaniu z poprzednim kwartałem i był wyższy niż przed rokiem o 5,2 procent. Struktura wzrostu jest proinflacyjna.
Na PKB składa się popyt krajowy (+3,9 proc.) i różnica między eksportem a importem (tzw. eksport netto) + 1,1 pp. Eksport wzrósł przy tym o +7,8 proc , a import o +6,7proc. Z kolei popyt krajowy składa się z trzech składników: wydatków konsumpcyjnych, wydatków sektora publicznego, nakładów brutto na środki trwałe sektora prywatnego (wydatków inwestycyjnych). Nakłady inwestycyjne wzrosły o 3,3 proc. co jest najlepszym wynikiem od ponad półtora roku, choć poniżej oczekiwań rynkowych (konsensus PAP – 5,2 proc.). Cała akumulacja brutto, w tym nakłady inwestycyjne, rośnie na razie wolniej od samego PKB.
Udział akumulacji brutto w PKB jeszcze spada:
A co z PKB w 2018 roku?
Streszczając obecne poglądy wielu ekonomistów można powiedzieć, że choć PKB w 2017 r. wzrośnie prawdopodobnie o ponad 4 proc., to w latach 2018-19 już nieco spowolni. Wzrost jest bowiem napędzany przez popyt wewnętrzny, który wspierają rosnące transfery socjalne, coraz ciaśniejszy rynek pracy oraz odbicie w inwestycjach, które wynika z szybszego wydatkowania funduszy unijnych. Coraz większe braki w podaży pracy, mniejsza imigracji z Ukrainy i spadek wskaźnika aktywności zawodowej ze względu na decyzje polityczne może podnosić płace i tym samym inflację. Zatem NBP zacznie podnosić stopy procentowe.
Założenia do modeli ExMetrix
Choć dane o inwestycjach sektora prywatnego sugerują niższą dynamikę , to inwestycje sektora publicznego rosną znacznie szybciej (inwestycje samorządów wzrosły o 45 procent).
Wskaźniki wyprzedzające inwestycje, sugerują, że dynamika inwestycji będzie w kolejnych kwartałach rosła. Rośnie m.in. wartość kosztorysowa nowo rozpoczętych inwestycji, wartość rynku leasingu, wykorzystanie mocy produkcyjnych, wartość przetargów publicznych, absorpcja środków z UE. Wskazuje na to również rosnący od dłuższego czasu udział nakładów na środki trwałe w akumulacji brutto:
Wskazuje to na możliwość odwrócenia niekorzystnego trendu i rozpoczęcie wzrostu udziału nakładów inwestycyjnych w PKB. Ponadto wchłonięcie zastrzyku inwestycji z UE pomoże w 2018 roku wygenerować wzrost PKB zbliżony lub nawet wyższy od osiągniętego w 2017 roku.
Taki scenariusz potwierdza prognoza wielorównaniowego modelu PKB opracowanego w ExMetrix. Model prognozuje na 3 półrocza w przód. Oprócz podstawowych zmiennych tworzących popyt krajowy i eksport netto, równania modelu ExMetrix uwzględniają wpływ prognozowanych zmian na rynkach surowcowych prognozy dotyczące kursu walutowego , prognozy wskaźników cen transakcyjnych importu i eksportu .
Na danych do 30 czerwca 2017 została zatem wygenerowana prognoza do końca 2018 roku, obejmująca również oszacowanie PKB na koniec roku 2017, które potwierdziło się dokładnie (+4,9%).
Prognoza ExMetrix po I półroczu 2018 to +4,2%, a po II półroczu +4,7%. Zatem prognoza ExMetrix wzrostu PKB w Polsce na 2018 rok to ok. +4,4%.