Dolar amerykański jest prawdopodobnie zbyt mocno zakorzeniony, aby można było poważnie myśleć o pozbawieniu go statusu GWR (globalnej waluty rezerwowej).
Zagrożenie dedolaryzacją pojawia się w czasie, gdy juan chiński zaczyna odgrywać bardziej aktywną rolę w płatnościach międzynarodowych i gdy blok BRICS rośnie w siłę. Ale jak realistyczna jest wizja innej waluty fiducjarnej detronizującej dolara?
W jaki sposób USD stał się globalną walutą rezerwową?
Potrzeba było wyjątkowej historycznej zbieżności, aby dolar stał się globalną walutą rezerwową (GWR). Po konsolidacji po II wojnie światowej, wiodąca rola Stanów Zjednoczonych rozszerzyła się na nowy globalny system monetarny. Mając duże rezerwy złota i zasoby naturalne oraz będąc bezpośrednio nietknięte przez II wojnę światową Stany Zjednoczone przejęły dowodzenie.
Jeszcze przed oficjalnym zakończeniem II wojny światowej w lipcu 1944 r. Stany Zjednoczone gościły 44 kraje sojusznicze na konferencji w Bretton Woods, w stanie New Hampshire. To tutaj narodził się nowy porządek świata. Porozumienie z Bretton Woods sprawiło, że kraje sojusznicze odeszły od standardu złota i zamiast tego powiązały swoje waluty z dolarem.
Z kolei dolar był nadal powiązany z amerykańskimi rezerwami złota pełniąc funkcję zastępczą. Dlatego banki centralne krajów sprzymierzonych utrzymywały stały kurs wymiany na dolara, wymienialny na złoto.
Po 1971 roku, kiedy prezydent Nixon zakończył bezpośrednią wymienialność dolara na złoto, amerykańskie rezerwy złota zmalały. Ilustracja: CEIC Dat
Od tego momentu inne kraje zaczęły gromadzić dolary amerykańskie. Ich właściwe banki centralne mogły nadal regulować własne waluty sprzedając lub kupując, aby osłabić lub wzmocnić je w stosunku do dolara.
Co więcej, zaczęły kupować amerykańskie skarbowe papiery wartościowe (dług federalny), jako bezpieczną formę przechowywania wartości.
Rola dolara w płatnościach międzynarodowych
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) był kolejnym produktem ubocznym umowy z Bretton Woods. Organizacja zwiększyła operacyjnie zasięg dolara udzielając pożyczek krajom członkowskim. Według danych MFW za IV kwartał 2022 r. dolar posiada 58,36% światowych rezerw walutowych.
Dla porównania, euro ma 20,47% podczas, gdy chiński renminbi (z juanem, jako jednostką) tylko 2,69%. To ponad dwa razy mniej niż japoński jen na poziomie 5,51%. Ogólnie rzecz biorąc, roszczenia w dolarach amerykańskich wynoszą 6,47 bln USD w IV kwartale 2022 r. z 11,96 bln USD całkowitych rezerw walutowych.
Podobnie większość handlu międzynarodowego odbywa się w dolarach, gdzie drugie miejsce jest daleko w tyle.
Ilustracja: Bank Rozrachunków Międzynarodowych (BIS) - grudzień 2022.
Co ciekawe, według danych Światowej Rady Złota za I kwartał 2023 r. to Europa Zachodnia jest obecnie największym posiadaczem rezerw złota na poziomie 11 776 ton. Stany Zjednoczone zajmują drugie miejsce z wynikiem 8 133 ton. Rosja i Chiny posiadają odpowiednio 2326 i 2068 ton.
Dlaczego status dolara, jako globalnej waluty rezerwowej miałby być zagrożony?
W poniedziałek, obecna dyrektor zarządzająca MFW - Kristalina Georgieva dała jasno do zrozumienia, że w dającej się przewidzieć przyszłości dolar amerykański pozostanie GWR.
“W związku z tym, nie widzę alternatywy, nie dostrzegam jej w najbliższym czasie”.
Georgieva zauważyła również, że jedynym prawdziwym konkurentem jest {{1|euro} }, podczas, gdy wszystkie inne waluty są na niskim poziomie jednocyfrowym. Jednak sama Europa jest ściśle związana politycznie i gospodarczo z USA, więc jest to próżne rozróżnienie.
To powiedziawszy, Stany Zjednoczone uruchomiły domino nakładając bezprecedensowe sankcje na Rosję, największy kraj świata obfity w zasoby naturalne. Inne kraje dostrzegają obecnie, że USA nie można już uznawać za neutralnego i wiarygodnego strażnika międzynarodowych finansów.
Takie postrzeganie rzeczywistości pochodzi głównie z krajów BRICS, które to porozumienie może rozszerzyć się do 24 krajów (jeśli wszystkie aplikacje członkowskie zostaną zaakceptowane). Nowy blok BRICS stanowiłby około 47% światowej populacji lub 37% światowego produktu krajowego brutto (PKB).
Z Rosją, Chinami, Arabią Saudyjską, Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Iranem, jako głównymi producentami ropy w BRICS; droga do zdetronizowania petrodolara byłaby otwarta. Według danych EIA za 2022 r. te pięć krajów odpowiada za 36% światowej produkcji ropy.
Pierwszym krokiem w tym kierunku byłoby przejście Arabii Saudyjskiej w rozliczeniach transakcji naftowych z dolara na chińskiego juana. Kluczowym kamieniem milowym, który jeszcze się nie zmaterializował byłoby stworzenie nowej waluty BRICS wspieranej przez obfite zasoby naturalne krajów członkowskich.
Czy jest prawdopodobne, że kolejna waluta fiducjarna stanie się GWR?
W zeszłym tygodniu poinformowano, że Argentyna zacznie płacić w juanach zamiast dolarów za import z Chin na poziomie około 1 mld USD, a następnie za eksport wynoszący 790 mln USD miesięcznie. Wskazywałoby to na wspomnianą wcześniej tendencję do dedolaryzacji na korzyść chińskiego juana.
Jednak przy bliższym przyjrzeniu się staje się oczywiste, że Argentyna zmieniła strategię z powodu historycznej trzycyfrowej inflacji i niedoboru rezerw dolara. Co ważniejsze, juan chiński jest skutecznie powiązany z dolarem amerykańskim.
Widać to po wzroście importu i eksportu Chiny-USA w wys. 690,6 mld dol. w zeszłym roku według BEA. Podobnie Chiny są drugim, co do wielkości zagranicznym posiadaczem długu USA po Japonii z 859 mld dol.
Innymi słowy, pomimo uczynienia z systemu płatności SWIFT przez Stany Zjednoczone pewnego rodzaju broni, dolar pozostaje najwygodniejszym środkiem wymiany i bezpieczną przystanią w porównaniu z alternatywami. Ma to stać się jeszcze bardziej dominujące, gdy FedNow pojawi się online.
Warto również zauważyć, że budżet wojskowy USA - jako de facto wsparcie dolara - nie ma sobie równych. Jednakże, to polityka międzynarodowa USA otworzyła drzwi do dedolaryzacji. Podobnie wydaje się, że dług publiczny USA nie ma ograniczeń, co sprawia, że posiadanie amerykańskich papierów skarbowych jest mniej atrakcyjne.
Jeśli obie tendencje się utrzymają status GWR dolara nieuchronnie spadnie, ale nie w dającej się przewidzieć przyszłości.
Zastrzeżenie: Ani autor Tim Fries, ani strona internetowa The Tokenist nie udzielają porad finansowych. Przed podjęciem decyzji finansowych zapoznaj się z naszą polityką internetową.
Ten artykuł został pierwotnie opublikowany w The Tokenist. Sprawdź bezpłatny biuletyn The Tokenists Five Minute Finance zawierający cotygodniową analizę najważniejszych trendów w finansach i technologii.