Sukcesja w polskim biznesie stanie się prostsza w I półroczu 2023 r.

Trzecia wersja ustawy o fundacji rodzinnej jest już gotowa. I jest dobrze oceniana. Przy dobrej organizacji prac legislacyjnych, przepisy miałyby wejść w życie w pierwszej połowie 2023 r.

Fundacja rodzinna, wzorowana na najlepszych rozwiązaniach europejskich, ma być pierwszoplanowym narzędziem do skutecznej sukcesji dla średnich i dużych polskich firm rodzinnych. Wprowadzenie tych przepisów po prostu należy się polskim przedsiębiorcom, a biorąc pod uwagę coraz częściej dokonywane procesy sukcesji, które w razie niepowodzenia często mogą kończyć się sprzedażą firmy zagranicznemu inwestorowi – jest w interesie naszego państwa.

Ustawa jest po uzgodnieniach międzyresortowych i rozpatrzeniu przez Stały Komitet Rady Ministrów. W przyszłym tygodniu, zgodnie z deklaracją Ministerstwo Rozwoju i Technologii ma trafić do komisji prawniczej RCL, a następnie do Rady Ministrów i ostatecznie do Sejmu. To trzecia już wersja projektu ustawy, najbardziej dopracowana i zaawansowana i wydaje się, że w końcu trzy najbardziej zaangażowane resorty (finansów, rozwoju i sprawiedliwości) osiągnęły consensus. 

Fundacja będzie mogła wykonywać działalność gospodarczą, ale w ograniczonym zakresie, w tym. min. zbywać mienie (o ile nie zostało ono nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia), wynajmować i dzierżawić nieruchomości, przystępować do spółek handlowych i funduszy inwestycyjnych, nabywać i zbywać papiery wartościowe, udzielać pożyczek podmiotom powiązanym, dokonywać obrotu dewizami w niezbędnym zakresie czy prowadzić gospodarstwa rolne. W tym obszarze – z uwagi na ewentualne konsekwencje podatkowe (potencjalna utrata zwolnienia w CIT przez fundację), wymagana będzie rozważność i duża skrupulatność.

- Bardzo ważne są kwestie podatkowe, a tu jest całkiem dobrze - mówi w rozmowie z MarketNews24 Paweł Tomczykowski, Partner Zarządzający, Kancelaria Ożóg Tomczykowski. - Fundacja rodzinna będzie podmiotowo zwolniona z CIT. Będzie więc mogła bez opodatkowania sprzedawać akcje/udziały czy otrzymywać odsetki od lokat bankowych. 

Wyjątkowo, do opodatkowania będzie mogło dojść w dwóch sytuacjach: w razie wypłaty świadczeń fundatorowi lub beneficjentom (15% CIT) albo gdy fundacja prowadziłaby działalność gospodarczą w zakresie innym, niż wskazany w ustawie (19% CIT). Przychody uzyskiwane od fundacji przez fundatora oraz jego najbliższą rodzinę, czyli małżonka, dzieci i dalszych zstępnych, rodziców i dalszych wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę będą zwolnione z PIT. 

- Wypłacane im świadczenia opodatkowane będą, uwaga… 15% podatkiem CIT – wyjaśnia Paweł Tomczykowski. - I to jest bardzo nowatorskie rozwiązanie. 

W przypadku, gdy beneficjentami będą osoby nie spokrewnione z fundatorem, podatek będzie podwójny: tenże sam 15% CIT oraz dodatkowo 15% zryczałtowany PIT. Po trzecie wreszcie, świadczenia otrzymywane przez fundatora i beneficjentów fundacji nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn ani daniną solidarnościową. 

Co także istotne, samo wniesienie aktywów do fundacji będzie neutralne podatkowo – to wymaga jeszcze doprecyzowania w ustawie, ale jest zgodne z założeniami.

Niemałą rewolucją w kodeksie cywilnym będzie nowelizacja przepisów regulujących zachowek. Te obecne nie przystają już do wymagań nowoczesnej gospodarki i zmieniającego się otoczenia, także w kontekście społecznym i rodzinnym. Zgodnie z projektem, fundusz założycielski fundacji rodzinnej będzie doliczany do spadku po fundatorze tylko w okresie 10 lat, licząc wstecz od otwarcia spadku. 

Przewidziana została możliwość odroczenia terminu płatności zachowku, rozłożenia go na raty (na 5 lat, a w szczególnych przypadkach na 10 lat), a w wyjątkowych przypadkach nawet jego obniżenia. To dobre rozwiązanie – nie optymalne, bo zagraniczne jurysdykcje są tu zdecydowanie bardziej liberalne, ale należy docenić i takie starania.

- Dynamika prac nad projektem jest zdecydowanie większa niż w przeszłości – komentuje P.Tomczykowski z Kancelarii Ożóg Tomczykowski. - Przy dobrej organizacji prac legislacyjnych, przepisy prawdopodobnie mogłyby wejść w życie tuż po I kwartale 2023 r.