Afera GetBack w dalszym ciągu odbija się echem w świecie finansów. Zatrzymywane są kolejne osoby, a spółka notuje 1,3 mld straty za rok 2017. Dla przypomnienia w lipcu Komisja Nadzoru Finansowego poinformowała o wszczęciu postępowania administracyjnego wobec czterech towarzystw funduszy inwestycyjnych: Altusa, Trigona, Saturna oraz Noble Funds. Głównym zarzutem kierowanym w stronę TFI jest brak wystarczającego nadzoru nad GetBackiem, który był serwiserem ich funduszy sekurytyzacyjnych. W październiku czeka nas posiedzenie KNFu, która przyjrzy się bliżej działaniom firm Altus i Trigon oraz może zdecydować o odebraniu im licencji na zarządzanie funduszami alternatywnymi.
Koniec Trigona i kłopoty Altusa?
Gdyby informacje o odebraniu licencji się potwierdziły, dla Trigona oznaczałoby to najprawdopodobniej zamknięcie biznesu. Natomiast firma Altus posiada dodatkowo środki w funduszach otwartych. Z danych i analiz wynika, że na koniec lipca 2018 roku Altus TFI miało 13 mld zł aktywów, z czego 1,4 mld zł ulokowane w portfelach funduszy otwartych (FIO). Bez względu na rozstrzygnięcie sprawy, towarzystwa mają ciężki „orzech do zgryzienia” w związku z popsutym wizerunkiem w branży.
– Na tym etapie nic nie jest jeszcze przesądzone, jeśli chodzi o postępowania: ani termin wydania decyzji, ani możliwe rozstrzygnięcie. A jeśli nie ma takiej informacji w UKNF, to nie ma nigdzie. Tajemnica zawodowa uniemożliwia udzielenie jakichkolwiek informacji w tym zakresie – powiedział Jacek Barszczewski, rzecznik KNF.
Ustawa w prawie polskim za przewinienia tego typu przewiduje ograniczenie lub nawet całkowite cofnięcie zezwolenia na zarządzenia funduszami albo karę finansową w wysokości 5 mln zł.
Dla towarzystwa Trigon, fundusze inwestycyjne zamknięte stanowią całość biznesu, dlatego firma, aby uchronić się przed konsekwencjami utraty licencji zdecydowała się przenieść część działalności operacyjnej do Skarbca TFI (wybrane fundusze zamknięte o aktywach wartych 600 mln zł). Rada wierzycieli GetBacku dostrzegła ten proceder i zwróciła się do KNFu z prośbą o zatrzymanie planowanej operacji. Z informacji wynika również, że Altus planuje przeprowadzić podobny transfer do RockBridge TFI.
Plama na reputacji
Norges Bank, największy na świecie fundusz emerytalny wypowiedział Alutsowi umowę na zarządzanie portfelem inwestycyjnym o łącznej wartości aktywów 3,5 mld zł. Natomiast firma Esaliens TFI zrezygnowała z planów połączenia się z Altusem. Jak dowiedział się Business Insider Polska, z umowy z Altusem wycofała się także Jastrzębska Spółka Węglowa. Towarzystwo zarządzało aktywami JSW (WA:JSW) o wartości 1,5 mld zł.
– Dzisiaj został podpisany aneks do umowy o współpracy w zakresie zarządzania JSW FIZ pomiędzy JSW a TFI Energia i Altus TFI. Na mocy aneksu do czasu zawarcia odmiennych porozumień całością portfela inwestycyjnego będzie zarządzać TFI Energia. Środki, którymi zarządzał Altus, nie zostały wycofane z FIZ-u. Wielkość aktywów się nie zmieniła. Wynoszą 1,5 mld zł. FIZ będzie aktualnie w całości zarządzany przez TFI Energia, a środki zgromadzone w ramach funduszu zgromadzone są na bezpiecznym rachunku depozytariusza, czyli PKO BP (WA:PKO) – powiedziała Katarzyna Jabłońska-Bajer, rzeczniczka prasowa JSW.
Słabnąca reputacja TFI związanych z GetBackiem wywołała znaczne wycofywanie środków przez klientów. Fundusz Trigon Polskie Perły FIZ stracił aż 26 procent klientów od początku roku, a aktywa spadły o prawie połowę do 153 mln zł. Również klienci Altusa w panice rezygnowali z ich usług i tylko od czerwca wycofali oni 770 mln zł netto.
Ucierpią małe i średnie spółki
Ucieczka klientów z Altusa i Trigona może wywołać wyprzedaż na polskiej giełdzie, szczególnie na małych i średnich spółkach. Tydzień temu został aresztowany przez CBA prezes Altusa, Piotr Osiecki.
„Zarząd także powziął informację o rezygnacji Piotra Osieckiego z członkostwa w radzie nadzorczej firmy – tym samym nie pełni on już żadnych funkcji w organach statutowych spółki” – podkreślił Altus.
– Inwestorzy wykonali ruchy wyprzedzające. Spodziewają się po prostu najgorszego scenariusza i próbują w ten sposób zminimalizować straty. Wiadomo bowiem, że wzmożona fala umorzeń z funduszy zmusi TFI do wyprzedaży akcji i zdołuje notowania spółek. Gdy dojdzie do odebrania licencji, to problem ten jeszcze bardziej się nasili – powiedział anonimowy zarządzający funduszami.
Polska historia TFI zna przypadki odebrania licencji przez KNF. Pierwszy raz dotyczyło to Inventum TFI, gdy w 2014 roku KNF zdecydowała o zabraniu licencji. Natomiast w roku ubiegłym regulator cofnął FinCrea TFI zezwolenie na zarządzanie funduszami oraz dodatkowo nakazał zapłatę 5 mln zł kary. Jako powód KNF podał “niewykonanie bieżącego nadzoru nad podmiotem, któremu TFI powierzyło zarządzanie portfelami”.