W krajach Unii Europejskiej zakłady i przedsiębiorstwa osiągające wydajność przekraczającą 20 MW oraz niektóre inne zakłady przemysłowe, zostały zobowiązane do udziału w handlu emisjami CO2. W całej Unii Europejskiej jest ich około 12.000, w Polsce to około 850 firm. Wszystkie one otrzymują prawo do emisji określonej ilości CO2 . Jednostką emisji jest 1 EUA (EUA`s = European Union Allowances) uprawniający do emisji 1 tony CO2.
Przedsiębiorstwa, które w całości nie wykorzystują przyznanych im praw do emisji, mogą nadwyżkę odsprzedać przedsiębiorstwom, które emitują więcej CO2 niż przyznane im uprawnienia i w związku z tym zobowiązane są uprawnienia dokupić. Uprawnienia do emisji przyznawane są podmiotom objętym systemem kilkuletniego okresu rozliczeniowego (2005-2007, 2008-2012, 2013-2020), przy czym wysokość uprawnień z okresu na okres ulega zmniejszeniu - w każdym kolejnym okresie przedsiębiorstwo otrzymuje mniej uprawnień, niż rzeczywisty poziom emisji w okresie poprzednim. Bezpłatne uprawnienia do emisji przydzielane przez państwo w formie certyfikatów upoważniające do emisji CO2 stają się niewystarczające i dlatego prawa do emisji otrzymują określoną cenę. W efekcie zaczynają działać siły rynku, które po pierwsze zachęcają do inwestowania w nowoczesne, chroniące klimat technologie, po drugie powodują redukcje emisji gazów cieplarnianych tam, gdzie przyniesie to najlepsze efekty. Aby na całym świecie zapewnić realizację zamierzonych celów, protokół z Kioto zezwala na działanie mechanizmu, na podstawie którego przedsiębiorstwa zobowiązane są do redukcji emisji niekoniecznie w swoich własnych zakładach. Mogą one brać udział w projektach, które są wprowadzane, rejestrowane i kontrolowane przez referat ochrony środowiska UNFCCC w krajach rozwijających się. Inwestorzy, będący uczestnikami tych projektów wydają specjalne cetryfikaty, tzw. Certified Emission Reductions (CER). Przedsiębiorstwa mogą wymienione lub zakupione certyfikaty w określonej ilości zwrócić do państwa (w Niemczech 22%, w Polsce 10% przydziału uprawnień przyznanych na II okres rozliczeniowy), jako redukcję emisji (CERs) i w ten sposób wypełnić narzucony prawnie obowiązek. W Niemczech reguluje to ustawa ZuG2012, §18, w Polsce pkt. 6 projektu Rozporządzenia Rady Ministrów z 16.05.2008. o Krajowym Planie Rozdziału Uprawnień do Emisji (KPRU). Umorzone mogą być też certyfikaty- ERU z projektów- JI (Joint-Implementation), są to projekty dotyczące efektywności energetycznej w krajach Europy Wschodniej.
W 2018 r. wszystkie certyfikaty emisji CO2 staną się instrumentami finansowymi.
Do 03.01.2018 r. w krajach Europy wejdzie w życie dyrektywa w sprawie rynku instrumentów finansowych (MiFiD). Do istotnych zmian zalicza się fakt, iż w przyszłości także certyfikaty emisji będą traktowane jako instrumenty finansowe. Wobec tego od tej daty certyfikaty emisji sprzedawane na rynku Spot, jak również te z rynku sprzedaży terminowych (niezależnie od tego, czy zostały fizycznie czy też finansowo zrealizowane) staną się częścią rynku finansowego. W związku z tym będą podlegać kontroli instytucji nadzoru finansowego.
ExMetrix prognozuje wzrost cen uprawnień do emisji CO2
W naszym artykule dotyczącym perspektyw kursu Enei z dnia 02.03.2017 zamieściliśmy także naszą opinię na temat praw do emisji CO2, która brzmiała:
„Ponadto wiele wskazuje na to, że ceny praw do emisji CO2 w 2017 roku zaczną w końcu rosnąć.”
Nasze stwierdzenie oparliśmy na wynikach pracy modelu o horyzoncie prognozy wynoszącym trzy miesiące, który wówczas wskazywał wzrost kursu tych praw do końca maja 2017:
Nasz model wyprzedził rzeczywiste zmiany kursu o 1 miesiąc, sugerując rozpoczęcie wzrostu od końca marca 2017. Faktyczny średnioterminowy wzrost rozpoczął się zaś pod koniec kwietnia 2017. Kurs z poziomu ok.4,4 EURO wzrósł o ponad 50% i obecnie (22.09.2017) wynosi 6,65 EURO. Ten kilkumiesięczny dość monotoniczny wzrost miał miejsce po trwającym ponad rok okresie wahań kursu wokół poziomu 5 EURO.
Aktualny model, prognozujący w horyzoncie 6 – miesięcznym (do końca lutego 2018) , wskazuje na możliwość kontynuacji rozpoczętej w kwietniu tendencji wzrostowej, przy czym tempo tego wzrostu w drugiej połowie tego okresu może spaść.
ExMetrix - model 6-miesięczny dla praw do emisji CO2 , prognoza do końca lutego 2018:
Z obecnymi prognozami ExMetrix dotyczącymi CO2 koresponduje sytuacja na rynku energii i surowców energetycznych, wskazując na ich ścisły związek.
Energia
Ceny niemieckiego rynku energetycznego z dostawą na przyszły rok osiągnęły 3,5 roczne maksimum . We wtorek (19.09.2017) ceny German Power 1Y zyskiwały prawie 2,5 proc. w stosunku do poprzedniego zamknięcia i wyceniane były maksymalnie na 36,45 EUR/MWh. Reakcja na rynku carbon była natychmiastowa. Przehandlowany wolumen na kontrakcie terminowym EUA Dec17 o godzinie 10:00 wyniósł niecałe 3,5 mln EUA i w niespełna kilka minut wzrósł o kolejne 2 mln ton. Ceny uprawnień do emisji ponownie wróciły do poziomu sprzed głosowania w sprawie reform systemu EU ETS po 2020 i osiągnęły maksymalnie 7,20 EUR/EUA.
Węgiel Mimo zapowiedzi wielu krajów o odejściu od wykorzystania węgla w kolejnych latach i zastąpieniu go odnawialnymi źródłami energii bądź gazem, ceny od drugiej połowy maja 2017 bardzo mocno wzrosły. Wyższe ceny węgla z pewnością przełożyły się na ceny produkowanej energii przy wykorzystaniu w/w surowca, a większa produkcja oparta na węglu przekłada się na większe potrzeby hedgingowe firm energetycznych. Ceny EUA znajdują się nieprzerwanie w trendzie wzrostowym od ponad 4 miesięcy, podobnie jak ceny najczęściej wykorzystywanego surowca w polskiej energetyce. Z uwagi na prowadzone kontrole bezpieczeństwa ceny surowca zyskały w ostatnim tygodniu kolejne 2,4 proc.
Również ten wzrost kursu potwierdzają prognozy ExMetrix, wskazując też na możliwość utrzymania tej tendencji jeszcze przez kilka miesięcy.
Model: Global price of Coal, Australia
Brent Ceny ropy naftowej także powróciły do najwyższego poziomu sprzed prawie 6 miesięcy. Mimo mniejszej korelacji niż ta którą obserwowaliśmy w 2016 roku, ropa naftowa nadal przez wielu analityków uznawana jest za jeden z kluczowych czynników wpływających na ceny uprawnień do emisji CO2. Informacje napływające ze Stanów Zjednoczonych na temat kolejnych huraganów wpływają na globalną produkcję i tym samym na cenę ropy naftowej.
Potwierdza to kolejny model ExMetrix, który od końca maja 2017 wskazuje na możliwość wzrostów kursu ropy od września 2017 co najmniej do końca lutego 2018.
Model: Crude Oil Prices: West Texas Intermediate (WTI) - Cushing, Oklahoma
