Najważniejsza ustawa dla polskich firm rodzinnych ma akceptację Sejmu

14 grudnia w Sejmie uchwalona została niemal jednogłośnie ustawa o fundacji rodzinnej. Wejdzie w życie prawdopodobnie na początku maja 2023 r., a wprowadza bardzo ważne przepisy zachęcające właścicieli firm i ich sukcesorów do prowadzenia działalności przez pokolenia.

Fundacja rodzinna, wzorowana na najlepszych rozwiązaniach europejskich, ma być pierwszoplanowym narzędziem do skutecznej sukcesji dla średnich i dużych polskich firm rodzinnych.

- W sposób rewolucyjny ustawa odnosi się do kwestii zachowkowych, które w Polsce nie były zmieniane przez prawie sześćdziesiąt lat - mówi w rozmowie z MarketNews24 Paweł Tomczykowski, Partner Zarządzający, Kancelaria Ożóg Tomczykowski. – Wprowadza też preferencje podatkowe dla tych właścicieli biznesu, którzy w swym zamyśle chcieliby, żeby ich firmy były prowadzone przez sukcesorów w kolejnych pokoleniach.

Fundacja będzie mogła prowadzić działalność gospodarczą, ale w określonym zakresie. Będzie mogła min. wynajmować nieruchomości, prowadzić gospodarstwa rolne, zbywać mienie (o ile nie zostało ono nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia), przystępować do spółek handlowych i funduszy inwestycyjnych, nabywać i zbywać akcje oraz certyfikaty inwestycyjne bądź instrumenty pochodne, udzielać pożyczek podmiotom powiązanym, dokonywać obrotu dewizami w niezbędnym zakresie. 

- Fundacja uzyskując dochody będzie zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych, a jeżeli przekroczy zakres dozwolonej działalności ewentualne konsekwencje podatkowe będą ograniczone do częściowej utraty zwolnienia z CIT dotyczącej jedynie dochodów ponadnormatywnych – wyjaśnia P. Tomczykowski z Kancelarii Ożóg Tomczykowski. - Stosowana będzie wówczas sankcyjna stawka CIT wynosząca 25%. 

Fundacja rodzinna będzie podmiotowo zwolniona z CIT. Będzie więc mogła bez opodatkowania sprzedawać akcje / udziały, wynajmować nieruchomości czy otrzymywać odsetki od lokat bankowych.

Środki uzyskiwane od fundacji przez fundatora oraz jego najbliższą rodzinę, czyli małżonka, dzieci i dalszych zstępnych, rodziców i dalszych wstępnych, rodzeństwo, ojczyma, macochę i pasierba będą zwolnione z PIT.

Rewolucją w kodeksie cywilnym będzie nowelizacja przepisów regulujących zachowek. Aktywa wniesione przez fundatora do fundacji po upływie 10 lat nie będą wliczane do masy spadkowej. Dzięki temu aktywa te nie będą podatne np. na kwestie związane z rozwodami i zachowkami.

Przed upływem 10 lat sąd będzie mógł miarkować zachowek, tj. odraczać terminy jego płatności, lub rozkładać płatność na raty (na 5 lat, a w szczególnych przypadkach na 10 lat), W wyjątkowych przypadkach sąd będzie mógł obniżyć zachowek.

- Natomiast świadczenia, które otrzyma beneficjent, czyli członek najbliższej rodziny, będą zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie będą podlegały podatkowi od spadków i darowizn, a także daninie solidarnościowej – dodaje P. Tomczykowski. – Fundacja wypłacając świadczenia najbliższym członkom rodziny sama będzie stawała się podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

W przypadku, gdy beneficjentami będą osoby nie spokrewnione z fundatorem lub należące do dalszej rodziny, zostanie zastosowany podwójny podatek: 15% CIT oraz dodatkowo 15% zryczałtowany PIT.