Wszystkie pieniądze są pożyczane. Rezerwa Federalna, ani rząd nie drukują pieniędzy. Te dwa fakty są kluczowe dla zrozumienia naszego głównego pytania: skąd się biorą pieniądze? Co więcej, wiedza o tym, kto drukuje, a kto nie drukuje pieniędzy, a także o zachętach i zniechęceniu, które zmieniają podaż pieniądza, ma kluczowe znaczenie dla prognozowania inflacji.
Niektórzy, tak zwani, „strażnicy obligacji” biegają dookoła niczym Kurczak Mały, ostrzegając, że ostatnie cięcia stóp procentowych przez Fed spowodują wzrost inflacji. Nie rozumieją oni dwóch podstawowych faktów. Co więcej, jak na ironię, zmiana przez Fed frontu na gołębi było tak naprawdę jastrzębie i dezinflacyjne, to tak na marginesie.
Opis polityki gołębio-jastrzębiej może brzmieć szalenie, ale czytaj dalej. Dzięki lepszemu zrozumieniu, w jaki sposób tworzone są pieniądze przekonasz się, że obawy o inflację spowodowane działaniami Fed mogą być nieuzasadnione. Co więcej, obawy o inflację znacząco wpływają na rentowność obligacji. Szansa może czekać na tych, którzy doceniają wpływ podaży pieniądza na inflację.
>>>> Jak inwestować w 2025 z InvestingPro. Gotowe strategie inwestycyjne dla inwestorów. Wypróbuj jak działa strategia "Marzę o dywidendach" , "Gotówka ma moc" , i wiele innych. Nasza AI typuje też co miesiąc akcje lepsze od wyników benchmarków. Subskrypcja PRO już od ok. 2 zł dziennie da Ci przewagę rynkową niedostępną dla przeciętnego inwestora. Zobacz różnice między Pro i Pro+
Czym jest inflacja?
Ekonomista Milton Friedman stwierdził kiedyś:
"Inflacja jest zawsze i wszędzie zjawiskiem pieniężnym".
Zasadniczo, im więcej pieniędzy, tym większa inflacja i odwrotnie.
To połowa sukcesu. Ekonomia 101 uczy, że zmieniająca się podaż towaru lub usługi ORAZ popyt na ten towar lub usługę determinują zmiany cen.
Popyt jest funkcją ilości pieniędzy i kredytów w systemie finansowym. Co więcej, nie chodzi tylko o ilość pieniędzy w systemie, jak nawiązuje Friedman, ale o chęć ich wydania.
Pominięta w niesławnym cytacie Friedmana podaż jest równie ważna dla równania inflacji. Podaż to ilość towarów lub usług oferowanych do konsumpcji.
Niniejszy artykuł koncentruje się na kreacji pieniądza i jego roli w generowaniu inflacji.
Banki drukują pieniądze
Porozmawiamy o wpływie Fed i rządu na podaż pieniądza, ale jak już wspomnieliśmy, wszystkie pieniądze są pożyczane. Tak, więc pożyczkodawcy, tj. banki i inne instytucje finansowe, a nie Fed czy rząd, bezpośrednio kontrolują podaż pieniądza.
Amerykański system finansowy i prawie wszystkie inne kraje korzystają z systemów bankowych opartych na rezerwie cząstkowej. Poniżej przedstawiamy uproszczony przykład tego, jak banki tworzą pieniądze.
Wpłacasz 1000 USD na konto oszczędnościowe w banku. Bank utrzymuje 10%, czyli 100 USD, w rezerwach na wypadek, gdyby niektórzy klienci chcieli wypłacić pieniądze. Następnie pożycza pozostałe 900 USD. Pożyczkobiorca za 900 USD kupuje pierścionek u jubilera. Jubiler następnie deponuje 900 USD w banku. Ty masz 1000 USD na depozycie, a jubiler ma 900 USD. W mgnieniu oka podaż pieniądza wzrosła do 1900 USD. W tym przykładzie 900 USD zostało pożyczone. Bank może następnie pożyczyć $810 z $900 jubilera, zatrzymując $90 w rezerwie. Proces ten jest kontynuowany, zamieniając początkowe 1000 USD w prawie 9000 USD, przy założeniu, że bank utrzymuje 10% rezerwy.
Jak pokazano w tym przykładzie, podaż pieniądza zmienia się w zależności od chęci i zdolności systemu bankowego do pożyczania pieniędzy oraz popytu i zdolności konsumentów do ich pożyczania. Ponadto, jak omówimy, to ilość rezerw ma kluczowe znaczenie.
Rola Fed w drukowaniu pieniędzy
Jak już wspomnieliśmy, Fed nie drukuje pieniędzy. Nie ma też żadnej kontroli nad podażą towarów i usług. Jednak pomimo braku bezpośredniej kontroli nad podażą lub popytem, jednym z dwóch mandatów Kongresu Fed jest "utrzymanie stabilności cen". Według Rezerwy Federalnej St. Louis:
Stabilność cen oznacza, że inflacja pozostaje niska i stabilna w dłuższej perspektywie.
Fed nie kontroluje bezpośrednio podaży lub popytu na towary, usługi lub pieniądze. Może jednak znacząco wpływać na podaż i popyt na pieniądz oraz popyt na towary i usługi. Robi to na wiele sposobów.
Polityka stóp procentowych
Najczęściej stosowanym narzędziem Fed jest polityka stóp procentowych. Pożyczkobiorcy są bardziej skłonni do zaciągania pożyczek, gdy stopy procentowe są niższe, niż wyższe. W ten sposób polityka stóp procentowych pośrednio wpływa na popyt na pożyczki, który, jak wspomniano powyżej, bezpośrednio wpływa na podaż pieniądza i popyt na towary i usługi.
Problem, przed którym stoi Fed w związku z zarządzaniem stopami procentowymi, polega na tym, że zarządza on jedynie stopą overnight Fed Funds. Nie ustalają oni oprocentowania kredytów hipotecznych, samochodowych czy korporacyjnych. Stopy te napędzają kreację lub spadek podaży pieniądza oraz popytu na towary i usługi.
Regulacje
Fed może wykorzystać swoje zdolności regulacyjne, aby wpływać na cały wachlarz stóp procentowych i rodzajów pożyczek. Na uwagę zasługuje zarządzanie rezerwami bankowymi i wymogami kapitałowymi. Jak wspomnieliśmy w naszym przykładzie, rezerwy są pożywką dla kreacji pieniądza. Jeśli bank zwiększa swoje rezerwy, musi de facto mniej pożyczać i odwrotnie. Chociaż Fed nie narzuca już konkretnych wymogów dotyczących rezerw, wpływa na podejmowanie przez banki decyzji dotyczących rezerw. Podobnie działają wymogi kapitałowe. Gdy Fed wymaga większego kapitału dla aktywów bankowych, zdolność banków do udzielania pożyczek jest mniejsza. I odwrotnie, złagodzenie wymogów kapitałowych sprawia, że udzielanie pożyczek staje się bardziej opłacalne.
Od 2008 r. Fed polegał na QE i QT w celu dodawania lub zmniejszania rezerw z systemu bankowego. QE obejmuje zakup obligacji od banków; w zamian banki otrzymują rezerwy. W ten sposób QE zwiększa rezerwy, co ułatwia udzielanie pożyczek. QT działa w odwrotny sposób.
Efekt bogactwa
Wreszcie, istnieje efekt bogactwa. Ben Bernanke dobrze podsumował to narzędzie:
Nasze narzędzia obejmują - mam na myśli, że narzędzia obejmują wpływanie na ceny aktywów finansowych - są to narzędzia polityki pieniężnej. Istnieje szereg różnych kanałów, np. stopy kredytów hipotecznych. Wspomniałem o innych stopy procentowe, jak stopy obligacji korporacyjnych, ale także ceny różnych aktywów, na przykład domów. Ceny domów zaczynają rosnąć, konsumenci czują się bogatsi, są bardziej skłonni do wydawania. Jeśli te ceny domów rosną ludzie mogą być bardziej skłonni do ich kupowania, ponieważ uważają, że otrzymają lepszy zwrot tego zakupu. Więc ceny domów to jeden z mechanizmów. Ceny akcji - wiele osób posiada akcje bezpośrednio lub pośrednio. Problem polega na tym, czy poprawa cen aktywów generalnie sprawi, że ludzie będą bardziej skłonni wydawać.
Narzędzia Fed
Fed stara się spowolnić lub zwiększyć zaciąganie pożyczek i aktywność gospodarczą poprzez zarządzanie stopami procentowymi, zasadami dotyczącymi rezerw i kapitału oraz warunkami finansowymi. Jego polityka może wpływać na podaż i popyt na pieniądz. Dodatkowo, gdy wzrost gospodarczy zmienia się wraz z działaniami Fed, zmienia się podaż i popyt na towary i usługi. Chociaż Fed nie drukuje pieniędzy, jego narzędzia mogą zachęcać do ich drukowania. Co ważne, dają one Fed pewną zdolność do zarządzania inflacją.
Wujek Sam nie drukuje pieniędzy
Departament Skarbu USA zarządza krajowymi mennicami. Mennice te drukują pieniądze. Jednak same w sobie nie drukują nowych pieniędzy. Jedynym sposobem, w jaki rząd tworzy nowe pieniądze, jest zaciąganie pożyczek. Pamiętaj, że wszystkie pieniądze są pożyczane. Tak, więc, gdy Skarb Państwa emituje obligację, tworzone są nowe pieniądze.
W przeciwieństwie do tradycyjnych nawyków wydatkowych rządu, podczas pandemii pożyczano i wypisywano czeki osobom fizycznym i firmom. W 2020 i 2021 roku rząd federalny pożyczył ponad 6 bilionów dolarów. W ten sposób znacznie zwiększono podaż pieniądza. Jednak nowe pieniądze powodują inflację tylko wtedy, gdy są wydawane. Wydrukowanie miliarda dolarów i zakopanie ich w ziemi nie powinno wpłynąć na ceny.
Pieniądze zostały wydane. Co więcej, podaż towarów i usług została mocno ograniczona z powodu pandemii. Połączenie większej ilości pieniędzy i mniejszej podaży oznaczało inflację.
Można powiedzieć, że rząd drukuje pieniądze poprzez emisję długu, ale nie z prasy drukarskiej, jak sądzi większość ludzi.
Cięcia stóp procentowych Fed są jak dotąd dezinflacyjne
Jak na ironię, obecny cykl obniżek stóp procentowych nieznacznie zmniejsza inflację. Jest to jastrzębio-gołębia polityka pieniężna, do której nawiązaliśmy na początku.
Stopy procentowe na całej krzywej wzrosły o prawie 1% po tym, jak Fed zaczął obniżać stopy. W związku z tym wszystkie rodzaje pożyczek stały się droższe, zmniejszając w ten sposób motywację do zaciągania pożyczek przez osoby fizyczne i korporacje. Zwyczajnie mniej pieniędzy jest pożyczanych.
Wraz ze wzrostem oprocentowania pożyczek rządowych rosną ich deficyty. Jak piszemy poniżej, federalne koszty odsetek podwoiły się w ciągu zaledwie kilku lat. Obecnie stanowią one 15% wszystkich wydatków rządowych, wzrastając z niskiego poziomu 5%, gdy stopy procentowe były rekordowo niskie cztery lata temu. Więcej pożyczek rządowych oznacza większą podaż pieniądza, co może powodować inflację.
Prezydent Trump nadał jednak priorytet redukcji deficytu, częściowo ze względu na wpływ wyższych stóp procentowych. Mniejsze wydatki rządowe zmniejszą wzrost podaży pieniądza. Ponadto będzie to miało negatywny wpływ na gospodarkę w krótkim okresie, co powinno być dezinflacyjne.
Na koniec warto zauważyć, że program QT Fed nadal trwa, choć w zmniejszonym tempie. Jak już wspomnieliśmy, QT usuwa rezerwy z systemu bankowego, zmniejszając tym samym prawdopodobieństwo udzielania pożyczek.
Podsumowanie
Banki i kredytobiorcy określają podaż pieniądza. Rezerwa Federalna stara się sterować zachętami banków i kredytobiorców za pomocą krótkoterminowych stóp procentowych, rezerw, ograniczeń kapitałowych, warunków finansowych i ich zagregowanego wpływu na gospodarkę. Chociaż nie mają bezpośredniej kontroli nad podażą towarów i usług, mają wystarczającą siłę ekonomiczną, aby wpływać na stronę podażową.
Jak mogliśmy zaobserwować w przypadku pandemii, rząd może również pośrednio zwiększyć podaż pieniądza. Kiedy pożyczone pieniądze szybko napływają do gospodarki, popyt może przewyższać podaż, powodując inflację. Jednak, gdy deficyty są umiarkowane, rząd prawdopodobnie nie wywoła inflacji. Choć to już osobna historia, dług publiczny może generować inflację w krótkim okresie, jeśli tworzy niedopasowanie do podaży. Jednak w dłuższej perspektywie nieproduktywny charakter długu skutkuje słabszym wzrostem gospodarczym i dezinflacją. Jest to znacząca długoterminowa przeszkoda dla amerykańskiej gospodarki.