Europa Środkowa i Turcja: przegląd informacji z ubiegłego tygodnia i zapowiedź tygodnia

(PAP) Tureckie aktywa znalazły się pod presją, po implementacji zmian ustrojowych i obawach rynku o niezależność banku centralnego. Agencja Fitch obniżyła rating Turcji do "BB". Inflacja w regionie EŚW przyspieszyła w czerwcu.

RYNKI W UBIEGŁYM TYGODNIU

TURCJA

Turecka waluta osłabiła się na przełomie środy i czwartku na najniższe poziomy w historii, po komentarzach prezydenta Turcji R. Erdogana, który stwierdził, że nowy minister skarbu i finansów Berat Albayrak (zięć prezydenta) podejmie kroki w kierunku obniżenia stóp procentowych.

Kwotowanie USD/TRY wzrosło do 4,9743 vs. poprzedni szczyt intraday 4,9253.

Sam Albayrak próbował uspokajać później rynek, dzięki czemu lira oddała część strat, iż "spekulacje" odnośnie niezależności banku centralnego są "nieakceptowalne". Dodał, że priorytetem dla jego resortu jest jednocyfrowa inflacja (15 proc. w czerwcu) i dyscyplina budżetowa.

Agencja Fitch obniżyła w piątek długoterminowy rating w walucie obcej dla Turcji do "BB" z "BB+" Perspektywa ratingu jest negatywna.

Fitch ocenia, że zintensyfikowały się ryzyka dla stabilności makroekonomicznej Turcji z powodu powiększającego się deficytu na rachunku bieżącym, bardziej wymagających warunków finansowania zewnętrznego na świecie, wzrostu inflacji i wpływu spadku liry na sektor prywatny, który ma znaczące zadłużenie w walutach obcych.

Zmiany ustrojowe w Turcji wzmacniają zagrożenia dla niezależności tamtejszego banku centralnego, co jest negatywnym czynnikiem z punktu widzenia wiarygodności kredytowej kraju - uważa z kolei agencja ratingowa Moody's.

Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan został zaprzysiężony w ub. tygodniu w parlamencie na kolejną, 5-letnią kadencję, po wygranych wyborach, które były równolegle plebiscytem na rzecz zmiany systemu rządów na prezydencki. Uprawnienia prezydenta zostały mocno rozszerzone - może on wydawać dekrety z mocą ustawy.

Jedną z pierwszych decyzji Erdogana była nominacja na stanowisko ministra skarbu i finansów swego zięcia Berata Albayraka.

"Takie decyzje personalne nieuchronnie będą zbudzać wątpliwości co do doświadczenia i niezależności rządu prezydenta Erdogana, co w większym stopniu podważa efektywność banku centralnego. W obecnej chwili jest to jednoznacznie negatywne dla profilu kredytowego Turcji, z uwagi na istotność roli tej instytucji w rozwiązywaniu rosnących nierównowag tureckiej gospodarki i systemu finansowego" - oceniła Moody's.

"Szczególnym wyzwaniem dla decydentów banku centralnego jest głośne wyrażanie sprzeciwu przez Erdogana pod adresem konwencjonalnej teorii monetarnej. Zarówno prezydent, jak również pozostali wysoko postawieni urzędnicy konsekwentnie stwierdzali, że stopy procentowe oraz inflacja są dodatnio skorelowane, stąd też polityka monetarna powinna być luźniejsza, a nie zacieśniana. Wydaje się mało prawdopodobne, by poglądy te uległy zmianie po wyborach" - uważa agencja.

Do nowego gabinetu nie został mianowany piastujący do tej pory stanowisko wicepremiera ds. gospodarczych (stanowisko premiera zlikwidowano) M. Simsek, uważany "hamulcowego" interwencyjnej polityki gospodarczej ekipy rządzącej.

Większe obawy rynków wzbudza kwestia niezależność banku centralnego.

W jednym z pierwszych dekretów Erdogan przyznał sobie prawo do mianowania prezesów i wiceprezesów banku centralnego, przy skróceniu ich kadencji o rok do 4 lat i braku możliwości ich odwołania przed końcem okresu sprawowania urzędu.

Poprzednio zgodę na nominację kierownictwa banku udzielali wspólnie prezydent, premier i jego zastępca, a pod decyzją podpisywali się wszyscy członkowie rządu.

Obecnie prezydent powołuje również szeregowych członków tureckich władz odpowiedzialnych za stanowienie polityki monetarnej.

Przepisy te obejmują również szeregu innych stanowisk kierowniczych w kluczowych instytucjach państwowych, których Erdogan może odwołać i powołać w każdej chwili.

Polityk od dłuższego czasu wywiera presję na bank centralny Turcji (CTB), by ten utrzymał koszty kredytu na niskim poziomie. Najbliższe posiedzenie CTB odbędzie się 24 lipca.

Zdaniem Fitch, w ostatnich miesiącach pogorszyła się wiarygodność polityki gospodarczej Turcji, a pierwsze decyzje polityczne po czerwcowych wyborach zwiększyły niepewność.

„W takim otoczeniu trudno będzie o miękkie lądowanie dla gospodarki” – oceniła w piątek agencja.

Pomimo uproszczenia systemu stóp procentowych w czerwcu, zdaniem Fitch, wiarygodność polityki monetarnej w Turcji została naruszona po komentarzach prezydenta R. Erdogana oraz w wyniku zmian zasad powoływania kierownictwa banku centralnego.

Trwała obniżka inflacji w Turcji (15-letnie maksimum 15,4 proc. rdr w czerwcu) wymaga w ocenie Fitch odbudowy wiarygodności i niezależności banku centralnego, a także tolerowania okresu niższego wzrostu gospodarczego. Bazowe prognozy Fitch dla wzrostu tureckiego PKB to 4,5 proc. w 2018 r. i 3,6 proc. w 2019 r. W I kw. 2018 r. turecka gospodarka wzrosła o 7,4 proc. rdr.

Fitch może podwyższyć perspektywę ratingu Turcji, jeżeli gospodarka pozbędzie się nierównowag (redukcja deficytu C/A i niższa inflacja), a otoczenie polityczne i bezpieczeństwa kraju będzie sprzyjało wyraźnej poprawie kluczowych zmiennych makroekonomicznych.

Dalsza obniżka ratingu może nastąpić jeżeli:

- dojdzie do nagłego wstrzymania napływów kapitałowych lub gospodarka doświadczy „twardego lądowania”,

- niepowodzeniem zakończą się próby zrównoważenia gospodarki oraz wdrożenia reform, mających na celu poprawę jej strukturalnych słabości, nierównowag zewnętrznych i zbicie inflacji,

- wyraźnie wzrośnie relacja zadłużenia publicznego w relacji do PKB,

- otoczenie polityczne lub bezpieczeństwa Turcji wyraźnie się pogorszy.

Deficyt na rachunku obrotów bieżących Turcji w maju wzrósł do 5,9 mld USD. To o 0,52 mld USD więcej niż przed rokiem. Rynek oczekiwał 5,3 mld USD.

CZECHY

Inflacja w Czechach w czerwcu wzrosła trzeci miesiąc z rzędu - do 2,6 proc. rdr (najwyżej od listopada '17) z 2,2 proc. miesiąc wcześniej. Oczekiwano 2,5 proc. vs 1,9 proc. wg ostatniej dostępnej projekcji banku centralnego. Cel banku to 2 proc., +/- 1 pkt. proc.

W ujęciu mdm ceny wzrosły o 0,4 proc.

"Dane wspierają jastrzębią linię Narodowego Banku Czech (CNB) (...) na trajektorię polityki monetarnej CNB w II poł. 2018 r. mocno wpływać będzie kurs wymiany korony. Jeżeli EUR/CZK zacznie spadać, CNB utrzyma stopy bez zmian. Z drugiej strony, jeżeli korona pozostanie słaba, CNB ponownie podniesie stopy proc. w II poł. roku (nie można wykluczyć nawet sierpnia)" - uważają analitycy Erste.

"Inflacja powinna oscylować wokół 2,5 proc. w II poł. roku (...) rosną szanse, że CNB w sierpniu ponownie podwyższy stopy proc." - uważają ekonomiści J&T Banka.

CNB nieoczekiwanie podwyższył stopy proc. na posiedzeniu w czerwcu. W protokole ze spotkania, opublikowanego w piątek, kilkukrotnie zaznaczono, iż słaba korona jest głównym czynnikiem, który może przyczynić się do wzrostu inflacji powyżej obecnych projekcji banku.

"Nadal nie jest jasne, czy pojawiła się przestrzeń do podwyżki stóp proc. już w sierpniu (nie jest to nasz scenariusz bazowy). Wobec utrzymywania się kursu korony w okolicach poziomów sprzed czerwcowego posiedzenia, można wysnuć argument za kolejną podwyżką stóp proc. Jednocześnie, nie jest dla nas jasne, czy bank musi podwyższać koszt pieniądza na dwóch posiedzeniach z rzędu. Tym niemniej ścieżka stóp jednoznacznie wiedzie w górę. Spodziewamy się wzrostu stopy referencyjnej do 1,25 proc. na koniec 2018 r. i do 2 proc. na koniec 2019 r. wobec konsensusu 1,20 proc. i 1,75 proc., przy ryzyku wyraźnie skierowanym w stronę większej skali zacieśniania" - ocenili w komentarzu po publikacji protokołu analitycy Morgan Stanley (NYSE:MS).

Stopa bezrobocia w Czechach spadła w czerwcu do 2,9 proc. z 3,0 proc. miesiąc wcześniej. Po raz pierwszy w historii pomiarów liczba wakatów wzrosła powyżej 300 tys. Liczba bezrobotnych przypadających na jedną ofertę pracy spadła do 0,7.

Produkcja przemysłowa w Czechach w maju wzrosła o 1,4 proc. rdr (oczekiwano 0,0 proc.) i 2,9 proc. mdm vs. 5,5 proc. rdr w kwietniu. Analitycy Erste spodziewają się, że w całym 2018 r. dynamika wskaźnika wzrośnie ok. 4 proc. z 6,1 proc. w 2017 r.

"Spowolnienie wynikać będzie z trwającego zacieśniania polityki monetarnej (wyższe stopy procentowe zwiększają koszty inwestycji, a mocniejsza korona powinna obniżyć dynamikę eksportu) oraz rosnących niedoborów siły roboczej" - napisano w komentarzu do danych.

Nadwyżka w bilansie handlowych Czech w maju wyniosła 6,9 mld CZK vs 15 mld CZK miesiąc wcześniej. Oczekiwano 14 mld. Eksport w tym okresie spadł o 2,6 proc., przy stagnacji importu.

Wzrost cen nieruchomości w Czechach w I kw. spowolnił do 7,7 proc. rdr - wynika z danych Eurostatu. "W kontekście dwucyfrowych wzrostów przez kwartały z rzędu, ostatnie dane sugerują osiągnięcie górki, w związku z czym spodziewamy się dalszego wyhamowania dynamiki wskaźnika" - ocenili w komentarzu do danych analitycy Raiffeisen Bank International

WĘGRY

Stopa inflacji na Węgrzech w czerwcu wzrosła 4. miesiąc z rzędu - do 3,1 proc. rdr z 2,8 proc. miesiąc wcześniej, zgodnie z oczekiwaniami, przekraczając cel banku centralnego (3,0 proc.) po raz pierwszy od stycznia 2013 r. W ujęciu mdm ceny wzrosły o 0,3 proc., również tak jak oczekiwał rynek.

"W sierpniu 2018 r. inflacja spadnie poniżej 3-proc. celu (...) nie spodziewamy się, by CPI ponownie osiągnął cel przed końcem 2019 r." - uważają analitycy OTP Bank.

RUMUNIA

Stopa inflacji w Rumunii w czerwcu utrzymała się na 5-letnim maksimum 5,4 proc. rdr. Oczekiwano +5,5 proc. rdr. W ujęciu mdm ceny pozostały bez zmian.

"Uważamy, że inflacja osiągnęła w maju i czerwcu swój szczyt, a w lipcu zacznie spadać i z końcem 2018 r. osiągnie 3,7 proc. Inflacja pozostanie zatem powyżej celu banku centralnego (3,5 proc. - PAP) w kolejnych kwartałach, więc sierpniowe posiedzenie instytucji może być dobrą okazją do podwyżki stóp proc." - uważają analitycy Erste.

Wzrost przeciętnego wynagrodzenia w Rumunii wyniósł w maju 14,4 proc. rdr. W sektorze publicznym płace wzrosły o 24,4 proc. rdr, a w prywatnym 11,7 proc. rdr.

Deficyt w bilansie handlowym Rumunii w maju wyniósł 1,27 mld euro vs 1,01 mld euro miesiąc wcześniej. Eksport wzrósł w tym okresie 5,2 proc. rdr, a import o 6,8 proc. rdr.

Produkcja przemysłowa w Rumunii wzrosła w maju o 3,6 proc. rdr vs +6,1 proc. miesiąc wcześniej. W ujęciu mdm wskaźnik zniżkował o 0,4 proc.

KALENDARZ MAKRO W TYGODNIU 16-20.07 2018 R.

(PAP Biznes)