Warszawa, 12.08.2024 (ISBnews) - Prezydent podpisał nowelę ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, która ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2020/1828 w sprawie powództw przedstawicielskich, wytaczanych w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów, podała Kancelaria Prezydenta.
"Dyrektywa 2020/1828 zakłada wzmocnienie mechanizmu ochrony zbiorowych interesów konsumentów przez umożliwienie upoważnionym podmiotom działającym na rzecz ochrony konsumentów, wyznaczonym przez państwa członkowskie Unii Europejskiej, występowania z powództwami wytaczanymi w imieniu i na rzecz konsumentów" - czytamy w komunikacie.
Zmiany ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym polegają na wprowadzeniu modelu wytaczania powództw przeciwko przedsiębiorcom przed sądem powszechnym (sądem okręgowym), w ramach grupowego postępowania krajowego lub grupowego postępowania transgranicznego.
Działający w interesie konsumentów podmiot upoważniony będzie mógł dochodzić wobec przedsiębiorcy stwierdzenia stosowania praktyk naruszających ogólne interesy konsumentów, a także roszczeń związanych z ich stosowaniem, zarówno w osobnych powództwach, jak i w jednym.
Do najistotniejszych zmian w ustawie o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym można zaliczyć rozszerzenie katalogu spraw z zakresu ochrony konsumentów o sprawy o stwierdzenie stosowania praktyk naruszających ogólne interesy konsumentów lub o roszczenia związane z ich stosowaniem.
Podmiotami upoważnionymi do wytaczania powództw grupowych mogą być organizacje konsumenckie - osoby prawne, których zadaniem statutowym jest działalność na rzecz zapewnienia ochrony interesów konsumentów, a działalność ta nie jest nastawiona na zysk. Dodatkowo podmiotem upoważnionym będzie Rzecznik Finansowy.
Wytaczając powództwo w postępowaniu grupowym podmiot upoważniony będzie stroną w postępowaniu grupowym, a roszczenia, w przypadku ich zasądzenia przez sąd, przypadną członkom grupy.
Podmiot upoważniony, wytaczając powództwo grupowe będzie mógł żądać:
- uznania praktyki za naruszającą ogólne interesy konsumentów i nakazania jej zaniechania,
- uznania praktyki za naruszającą ogólne interesy konsumentów i stwierdzenia zaniechania jej stosowania, w przypadku gdy pozwany przedsiębiorca zaprzestał stosowania tej praktyki po wytoczeniu powództwa lub w przypadku, gdy zaprzestał stosowania praktyki przed wytoczeniem powództwa,
- złożenia jednokrotnego bądź wielokrotnego oświadczenia w odpowiedniej formie i o odpowiedniej treści, wymieniono.
Obok tych roszczeń pozwem będą mogły być dochodzone roszczenia pozostające w związku ze stosowaniem praktyk naruszających ogólne interesy konsumentów. Zgodnie z dyrektywą 2020/1828 nakaz odszkodowawczy może przewidywać dostępne w prawie krajowym różne środki, takie jak: odszkodowanie, naprawa, wymiana, obniżenie ceny, rozwiązanie umowy, zwrot ceny, itd.
Roszczenia dochodzone w postępowaniu grupowym będą mogły być oparte również na takiej samej podstawie prawnej. Podmiot upoważniony nie będzie miał obowiązku dowodzenia szkody poniesionej przez konsumentów ani winy przedsiębiorcy.
Do postępowania grupowego na każdym jego etapie, będzie mógł wstępować prezes UOKiK, jeżeli będzie tego wymagało zapewnienie ochrony konsumentów.
Nowelizacja przyznaje podmiotom upoważnionym możliwość nieobligatoryjnego pobierania opłat od konsumentów gdy jest to uzasadnione szczególnymi względami. Wysokość pobieranych opłat powinna być proporcjonalna do wartości dochodzonego roszczenia i nie wyższa niż 5 % dochodzonego roszczenia pieniężnego, ale nie więcej niż 2 tys. zł, a w przypadku roszczenia niepieniężnego nie może przekraczać 1 tys. zł. Opłata będzie podlegała zwrotowi.
Nowela zakłada, że w przypadku uwzględnienia powództwa w postępowaniu grupowym sąd w wyroku dodatkowo wyznacza termin na wykonanie wyroku i nakłada na pozwanego obowiązek poinformowania członków grupy o prawomocnym orzeczeniu i zasądzonych roszczeniach lub o zawartej ugodzie. W przypadku opóźnienia w wykonaniu wyroku sąd w postanowieniu będzie mógł nałożyć na pozwanego grzywnę w wysokości do 5 mln zł.
Natomiast w celu przymuszenia pozwanego do wykonania wyroku - do 50 tys. zł za każdy dzień opóźnienia, nie więcej niż 5 mln zł.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
(ISBNews)