Wczoraj prezydent USA, Donald Trump, dotrzymał obietnic, które złożył w swojej kampanii z 2016 r. i rozpoczął proces przywracania sankcji wobec Iranu. Może to sygnalizować koniec porozumienia osiągniętego w 2015 roku pomiędzy sześcioma krajami Zachodu, a Iranem, które zostało nazwane wspólnym kompleksowym planem działania (JCPOA).
Rynki ropy były niestabilne przed momentem ogłoszenia decyzji Trumpa i przez cały poranek i wczesne popołudnie mocno reagowały na różne przecieki. Ceny spadły, gdy CNN poinformowało, że prezydent nie zakończy negocjacji w sprawie Iranu. Ropa chwilowo spadła poniżej 74 USD za baryłkę Brent i 68 USD za WTI, ale potem ceny nieco uległy korekcie, gdy inna agencja prasowa zaprzeczyła temu raportowi.
Oba surowcowe benchmarki zyskiwały po ogłoszeniu decyzji, ale nie osiągnęły poziomów otwarcia. Najwyraźniej do czasu ogłoszenia decyzji przez prezydenta Trumpa rynek wycenił już decyzję o przywróceniu sankcji. Pomimo tego, że rynek może opuścić nawet milion baryłek dziennie irańskiej ropy, cena surowca nie wzrosła w wyniku doniesień.
W jaki sposób przywrócenie sankcji wpłynie na pozycje inwestorów długoterminowych?
Niektóre sankcje zostaną w pełni przywrócone po upływie 90 dni, a dodatkowe zostaną przywrócone do 4 listopada 2018 r. Dla irańskich instytucji finansowych przewidziano 90-dniowy okres na zaprzestanie zakupu dolarów. Po tym czasie sankcje zostaną przywrócone instytucjom kupującym i/lub posiadającym irańską walutę poza Iranem. Będą również sankcje za nabycie irańskiego długu publicznego i ułatwienie jego sprzedaży.
Sprawi to, że zakup i sprzedaż irańskiej ropy stanie się trudniejszy, ponieważ Teheran wymaga, aby wszystkie transakcje sprzedaży przechodziły przez bank centralny Iranu. Istnieją sposoby na obejście sprzedaży z wykorzystaniem dolarów, ale nie są one preferowane, ponieważ dolar jest walutą używaną w ogromnej większości światowych transakcji naftowych.
W dniu 4 listopada sankcje wobec irańskiej spółki naftowej NIOC zostaną w pełni przywrócone. Wówczas również zostaną przywrócone sankcje mające na celu uniemożliwienie przewoźnikom zakupu ubezpieczenia dla tankowców przewożących irańską ropę.
Jest to ważne ze względu na fakt, że nawet gdyby Iran zdołał obejść sankcje naftowe nałożone na NIOC, klienci i firmy żeglugowe nie byliby w stanie wykupić ubezpieczenia od amerykańskich instytucji, aby pokryć ryzyko transportu tej ropy. Ropa musi być ubezpieczona, aby mogła zostać wysłana, więc sankcje te dodatkowo utrudnią jej eksport.
Możliwe, że europejskie lub chińskie instytucje będą oferowały ubezpieczenia ładunków irańskiej ropy, ale USA mogłoby usiłować sankcjonować amerykańskie firmy, które prowadzą interesy z podmiotami, które oferują ubezpieczenie irańskiej ropy.
Pomimo pewnych szczegółów wydaje się, że administracja Trumpa przyjęła zdecydowane stanowisko twierdząc, że sankcje zostaną natychmiast przywrócone, choć nie będzie działać to w ten sposób. John Bolton, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego powiedział, że stare sankcje natychmiast wracają na miejsce. Richard Grennell, nowy ambasador w Niemczech przyznał z kolei, że niemieckie firmy współpracujące z Iranem powinny natychmiast zakończyć współpracę.
Departament Skarbu USA poinformował kraje, które kupują ropę od Iranu i chcą zwolnienia z amerykańskich sankcji, że powinny "zmniejszyć ilość zakupów ropy naftowej od Iranu podczas kolejnych180 dni." Wszystkie te oświadczenia mają na celu ostrzeżenie firm na całym świecie, że USA poważnie podchodzi do kwestii sankcji i najlepiej jest postępować w zgodzie z nimi. Nie byłoby zatem nierozsądnym oczekiwanie spadku irańskiego eksportu w wysokości od 200 000 do 300 000 baryłek do listopada tego roku.
Decyzja ta ma również wpływ na stosunki USA z Koreą Północną, zwłaszcza że została podjęta na miesiąc przed długo oczekiwanym szczytem pomiędzy prezydentem Trumpem a dyktatorem Korei Północnej Kim Dzong Unem. Sekretarz Stanu, Pompeo ogłosił natychmiastową podróż do Korei Północnej, a amerykańśka administracja rozmawia teraz z Chinami.
Jeśli USA mogą przekonać Chiny do ograniczenia importu irańskiej ropy w tym momencie (Chiny kupują około 24% eksportu ropy przez Iran), może to wysłać silną wiadomość w kierunku Korei Północnej, że oba kraje są zjednoczone w dążeniu do denuklearyzacji w Korei Północnej. Choć przekonanie Chin może okazać się trudne, nie jest to scenariusz niemożliwy i jeśli tak się stanie, irański eksport bardzo szybko ucierpi.