Warszawa, 11.01.2024 (ISBnews) - Trybunał Konstytucyjny (TK) orzekł, że przepisy umożliwiające postawienie prezesa Narodowego Banku Polskiego (NBP) NBP przed Trybunałem Stanu (TS) są niezgodne z konstytucją, poinformowała przewodnicząca składu orzekającego, prezes TK Julia Przyłębska.
"Po rozpoznaniu z udziałem wnioskodawcy oraz prokuratora generalnego na rozprawie w dniu 11 stycznia 2024 wniosku grupy posłów o zbadanie zgodności art. 11 ust. 1 zdanie drugie ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu z art. 42 ust. 3 w zw. z art. 60 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP; pkt 2: art. 11 ust. 1 zdanie drugie ustawy powołanej w pkt 1 w zakresie, w jakim odnosi się do prezesa Narodowego Banku Polskiego z art. 227 Konstytucji RP oraz art. 130 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz ) art. 7 i art. 14 ust. 2 Protokołu nr 4 w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego; pkt 3: art. 13 ust. 1a ustawy powołanej w punkcie pierwszym w zakresie w jakim nie przewiduje większości kwalifikowanej w odniesieniu do postawienia stanu skarżenia prezesa Narodowego Banku Polskiego z art. 227 Konstytucji RP oraz art. 130 TfUE, art. 7 i art. 14 ust. 2 Protokołu nr 4 orzeka: pkt 1 - art. 11 ust. 1 zdanie drugie w związku z art. 13 ust. 1a ustawy z dnia 26 marca 1982 roku o Trybunale Stanu w zakresie, w jakim umożliwia zawieszenie w czynnościach prezesa Narodowego Banku Polskiego wskutek podjęcia przez Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów uchwały o pociągnięciu prezesa Narodowego Banku Polskiego do odpowiedzialności przed trybunałem stanu jest niezgodny z art. 227 ustęp 1 w związku z art. 227 ust. 2 w związku z art. 227 ust. 3 konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej; pkt 2: art. 13 ust. 1a ustawy powołanej w punkcie pierwszym w części, w jakiej odsyła do art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 227 ust. 1 w związku z art. 227 ust. 2 w związku z art. 227 ust. 3 konstytucji pkt 3 art. 13 ust. 1b ustawy powołanej w punkcie pierwszym wskutek pominięcia odesłania do art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy powołanej w pkt 1 jest niezgodny z art. 227 ust. 1 w związku z art. 227 ust. 2 w związku z art. 227 ust. 3 konstytucji. Ponadto postanawia umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie orzeczenie zapadło w większością głosów. Pod wyrokiem następują właściwe podpisy. Zdania odrębne do wyroku zgłosił sędzia Trybunału Konstytucyjnego Bartłomiej Sochański i sędzia Trybunału Konstytucyjnego Rafał Wojciechowski" - powiedziała Przyłębska, ogłaszając orzeczenie Trybunału.
"Regulacja konstytucyjna […] nie wskazuje m.in. organu kompetentnego do pociągnięcia tych podmiotów do odpowiedzialności konstytucyjnej, za wyjątkiem odpowiedzialności prezydenta i członków Rady Ministrów. W szczególności konstytucja nie stanowi, że to Sejm jest organem kompetentnym do pociągnięcia prezesa Narodowego Banku Polskiego do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu" - dodała sędzia sprawozdawca, sędzia TK Krystyna Pawłowicz.
W związku z brakiem regulacji konstytucyjnej przesądzającej kompetencje Sejmu do pociągnięcia prezesa NBP do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu art. 120 zdanie drugie, zgodnie z którym Sejm podejmuje uchwałę zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby głosów, jeśli ustawa lub uchwała Sejmu nie stanowi inaczej, nie może znaleźć zastosowania do odpowiedzi na pytanie, jaką większością w świetle konstytucji Sejm może pociągnąć prezesa NBP do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu, stwierdziła Pawłowicz.
"Na gruncie konstytucji stosowanie przez Sejm przepisu ustawy dotkniętego sprzecznym z konstytucją pominięciem prawodawczym nie tylko w trakcie realizacji funkcji ustawodawczej prowadzi do naruszenia konstytucji, podważając w tym obszarze jej najwyższą moc prawną. Dlatego też Sejm jest zobowiązany konstytucyjnie do powstrzymywania się przed rozpatrzeniem każdorazowo złożonego wstępnego wniosku o pociągnięcie prezesa Narodowego Banku Polskiego do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu do czasu wykonania niniejszego wyroku w drodze ustawy. Na prawodawcy spoczywa również obowiązek dostosowania stanu prawnego do treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego" - podsumowała sędzia sprawozdawca.
Na 18 stycznia Trybunał Konstytucyjny wyznaczył wcześniej rozprawę na temat procedury pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej prezesa NBP z wniosku grupy senatorów.
(ISBnews)