Wczorajszy dzień był jednym z najbardziej szalonych w historii rynku forex na parze walutowej USDTRY. Pierwsza część sesji stała pod znakiem silnej wyprzedaży tureckiej waluty, na skutek poniedziałkowego wywiadu udzielonego przez prezydenta Turcji Recepta Erdogana, który bronił prowadzonej polityki monetarnej. Inwestorzy wyraźnie stracili nadzieje na zmianę sytuacji, w związku z tym notowania USDTRY osiągnęły kolejne historyczne maksima w rejonie 18.40 lir za jednego dolara. W godzinach popołudniowych czasu polskiego sytuacja odwróciła się o 180 stopni, a lira zanotowała najsilniejsze umocnienie w historii w tak krótkim przedziale czasowym.
Koran odpowiada za spadki na lirze?
Nieco prowokacyjna teza postawiona w podtytule wiąże się ze słowami prezydenta Turcji, który w dniu wczorajszym oświadczył, że prowadzona przez niego polityka monetarna jest zgodna z zasadami opisanymi w Koranie. Przypomnijmy, że w zeszłym tygodniu, zgodnie z oczekiwaniami Bank Centralny Turcji, po raz kolejny obniżył stopy procentowe do poziomu 14%. Jest to kontynuacja cyklu obniżek, który stoi w zdecydowanej kontrze nie tylko do obowiązujących teorii ekonomicznych, ale również do praktycznych działań wielu innych banków centralnych, które stopy podwyższają.
Rysunek 1. Kurs l{18|Uliry tureckiej}} w kontekście obniżek stóp procentowych, źródło: Refintiv
Erdogan w wywiadzie stwierdza również, że upadek liry jest efektem ekonomicznego oblężenia, jednak Turcja nie wycofa się ze swojej nowej polityki gospodarczej. Ponadto obecne działania mają na celu odstraszanie kapitału zagranicznego i zmniejszenia jego wpływu w Turcji. Trzeba przyznać, że cel ten może zostać osiągnięty w najbliższej przyszłości, co jednak wydaje się być idealnym przepisem na katastrofę ekonomiczną. Słaba waluta to również rosnące obawy o obsługę długu zagranicznego oraz wzrost cen paliw i energonośników, których Turcja jest importerem.
Erdogan przynajmniej krótkoterminowo umacnia lirę
W odpowiedzi na kontynuację krachu na lirze Erdogan postawił interweniować słownie, zapowiadając pakiet środków pomocowych mających umocnić turecką walutę. Jednym z nich ma być program ochrony oszczędności obywateli przed wahaniami lokalnej waluty. Ma to zachęcić inwestorów do oszczędzania w rodzimej walucie zamiast w dolarach czy euro. Na reakcję rynku nie trzeba było długo czekać. Lira zanotowała największe umocnienie w swojej historii w zaledwie kilkanaście godzin. Para walutowa USDTRY spadła z maksimów 18.40 w okolice 11 lir za dolara. Naturalnie w takich warunkach wszelka analiza techniczna mija się z celem.
Rysunek 2. Notowania liry tureckiej
Podstawowe pytanie brzmi, w jakim stopniu takie środki będą skuteczne, w kontekście zdecydowanych słów Prezydenta Turcji, który nie wahał się powołać na Koran, aby bronić swoich racji. Wygląda to wejście w jednokierunkową uliczkę polityki monetarnej, z której ucieczka może być niemożliwa lub bardzo trudna do wykonania
Kryzys walutowy przenosi się na giełdę
Ekonomia jako sieć naczyń połączonych powoduje, że kryzys walutowy bardzo szybko rozprzestrzenia się na inne obszary działalności gospodarczej. Inwestorzy zaniepokojeni stabilnością kraju rozpoczęli ucieczkę z tamtejszego rynku akcji, co doprowadziło do 7% przeceny w piątek. W odpowiedzi na skalę wyprzedaży władze giełdy zdecydowały się na chwilowe zawieszenie notowań. Wcześniej na fali obniżek stóp procentowych główny turecki indeks giełdowy zyskiwał, osiągając historyczne maksima w rejonie cenowym 2400 pkt.
Rysunek 3. Analiza techniczna BIST100
Pogłębienie obecnej korekty pierwsze poważne problemy powinno napotkać w okolicy konfluencji poziomu wsparcia 1600 pkt oraz długoterminowej linii trendu wzrostowego.
Autor: Damian Nowiszewski