- Rynki finansowe zarówno w Polsce jak i za granicą wchodzą w okres świąteczny
- Rząd przedstawił projekt nowego budżetu. Deficyt większy niż w projekcie PIS
- Co dalej z walką z inflacją?
Rynki finansowe powoli wchodzą w okres świąteczny, co widać przede wszystkim po malejących wolumenach obrotu i zakresie ruchów na indeksach giełdowych. Ten stan rzeczy powinien się utrzymać co najmniej do początku stycznia w związku z tym warto zwrócić uwagę m.in. na projekt budżetu na 2024 roku, który zakłada rekordowy deficyt w nowożytnej historii Polski. Polityka fiskalna rządu ma istotny wpływ na politykę monetarną Banku Centralnego, którego głównym celem jest doprowadzenie inflacji do określonego celu, pomimo że czas realizacji nie jest skonkretyzowany (aktualnie może to być nawet pierwsza połowa 2026 roku). Przy tak rozdętych wydatkach rządowych, które są kontynuacją polityki poprzedników, a wielu sferach skala jest nawet większa, NBP może być zmuszony do utrzymania restrykcyjnej polityki monetarnej przez dłuższy czas.
Deficyt budżetowy znacząco powyżej 3%
Kluczową liczbą, która jest szeroko komentowana przy okazji prezentacji założeń budżetowych na przyszły rok jest deficyt wynoszący, bagatela, 184 mld zł. Jest to o około 20 mld zł więcej niż projekt aktualnej opozycji, pomimo że był on głośno krytykowany przez aktualną ekipę rządzącą. To pokazuje, że przynajmniej w perspektywie kolejnych 12 miesięcy polska polityka fiskalna utrzyma kurs na maksymalizację wydatków budżetowych finansowanych długiem.
Z czysto politycznego punktu widzenia rząd postawił na realizację głównych obietnic związanych z utrzymaniem aktualnych wydatków socjalnych, podwyżkami dla sfery budżetowej i nauczycieli oraz skokowo rosnące koszty modernizacji polskiej armii. O ile deficyt sektora publicznego wyniesie 5,1%, co jest powyżej oczekiwanych 3%, tak procentowy udział długu publicznego w relacji do PKB na poziomie 42,5% (według definicji unijnej 54,2%) w dalszym ciągu plasuje się poniżej konstytucyjnego progu 60%.
Budżet projektowany jest przy prognozowanym wzroście PKB 3% oraz średniorocznej inflacji 6,6%. W przypadku dynamiki wzrostu gospodarczego, to założenie wydaje się być dość optymistyczne. Komentatorom udało się wytknąć już pierwsze słabości tego projektu m.in. w zakresie wpływów z NBP, które przyjęto na poziomie 6 mld zł, podczas gdy możemy być świadkami straty rzędu 22 mld zł. To oznacza, że w wariancie niekorzystnym, ewentualna nowelizacja budżetu może zakładać deficyt przekraczający nawet 200 mld zł.
Tak skonstruowany plan zarządzania finansami Państwa może być pewnego rodzaju rozczarowaniem dla liberalnej gospodarczo części elektoratu, która liczyła na odejście od socjalnej polityki Prawa i Sprawiedliwości.
Cel inflacyjny coraz bardziej odległy
Pomimo postępującej dezinflacji, która jednak wyhamowała wraz z odczytami listopadowymi, pokazujące wartość 6,6% r/r, czyli ten sam poziom co w październiku, osiągnięcie celu inflacyjnego ponownie nieco się wydłużyło. Według aktualnych prognoz makroekonomicznych publikowanych przez NBP, w granice dopuszczalnego pasma inflacji uda się dobić dopiero na przełomie 2025 oraz 2026 roku, z naciskiem na ten drugi. 
Rysunek 1. Projekcje inflacyjne NBP, źródło: nbp.pl
Już we wrześniu, obniżki stóp procentowych w perspektywie kilkuletniej, podwyższonej inflacji były mocno kontrowersyjne, dlatego też aktualnie włodarze polskiej polityki monetarnej mają argumenty za pozostawieniem stóp procentowych mniej więcej na obecnych poziomach w przyszłym roku. Na ostatniej konferencji prasowej Prezes Adam Glapiński podkreślał wyraźnie, że aktualna pauza w obniżkach stóp procentowych podyktowana jest niepewnością związaną z polityką fiskalną nowego rządu.
Jeżeli ten projekt budżetu zostanie przyjęty w nowym roku wysokie stopy procentowe mogą pozostać z nami na dłużej.