(PAP) Strategia rozwoju rynku kapitałowego powinna tworzyć takie warunki, aby rynek mógł bardziej wspierać rozwój innowacyjnej gospodarki poprzez finansowanie rodzimych firm - uważa prezes IDM Waldemar Markiewicz.
Prezes Izby Domów Maklerskich wskazuje, że kluczowe dla odpowiedzi na pytanie o rolę rynku kapitałowego w budowaniu innowacyjnej gospodarki i realizacji Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju, będą propozycje zawarte w przygotowywanej przez Ministerstwo Finansów strategii rozwoju tego rynku. Przedstawienie strategii do konsultacji środowiskowych opóźnia się, ale prawdopodobnie dokument ujrzy światło dzienne w najbliższych dniach.
"Czekamy na zatwierdzenie strategii rozwoju rynku kapitałowego, która może mieć przełomowe znaczenie dla jego dalszego rozwoju. Celem, który powinien być postawiony przed osobą odpowiedzialną za realizację strategii powinno być stopniowe zwiększenie udziału rynku kapitałowego w finansowaniu rozwoju polskich przedsiębiorstw" - powiedział w wywiadzie dla PAP Biznes Waldemar Markiewicz.
Wskazuje, że duże przedsiębiorstwa mają wybór skąd pozyskać kapitał, a rynek kapitałowy jest ważny przede wszystkim dla najbardziej dynamicznych średnich i małych firm na ich wczesnym etapie rozwoju. Dla takich firm pozyskanie środków z banków jest trudne, a czasami wręcz niemożliwe.
"Biorąc pod uwagę strukturę polskiej gospodarki, w której dominują właśnie mniejsze spółki, rozwój rynku kapitałowego powinien być priorytetem polityki gospodarczej państwa" - uważa prezes IDM.
Z danych wynika, że udział finansowania gospodarki przez rynek kapitałowy w Stanach Zjednoczonych jest ponad dwukrotnie wyższy niż w Europie. W tym też upatruje się przyczyny rosnącej luki produktywności obu tych gospodarek. Przedsiębiorstwa amerykańskie są bardziej innowacyjne i konkurencyjne, bo mają znacznie większy dostęp do rynku kapitałowego.
"Są różne szacunki, ale przyjmuje się, że około 30 proc. finansowania dla przedsiębiorstw europejskich pochodzi z rynku kapitałowego, a dla firm amerykańskich jest to dwukrotnie więcej. W Polsce nie ma dokładnych statystyk, ale jest to 2-3 razy mniej niż na zachodzie Europy. To pokazuje, przed jakim wyzwaniem stoimy" - powiedział Markiewicz.
Jego zdaniem, wyzwaniem jest też niska produktywność polskiej gospodarki, dlatego powinno się dążyć do przestawienia gospodarki na opartą o innowacyjność i wiedzę.
"Kolejnym z warunków zwiększania roli rynku kapitałowego jest budowa silnego drugiego filaru systemu emerytalnego, który będzie stanowił poważne źródło podaży kapitału. Trzeba pamiętać, że OFE odegrały bardzo pozytywną rolę w rozwoju rynku kapitałowego, można wymienić całą listę przedsiębiorstw, które rozwinęły się dzięki pieniądzom z OFE. Teraz PPK przejmie tę rolę i będzie dostarczycielem kapitału dla polskich przedsiębiorstw" - uważa prezes Izby Domów Maklerskich.
"Pracownicze Plany Kapitałowe są bardzo ważnym elementem budowania rynku kapitałowego. Wprowadzenie PPK zwiększy atrakcyjność polskiego rynku kapitałowego zarówno dla spółek, które będą miały większą możliwość pozyskiwania kapitału w Polsce, jak również dla inwestorów" - dodał.
Izba Domów Maklerskich oczekuje po strategii polityki promowania inwestycji poprzez zachęty do konwertowania części oszczędności gospodarstw domowych z rachunków bankowych na kapitał.
"W przeciwieństwie do Europy, w Polsce mamy bardzo niekorzystną strukturę oszczędności, zarówno dla gospodarki, ze względu na mniejszą podaż kapitału, jak i samych oszczędzających, którzy w małym stopniu uczestniczą we wzroście wartości polskich firm. Mamy też podatek Belki, który opodatkowuje w taki sam sposób odsetki, czyli zyski z bezpiecznych lokat bankowych i zyski z akcji, które są obarczone znacznie większym ryzykiem. Aby zwiększyć udział oszczędności w rynku kapitałowym, konieczne są systemy zachęt. Obecnie nie ma polityki promującej tworzenie kapitału i inwestowanie na rynku, pośrednio lub bezpośrednio" - powiedział Markiewicz.
Inny ważny element strategii to - w opinii Markiewicza - szereg działań w celu zmiany wizerunku i zwiększenia wiarygodności rynku kapitałowego poprzez ochronę inwestora.
"Obecnie polski rynek kapitałowy mierzy się z kryzysem zaufania. Od dłuższego czasu apelujemy o powołanie sądu rynku kapitałowego, w którym zasiadaliby sędziowie specjalizujący się w rynku kapitałowym. Ważny jest też temat promocji ładu korporacyjnego. I tu szalenie istotne jest, by spółki Skarbu Państwa dawały dobry przykład. To ważne m.in. dlatego, że WIG20 jest zdominowany właśnie przez firmy z dominującą rolą Skarbu Państwa. One powinny budować wiarygodność i zaufanie do całego polskiego rynku kapitałowego" - uważa.
"Być może niepewność wokół rynku kapitałowego, częściowa utrata zaufania powodują, spadek debiutów giełdowych, szczególnie wśród prywatnych małych i średnich przedsiębiorstw. Mam nadzieję, że jest to przejściowe. Widać również spowolnienie w inwestycjach prywatnych przedsiębiorstw też przyhamowanie w inwestowaniu przez prywatne przedsiębiorstwa, chociaż sama gospodarka na razie dynamicznie się rozwija. Ważne jest też polepszenie praktyk nadzoru przez KNF" - dodał.
Prezes IDM jest przekonany, że nie ma możliwości budowy polskiego rynku kapitałowego i wspierania pozyskania kapitału przez innowacyjne przedsiębiorstwa bez silnej krajowej branży maklerskiej. Zagrożeniem dla krajowych maklerów są zdalni członkowie giełdy, którzy już obecnie zajmują pierwsze trzy miejsca w comiesięcznych zestawieniach udziału domów maklerskich w obrotach na GPW. Jednocześnie nie ponoszą oni kosztów funkcjonowania i regulacyjnych, z którymi borykają się lokalni brokerzy.
"W momencie kiedy Giełda dopuściła zdalnych członków, Izba wielokrotnie sygnalizowała w różnych pismach i debatach, że to będzie miało bardzo negatywny wpływ na rynek i branżę maklerską, ze szkodą dla gospodarki. Dziś udział zdalnych członków w obrotach na GPW wynosi ok. 1/3. Zdalni członkowie nie przyciągają jednak nowych inwestorów, a ich działanie odbywa się ze stratą dla krajowej branży maklerskiej. Zdalni członkowie nie ponoszą takich kosztów działalności, a odbierają obroty krajowej branży i nie dają nic w zamian polskiemu rynkowi. Krajowe spółki giełdowe, szczególnie te średnie i małe są bowiem obsługiwane prawie wyłącznie przez krajowe domy maklerskie. Liczymy, że jednym z fundamentalnych elementów strategii będzie wzmocnienie roli krajowej branży maklerskiej" - powiedział Waldemar Markiewicz.
O wyzwaniach stojących przed rynkiem kapitałowym dyskutować będą uczestnicy XIX Konferencji Izby Domów Maklerskich, która odbędzie się 7-9 marca w Bukowinie Tatrzańskiej. To doroczne spotkanie przedstawicieli rynku kapitałowego z udziałem inwestorów, spółek giełdowych, domów maklerskich, banków, organów rządowych, giełd i instytucji rozliczeniowych, organizacji biznesowych i samorządowych.
Zakres tematyczny Konferencji obejmuje m.in.: strategię dla rynku kapitałowego w Polsce, szanse i nowe możliwości dla uczestników rynku kapitałowego w kontekście inicjatyw strategicznych GPW, ramy polityki inwestycyjnej w PPK, wpływ nowych technologii i globalizacji na polski rynek kapitałowy, odbudowa wiarygodności rynku w celu wspierania jego dalszego rozwoju.
Uczestnicy omówią także m.in. perspektywy rozwoju rynku obligacji w kontekście zmieniających się przepisów prawnych, rozwój rynku finansowego z wykorzystaniem narzędzi umożliwiających inwestowanie w startupy, możliwości rozwoju produktów strukturyzowanych. Poszukają też odpowiedzi na pytanie, co zrobić, aby Polacy chętniej inwestowali długoterminowo w akcje spółek notowanych na GPW.
PAP Biznes jest partnerem medialnym wydarzenia.
Piotr Rożek (PAP Biznes)
