Firma konsultingowa EY oraz Uniwersytet St. Gallen od 2015 r. opracowują listę największych firm rodzinnych na świecie. Według ich ostatniego opracowania, firmy te wygenerowały przychody na poziomie 7,28 biliona dolarów oraz zatrudniały 24,1 mln osób.
Kryteria dołączenia do Family Business Index 500
Family Business Index 500 zawiera listę 500 największych firm rodzinnych na świecie. Najważniejsze kryteria, to:
- Firmy musiała opublikować w ciągu ostatnich 24 miesięcy sprawozdanie finansowe;
- firma powinna być prowadzona przez co najmniej drugie pokolenie, tzn. że jeden lub więcej członków rodziny musi być zaangażowany w zarządzanie firmą (musi zasiadać w zarządzie lub w radzie nadzorczej). Jeżeli firma jest prowadzona w pierwszej generacji, na ważnym stołku zasiadać muszą conajmniej dwie osoby.
- rodzina musi posiadać znaczący udział w przedsiębiorstwie. Oznacza to, że w prywatnych przedsiębiorstwa udział rodziny musi wynosić minimum 50% natomiast, w przypadku przedsiębiorstw publicznych, ich udział musi wynosić przynajmniej 32%.
- dane służące do sporządzenia raportu pobierane są z raportów finansowych oraz ogólnodostępnych baz danych, w tym Bloomberg, S&P, CaplQ, Orbis, BoardEx i Refinitiv.
Mapa świata z największą liczbą rodzinnych biznesów
1. Walmart
| Obrót w 2020 r. w mld $ | Notowana na giełdzie | Liczba pracowników | Rodzina | Udział rodziny w firmie |
| 559,1 | tak | 2.300.000 | Walton | 48,9% |
Największy na świecie detalista wygenerował w minionym roku obrotowym łącznie 559,2 mld dolarów, zysk wyniósł 9,9 mld dolarów. Rodzina Waltonów stworzyła markę Walmart w Stanach w 1962 r. i zajmuje wg rankingu magazynu „Forbes” nr 1 najbogatszych rodzin świat. Łączny majątek rodziny szacowany jest na 238,2 mld $.
2. Berkshire Hathaway
| Obrót w 2020 r. w mld $ | Notowana na giełdzie | Liczba pracowników | Rodzina | Udział rodziny w firmie |
| 245,5 | tak | 360.000 | Buffett | 37,2% |
Jeden z najpopularniejszych holdingów świata został założony już w 1955 roku. Wyrocznia z Omaha, Warren Buffett, stoi od 1970 roku na czele Berkshire Hathaway. Za jedną akcję Berkshire Hathaway serii A zapłacić trzeba 416.200 $ – są to najdroższe akcje świata. Rodzina Buffetta posiada 37,3% udziałów w przedsiębiorstwie. W zarządzie firmy zasiada dwóch członków rodziny, a jednocześnie stanowisko dyrektora generalnego pozostaje w rękach rodziny z założycielem.
3. Exor SpA
| Obrót w 2020 r. w mld $ | Notowana na giełdzie | Liczba pracowników | Rodzina | Udział rodziny w firmie |
| 145,3 | tak | 343.415 | Agneli | 53% |
Spółka holdingowa Exor jest jedną z wiodących firm inwestycyjnych w Europie. Firmą zarządza potomek założyciela Gioavanniego Agnelliego, John Jacob Philip Elkann. Poprzez udział w Exor, rodzina posiada udziały w różnych firmach, w tym w Stellantis (francusko-włosko-amerykański koncern motoryzacyjny powstały w 2021 roku w wyniku fuzji włosko-amerykańskiej spółki Fiat Chrysler Automobiles z francuską spółką Groupe PSA), Ferrari, CNH Industrial, Juventus Football Club.
4. Schwarz Group
| Obrót w 2020 r. w mld $ | Notowana na giełdzie | Liczba pracowników | Rodzina | Udział rodziny w firmie |
| 140 | nie | 450.000 | Schwarz | 100% |
Niemiecka grupa Schwarz składa się z sieci handlowych Lidl i Kaufland i miała w ubiegłym roku obroty na poziomie 140 mld $. Jest to największy w Europie oraz czwarty na świecie sprzedawca detaliczny.
Właścicielem grupy jest Dieter Schwarz, syn współzałożyciela sieci Lidl i Kaufland, którego grupa tylko w Polsce ma aż 14 spółek zależnych.
5. Ford Motor Company (NYSE:F)
| Obrót w 2020 r. w mld $ | Notowana na giełdzie | Liczba pracowników | Rodzina | Udział rodziny w firmie |
| 127,1 | tak | 186,000 | Ford | 40% |
Henry Ford założył Ford Motor Company ponad 100 lat temu, a obecnie dwóch z jego potomków zasiada w zarządzie firmy. Historia spółki obfituje w bogatą historie, ale zmaga się obecnie z problemem dostawy czipów oraz e-rewolucją. Ford zakłada, że od 2030 r. będzie produkować w Europie wyłącznie samochody elektryczne.
6. BMW
| Obrót w 2020 r. w mld $ | Notowana na giełdzie | Liczba pracowników | Rodzina | Udział rodziny w firmie |
| 122,2 | tak | 120,726 | Quandt | 46,8% |
Podobnie jak w przypadku Forda, tak i w przypadku powstałego w 1916 r. BMW zaistniały niemałe problemy z dostawą czipów. Obroty spadły w ubiegłym roku do 98,99 mld euro, natomiast spółka potrafiła pozytywnie zaskoczyć raportem finansowym za pierwszy kwartał.
Za BMW stoi jedna z najbogatszych niemieckich rodzin, rodzina Quandt. Jak podaje Bloomberg, łączny majątek rodziny szacowany jest na 42,3 mld dolarów.
7. Koch Industries
| Obrót w 2020 r. w mld $ | Notowana na giełdzie | Liczba pracowników | Rodzina | Udział rodziny w firmie |
| 115,0 | nie | 120,000 | Koch | 84% |
Amerykański Koch Industries został założony w 1940 roku i jest kongolomeratem działającym w sektorze produkcji ropy naftowej, chemicznym, energetycznym, gazu ziemnego, nawozów sztucznych, środków spożywczych i tworzyw sztucznych.
W drugiej generacji na czele spółki do niedawna stali bracia Charles i David Koch. Charles Koch w wieku ponad 80 lat nadal pełni funkcję zarówno Prezesa Zarządu, jak i Dyrektora Generalnego.
8. Cargill, Inc.
| Obrót w 2020 r. w mld $ | Notowana na giełdzie | Liczba pracowników | Rodzina | Udział rodziny w firmie |
| 114,6 | nie | 120,000 | Cargill-Macmilan | 85% |
Amerykański koncern Cargill powstały w 1865 r. należy do największych koncernów spożywczych na świecie, który działa w 70 państwach. To również wiodący producent mięsa na świecie. Spółka rozpoczęła swoją działalność w Polsce 1991 r. W 2011 r. Cargill przejął koncern Provimi, a w 2018 r. 100% udziałów w nowosądeckiej Grupie Konspol.
Według Forbes rodzina Cargill-Macmilan posiada majątek (bez udziałów w Cargill Inc.) w wysokości 38,8 mld USD.
9. Comcast Corp (NASDAQ:CMCSA).
| Obrót w 2020 r. w mld $ | Notowana na giełdzie | Liczba pracowników | Rodzina | Udział rodziny w firmie |
| 103,6 | tak | 168,000 | Roberts | 33,8% |
Comcast Corp., to amerykańska firma z lat sześćdziesiątych zajmująca się telewizją kablową, która rozrosła się w grupę medialną. Comcast uważany za drugiego co do wielkości dostawcę Internetu na świecie. Comcast rozwijał się głównie dzięki przejęciom, takim jak kanał sprzedaży QVC, dział telewizji kablowej AT&T oraz NBC Universal.
Za grupą stoi rodzina Robertsów. Założyciel Comcast, Ralph J. Roberts, kierował firmą jako CEO przez 46 lat, obecnie grupą kieruje jego syn Brian L.
10. Dell Technologies Inc.
| Obrót w 2020 r. w mld $ | Notowana na giełdzie | Liczba pracowników | Rodzina | Udział rodziny w firmie |
| 94,2% | tak | 158,000 | Dell | 75% |
Podobnie jak inni producenci sprzętu komputerowego, tak Dell, producent komputerów należy do beneficjentów pandemii COVID-19. Dell zadebiutował na giełdzie dwukrotnie: w 1988 r. i w 2018 r. Od 2013 do 2017 r. spółka była wyłącznie w prywatnych rękach. Notowania spółki tylko od początku roku zyskały ponad 40%. Firmą od początku kieruje jej założyciel Michael Dell.
Rodzinny biznes w Polsce
Skala rodzinnych biznesów w Polsce jest na nieco innych poziomach od tych powyższych. Według danych statystycznych GUS, polskie rodzinne biznesy zapewniają ok. 8 milionów miejsc pracy i stanowią ok. 63-72% PKB.
Najbardziej rozpoznawalne biznesy rodzinne, to notowane na giełdzie spółki LPP (WA:LPPP) (pod którym kryją się takie marki jak Reserved, Cropp, House, Mohito, Sinsay), Fabryka Meble Forte czy Neuca (WA:NEUP) – spółki należą do beneficjentów pandemii COVID-19.
Inne znane spółki, to powstały w 1977 r. Apart, który prężnie rozwija się w branży jubilerskiej; powstały w 1985 r. Drutex, z początku producent siatek ogrodzeniowych, aktualnie producent stolarki okienno-drzwiowej z PCV; powstały w 1991 r. producent mebli Black Red White z Biłgoraju.
Podsumowanie
Lista Family Business Index zawiera 500 największych biznesów rodzinnych świata. Próg dołączenia do listy (500. miejsce), to 3,2 mld USD przychodów. Głównymi przedstawicielami indeksu są firmy ze Stanów Zjedonocznych, z listy TOP10 7 na 10 spółek oraz aż 119 z 500 firm pochodzi właśnie stamtąd. W Europie najwięcej rodzinnych biznesów notowanych w indeksie Family Busines jest w Niemczech (79). W Azji są to Chiny z ilością 29. Z polskich rodzin niestety żadna nie znalazła miejsca w rankingu EY i Uniwersytetu St. Gallen.