Złoto jest rzadko występującym w przyrodzie pierwiastkiem metalicznym. W praktyce złoto miesza się z innymi metalami (np. srebrem lub miedzią) uzyskując próbę menniczą określającą ilość złota przypadającą na 1000 gramów (np. 900).
W handlu złotem stosowana jest uncja trojańska (ang. troy ounce) równa 31,10 gramom. Jest to także główny wskaźnik cenowy, w którym podawane są rynkowe notowania złota. W transakcjach terminowych, np. na nowojorskim COMEX przedmiotem obrotu kontraktowego jest 100 uncji złota, zaś na Tokyo Commody Exchange umowna jednostką obrotu zarówno dla rynku opcji i futures na złoto jest 1 kilogram kruszcu (tj. ok. 32,15 uncji).
W branży jubilerskiej stosowany jest karat. Złoto 24 karatowe = 1000 gramów czystego złota (24/24), 22 karatowe (22/24) = ok. 91,7 % złota i ok. 8,3 % innych metali, 18 karatowe (18/24) = 75 % złota i 25 % innych metali. W Polsce, w krajowym obrocie jubilerskim najczęściej oferowane są wyroby wykonane ze złota 14 karatowego (14/24) i 12 karatowego (12/24), czyli odpowiadające próbom: 583 oraz 500.
W ujęciu geograficznym - największymi na świecie producentami złota są: Chiny, Republika Południowej Afryki, Australia, Stany Zjednoczone , Rosja, Peru i Indonezja. Największym konsumentem złota i wyrobów zdobniczych ze złota są Indie, na które przypada około 20 % globalnego popytu. Na drugim miejscu znajdują się Chiny (wraz z Hongkongiem) i Stany Zjednoczone z udziałami na poziomie kilkunastu procent.
W ujęciu sektorowym podstawowym odbiorcą złota jest branża jubilerska, której udział w popycie przekracza 60%. Złoto ma również zastosowanie w motoryzacji, elektronice (układy scalone, tranzystory, półprzewodniki, światłowody), elektroenergetyce (kable podmorskie, łącza telekomunikacyjne). Na szeroko rozumiany popyt inwestycyjny przypada ok. 30% ogólnego zapotrzebowania na kruszec. Są to zakupy złota na sztabki, monety, medale pamiątkowe oraz zakupy związane z emisją i obrotem instrumentami finansowymi typu ETF.
Ostatnie zmiany cen złota wynikają z wydarzeń 1971 r. Wówczas, w wyniku problemów gospodarczych, prezydent Stanów Zjednoczonych Richard Nixon podjął decyzję o braku wymienialności dolarów USA na złoto. Nastąpiło faktyczne uwolnienie cen złota. W kolejnych latach średnioroczne ceny uncji złota wzrosły z poziomu 41 do 307 dolarów, czyli siedmioipółkrotnie. Apogeum wzrostu przypadło na rok 1980 r., w którym przeciętna cena uległa podwojeniu wzrastając do ok. 615 USD/oz.
W latach dziewięćdziesiątych poprzedniego stulecia zainteresowanie kruszcem jako przedmiotem inwestycji kapitałowych było znikome i postrzegane głównie w kategoriach anachronicznych. Wynikiem takiego podejścia do złota była decyzja sporej grupy banków centralnych z Zachodniej Europy, które od 1999 r. przez dziesięć lat realizowały program redukcji swoich rezerw złota.
Pierwsza dekada nowego stulecia oraz kryzys finansowy zapoczątkowany jesienią 2008 r. spowodował zdecydowany „powrót do złota”, i to nie tylko w formie zdematerializowanej.
Światowy rynek złota choć ciągle kojarzony z określonymi centrami handlu, to jednak w praktyce przenosi się na elektroniczne platformy obrotu. Złotem handluje się na przykład na nowojorskim COMEX-ie funkcjonującym w ramach Chicago Mercantile Exchange Group (do której należy też NYMEX) oraz na CME Globex. Rynek złota upodobnił się do rynku walutowego FOREX i jest oferowany w postaci kontraktów CFD przez większość domów maklerskich.
Stosunkowo nowym wymiarem rozwoju rynków finansowych jest dynamicznie rozwijający się segment rynku produktów strukturyzowanych oraz funduszy typu ETF, w tym zwłaszcza ETFs Gold. Do największych tego typu podmiotów na świecie należą m.in. SPDR Gold Trust (GLD), IShares COMEX Gold Trust (IAU), ZKB Gold (ZGLD), ETFS Physical Gold (PHAU).
W serwisie Exeria.com można obserwować wiele instrumentów, których ceny zależą od złota. Są to kontrakty typu CFD na złoto, akcje firm wydobywczych oraz ETFy.