Warszawa, 14.03.2023 (ISBnews) - Swoich praw podczas zakupów online nie zna 62% uchodźczyń z Ukrainy, wynika z raportu Federacji Konsumentów pt. "Ukrainka w Polsce - jak sprawić, by nowa grupa konsumentek nie była niewidzialna?". 82% Ukrainek nie wiedziało, czym jest Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO), a 95% nie znało pojęcia pozaodsetkowych kosztów kredytu. Jednocześnie 10% respondentek zadeklarowało, że wie o istnieniu Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) oraz lokalnych rzeczników konsumentów.
Obecnie w Polsce mieszka na stałe około 2,3 mln Ukraińców, a 87% uchodźców wojennych z Ukrainy to kobiety. Uchodźcy stali się integralną częścią polskiego społeczeństwa, dlatego Federacja Konsumentów postanowiła zweryfikować, jak ukraińskie uchodźczynie odnajdują się na polskim rynku - innym niż znany im dotychczas, bo rządzonym przez regulacje Unii Europejskiej, podano.
"Celem badania było zweryfikowanie, czy rok po przyjeździe do Polski wiedza Ukrainek o przepisach jest wystarczająca do świadomego funkcjonowania i dokonywania wyborów odpowiadających możliwościom i potrzebom Z raportu organizacji wynika, że wiedza ukraińskich uchodźczyń na temat praw i obowiązków wynikających z prawa jest niewystarczająca. Zwłaszcza w kontekście oczekiwanego wzrostu aktywności Ukrainek w handlu i na rynku usług finansowych" - powiedział szef warszawskiego oddziału Federacji Konsumentów Michał Herde, cytowany w komunikacie.
Autorzy raportu zwracają uwagę, że brak rzetelnej wiedzy na temat rynku finansowego oraz przysługujących konsumentom praw naraża ukraińskie uchodźczynie na wyłudzenia danych osobowych oraz próby oszustw. Badanie wykazało, że Ukrainki nie znają polskich instytucji, do których mogłyby się zwrócić w razie problemu z kwestiami, które dotyczą kwestii konsumenckich. To pogłębia ich niewidzialność na rynku i wskazuje na pilną potrzebę zapewnienia dostępu do urzędów wspomagających egzekwowanie ich praw, podkreślono.
"Aż 90% respondentek badania wskazało, że chciałoby wiedzieć więcej o przepisach konsumenckich w Polsce. W badaniu wielokrotnie przewijało się stwierdzenie, że 'trzeba znać przepisy kraju, w którym się żyje'" - zakończyła prezeska Federacji Konsumentów Monika Kosińska-Pyrek.
Federacja zaprezentowała rekomendacje działań oraz przedstawiła zadania, które trzeba wykonać, żeby zapewnić ukraińskim uchodźczyniom niezbędną wiedzę do dokonywania świadomych wyborów w obszarze usług finansowych, telekomunikacyjnych czy zakupów w Internecie. Zaapelowała również do przedsiębiorców, organizacji społecznych i wyspecjalizowanych agend państwa, mających za zadanie ochronę konsumentów, o podjęcie szerokich działań edukacyjnych oraz wdrożenie na stałe systemu informacyjnego w obszarze ochrony konsumenta w Polsce w języku ukraińskim.
"Brak podjęcia szerokich i skoordynowanych działań edukacyjnych może mieć negatywne konsekwencje wraz z przedłużającym się pobytem nowych konsumentek z Ukrainy.
1. Rozbieżność wiedzy o faktycznie przysługujących prawach będzie konfliktogenna, co może doprowadzić do trwałej niechęci ukraińskich konsumentów i polskich sprzedawców.
2. Deficyt wiedzy może dotyczyć także nowych ukraińskich przedsiębiorców. Wielu z nich z powodzeniem kieruje swoją ofertę do konsumentów zarówno polskich, jak i ukraińskich. Nie znając dostatecznie polskich i unijnych realiów prawnych, łatwo o zachowanie sprzeczne z prawem, także niezawinione.
3. Unikanie reklamacji będzie negatywnie wpływało na cały rynek, który w dłuższej perspektywie pozbawiony 'bodźców reklamacyjnych' może zacząć oferować gorszej jakości towary i usługi wszystkim konsumentom, także polskim" - czytamy w prezentacji raportu.
Federacja ogłosiła również start własnej kampanii edukacyjnej skierowanej do uchodźczyń z Ukrainy.
"Przygotowaliśmy serię pięciu krótkich filmów, będących odpowiedzią na potrzeby zdiagnozowane przez nasz raport. W scenkach, nagrywanych w lekkiej i humorystycznej aranżacji, promujemy wiedzę dotyczącą m.in. terminów na odstąpienie od umowy, dokonanie zwrotu, czy zasady reklamacji" - powiedziała Kosińska-Pyrek.
Federacja Konsumentów zrealizowała trzyetapowe prace badawcze składające się z formularza internetowego wypełnionego przez blisko 400 uchodźczyń, które przyjechały do Polski po 24 lutego 2022 r., 300 ankiet rozesłanych do powiatowych rzeczników konsumenta w całej Polsce oraz badania jakościowego w oparciu o 128 pogłębionych wywiadów z Ukrainkami.
(ISBnews)