Gospodarcza niepewność a tempo wzrostu gospodarczego

Grupa trzech amerykańskich ekonomistów oblicza co miesiąc i publikuje dla różnych rejonów świata wskaźnik o nazwie "Economic Policy Uncertainty Index". Wartości głównych wskaźników są wypadkową zachowania składowych (których wartości można sobie swobodnie ściągnąć z ich strony) pogrupowanych w trzech głównych kategoriach. Pierwsza składowa oparta jest na analizie wiadomości gospodarczych zawierających słowa typu "niepewność" czy "niepewne". Druga konstruowana jest na podstawie raportów Biura Budżetu Kongresu USA i zawartych tam informacji na temat tymczasowych rozwiązań podatkowych. Trzeci element mierzy skalę rozbieżności prognoz gospodarczych.

Wykres głównego wskaźnika gospodarczej niepewności dla USA wygląda tak:

Gospodarcza niepewność a tempo wzrostu gospodarczego

Jak widać obserwowana w styczniu skala niepewności była niższa jedynie od tej zarejestrowanej w sierpniu 2011 roku (dla przypomnienia dołek ówczesnej bessy na Wall Street wypadł na początku października 2011).

Procentowa zmiana roczna wartości tego wskaźnika dla USA ma jedną miłą cechę - wyprzedza roczną dynamikę PKB w Stanach Zjednoczonych aż o 9 miesięcy. Oznacza to, że poziom niepewności co do kluczowych parametrów polityki gospodarczej wpływa na aktywności gospodarczą z wynoszącym średnio 3 kwartały opóźnieniem (na poniższym obrazku zmiana roczna wskaźnika jest w odwróconej skali).

Gospodarcza niepewność a tempo wzrostu gospodarczego

Niestety kosztem tego duże wyprzedzenia jest jednak raczej niska korelacja pomiędzy zmianami poziomu niepewności a zmianami tempa wzrostu gospodarczego wynosząca w okresie minionych ponad 20 lat jedynie 0,47.

Wartość tego współczynnika korelacji można jednak zwiększać posługując się kilkumiesięcznymi średnimi Economic Uncertainty Index. Niestety powoduje to redukcję skali wyprzedzania w stosunku do zachowania gospodarki. Dla 3-miesięcznej średniej korelacja z dynamiką PKB rośnie do 0,55, a wyprzedzenie spada do 7 miesięcy.

Gospodarcza niepewność a tempo wzrostu gospodarczego

Dla 6-miesięcznej średniej wartość współczynnika korelacji rośnie do 0,62 a wyprzedzenie spada do 6 miesięcy.

Gospodarcza niepewność a tempo wzrostu gospodarczego

Dla 9-miesięcznej średniej korelacja rośnie do 0,67 a wyprzedzenie spada do 4 miesięcy.

Gospodarcza niepewność a tempo wzrostu gospodarczego

Jak wniosek można wysnuć z ostatniego zachowania zmiany rocznej tego wskaźnika? Z pewnością nie sugeruje ono bliskości ożywienia gospodarczego. Styczniowy skok niepewności w górę będzie negatywnie oddziaływał na gospodarkę USA aż do okolic października b.r. Z drugiej strony skala wzrostu niepewności w stosunku do poziomu sprzed roku nie jest tak duża jak w trakcie gospodarczych recesji w USA w latach 1990-01, 2001 czy 2007-2009. Roczna procentowa zmiana wartości Economic Uncertainty Index dla USA jest obecnie mniejsza niż ta obserwowana w sierpniu 2011, sierpniu 2015 czy listopadzie 2016, co sugeruje spowolnienie dynamiki PKB być może w okolice poziomu np. 1,5 proc. pod koniec tego roku (z 3 proc. w III kw. 2018), ale raczej nie recesję.

Podsumowanie: Economic Policy Uncertainty Index to pożyteczne narzędzie, które można próbować wykorzystywać do prognozowania tempa wzrostu gospodarczego. Ostatnie zachowanie tego wskaźnika dla USA sugeruje spowolnienie gospodarcze utrzymującego się do jesieni, ale raczej nie recesję gospodarczą.