Investing.com -- Początkowa fala paniki być może wygasła, ale w przypadku tego najważniejszego zboża na świecie sytuacja nadal wygląda źle.
Kontrakty terminowe na pszenicę spadły o około 20% w porównaniu z dziewięcioletnim szczytem odnotowanym w ostatnich tygodniach, ale ceny nadal pozostają na poziomie ponad dwukrotnie wyższym, niż przed pandemią. Dzieje się tak na skutek niepewności wywołanej inwazją Rosji na Ukrainę. Stanowi to wyraźny kontrast w stosunku do spektakularnych ruchów ropy naftowej, która obecnie powróciła na pozycje zajmowane przed inwazją rosyjską.
W ubiegłym roku, Rosja i Ukraina odpowiadały łącznie za blisko 30% światowego eksportu pszenicy. Utrata takiej ilości ziarna z powodu wojny, może spowodować, że chleb stanie się nieosiągalny dla milionów ludzi uzależnionych od tego kierunku eksportu, z całym dodatkowym ryzykiem niestabilności politycznej, jaka się z tym wiąże.
Już teraz analitycy snują ponure wizje, w których prawdopodobny wzrost cen powoduje powtórkę arabskiej wiosny, fali buntów przeciwko autokratom na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej sprzed dekady. Na przykład, 105-milionowy Egipt importuje ponad 70% pszenicy, której używa do przemiału, z czego około dwie trzecie pochodzi z Rosji i Ukrainy.
„Jeśli konflikt doprowadzi do nagłego i długotrwałego ograniczenia eksportu żywności przez Ukrainę i Federację Rosyjską, może to wywrzeć dodatkową presję na wzrost cen towarów żywnościowych na świecie ze szkodą, w szczególności, dla krajów słabiej rozwiniętych”, stwierdziło w zeszłym tygodniu Biuro ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa. Szacuje się, że na skutek tych zawirowań, dodatkowe 13 milionów ludzi na całym świecie może cierpieć z powodu niedożywienia.
Wstępna ocena FAO jest taka, że 20-30% obszarów przeznaczonych obecnie pod uprawę zbóż ozimych, kukurydzy i nasion słonecznika w Ukrainie, albo nie zostanie zasianych albo pozostanie niezebranych w sezonie 2022/2023. A ze względu na trudności w dostępie do pestycydów i nawozów, plony z tych upraw będą prawdopodobnie również niższe, niż w poprzednich latach.
Jednakże, jest to tylko bezpośredni wpływ wojny na same plony. Znacznie trudniejsze do oszacowania są przeszkody w postaci sankcji finansowych i innych politycznych czynników zakłócających rynek. Najważniejsi operatorzy zajmujący się transportem morskim tacy, jak Maersk już wstrzymały rejsy do i z portów rosyjskich. Londyński Lloyds i inne rynki ubezpieczeniowe niemal całkowicie zamknęły się dla rosyjskich ładunków podczas, gdy najwięksi na świecie traderzy tacy, jak Bunge (NYSE:BG) oraz ADM (NYSE:ADM), poinformowali o ograniczeniu działalności. Rosyjskie banki zostały w dużej mierze wykluczone z międzynarodowych kanałów płatności, co utrudnia dokonywanie zakupów nawet, jeśli kupujący są pewni, że nie naruszą zachodnich sankcji kontaktując się z rosyjskimi podmiotami.
Skutki wojny sięgają już daleko w przyszłość; gigant agrochemiczny firma Bayer (OTC:BAYRY) stwierdziła w poniedziałek, że decyzja o dalszym wysyłaniu nasion i pestycydów do Rosji będzie uzależniona od przywrócenia pokoju.
Co gorsza, pojawiają się oznaki, że w wyniku dewaluacji rubla Rosja wstrzymuje eksport ziarna, aby ograniczyć wzrost cen chleba w kraju. W poniedziałek prezydent Putin podpisał dekret zakazujący eksportu zboża do innych krajów Eurazjatyckiej Unii Gospodarczej (unia celna krajów byłego Związku Radzieckiego, którą Władimir Putin stworzył, kiedy jeszcze stwarzał pozory demokratycznego przywódcy) do końca sierpnia. W tym samym okresie całkowicie zakazano również eksportu cukru.
„Pomimo dzisiejszego fałszywego alarmu, rzeczywiście możemy zobaczyć pewne ograniczenia w eksporcie z Rosji w nadchodzącym sezonie” - powiedział w poniedziałek Andrey Sizov założyciel firmy konsultingowej SovEcon za pośrednictwem Twittera; zauważając jednocześnie, że traderzy nadal są w stanie pozyskiwać pszenicę z regionu Morza Czarnego. Sizov zrewidował swoje prognozy dotyczące rosyjskiego eksportu w tym miesiącu w górę, o jedną trzecią, do 1,6 miliona ton.
Generalnie, FAO obawia się, że w wyniku wojny ceny żywności mogą wzrosnąć w ujęciu ogólnym nawet o 22% w przyszłym roku, co jeszcze podwyższy szerszą falę inflacji, która w tym roku przetoczy się przez światową gospodarkę.
Sytuacja byłaby mniej poważna, gdyby inne, główne obszary eksportowe świata również nie były pod presją, ale słabe zbiory w Ameryce Północnej w ciągu ostatniego roku spowodowały, że zapasy znalazły się poniżej zwykłego poziomu, a susza w południowych stanach zagraża obecnym plonom pszenicy ozimej. Eksport z Argentyny pozostanie w tym roku prawdopodobnie ograniczony z powodu wysiłków rządu próbującego odzyskać kontrolę nad inflacją w kraju podczas, gdy Australia, według FAO, osiągnęła maksymalną zdolność eksportową pod względem logistycznym.
Nic dziwnego więc, że ministrowie rolnictwa G7 już biją na alarm w sprawie działań protekcjonistycznych mających na celu ochronę krajowych konsumentów przed rosnącymi cenami (jak w Rosji i Argentynie).
Grupa G7 wezwała w zeszłym tygodniu wszystkie kraje do „utrzymania otwartych rynków żywności i produktów rolnych oraz do ochrony przed wszelkimi nieuzasadnionymi restrykcjami nałożonymi na ich eksport”.
Ministrowie dodali, że „nie będą tolerować sztucznie zawyżonych cen” i będą „walczyć z wszelkimi spekulacyjnymi zachowaniami”, które zagrażają bezpieczeństwu żywnościowemu lub dostępowi do żywności dla słabszych krajów lub populacji.
Niestety wszelkie znaki na niebie i ziemi, mówią nam, że wojna wyzwoliła pewien stopień zmienności, którego nie można powstrzymać między innymi dlatego, że pochodzi z mocno zróżnicowanych i nieoczekiwanych źródeł. Tylko w zeszłym tygodniu ceny niklu wzrosły ponad dwukrotnie z powodu gwałtownego i chaotycznego short squezee. Londyńska Giełda Metali nadal nie wznowiła obrotu tym kontraktem. Wszystko wskazuje na to, że potrzeba czegoś więcej, niż słów, aby utrzymać kontrolę nad cenami pszenicy i cenami żywności w szerszym kontekście.