Warszawa, 09.03.2023 (ISBnews) - Sejm odrzucił poprawki Senatu do nowelizacji kodeksu pracy, które zakładały m.in. podwyższenie odpłatności zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego oraz ojcowskiego i przywrócił odpłatność na poziomie 70%. Przywrócił też przepisy, zakładające że prawo do urlopu rodzicielskiego ma przysługiwać do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a rodzic będzie mógł składać wniosek o elastyczną organizację pracy, jeżeli wychowuje dziecko do 8. roku życia.
Sejm odrzucił poprawki Senatu zmierzające do wprowadzenia 100-proc. odpłatności urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego, co oznacza że świadczenie będzie wypłacane na poziomie 70% wynagrodzenia. Nie zaakceptował też poprawki zakładającej, że prawo do urlopu rodzicielskiego będzie przysługiwało do ukończenia 7. roku życia dziecka, co oznacza, że zostanie utrzymane do ukończenia przez dziecko 6-ego roku życia (jak wcześniej chciał Sejm).
Wykreślone zostaną też poprawki Senatu, który proponował by urlop opiekuńczy w celu zapewnienia opieki osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym był odpłatny.
Akceptacji Sejmu nie uzyskała też poprawka, zgodnie z którą pracownik może złożyć wniosek o elastyczną organizację pracy, jeżeli wychowuje dziecko do ukończenia przez nie 12. roku życia. Oznacza to, że regulacja ta będzie dotyczyć rodziców dziecka do 8. roku życia.
Posłowie przyjęli natomiast poprawki doprecyzowujące zasady składania wniosku o udzielenie urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dookreślające jakie dokumenty należy dołączyć do takiego wniosku.
Inne poprawki regulują m.in. w jakich sytuacjach pracownikowi tymczasowemu, z którym rozwiązano umowę o pracę z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów o pracę, przysługują roszczenia inne niż odszkodowanie.
Sejm przyjął także poprawki rozszerzające zakres przepisów przejściowych dotyczących urlopu rodzicielskiego oraz wydłużono z 14 dni do 21 dni od dnia wejścia w życie ustawy, termin na złożenie wniosku o zasiłek macierzyński w celu wypłaty tego zasiłku w nowej wysokości.
Nowelizacja kodeksu pracy wdraża 2 unijne dyrektywy dotyczące tzw. work-life balance - dyrektywę w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej i tzw. dyrektywę rodzicielską. Dotyczy m.in. urlopów i czasu pracy, w tym urlopu rodzicielskiego, do którego pracownicy będą mieli indywidualne prawo.
Prawo ojca do urlopu rodzicielskiego nie będzie uzależnione od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu. W ramach urlopu rodzicielskiego zostanie wprowadzona nieprzenoszalna jego część, w wymiarze do 9 tygodni, dla każdego z rodziców.
Pracownik będzie mógł ponadto skorzystać z urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym, aby zapewnić osobistą opiekę lub wsparcie krewnemu albo osobie pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, wymagającej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
Nowela wprowadza także możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy "z powodu działania siły wyższej" do wykorzystania w pilnych sprawach rodzinnych w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia. Do czasu pracy będą wliczane ponadto nowe 2 dodatkowe przerwy. Pracownik będzie mógł skorzystać z drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli jego dobowy wymiar pracy jest dłuższy niż 9 godzin pracy, a także z trzeciej co najmniej 15-minutowej przerwy - przy ponad 16-godzinnym wymiarze czasu pracy.
Nowelizacja umożliwi szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy, w tym pracę zdalną, elastyczne rozkłady czasu pracy (ruchomy czas pracy, indywidualny rozkład czasu pracy, weekendowy system czasu pracy, system skróconego tygodnia pracy i przerywany czas pracy) i pracę w niepełnym wymiarze czasu. Zgodnie ze zmianami dotyczącymi umów o pracę pracownik, który wykonywał pracę co najmniej 6 miesięcy, będzie miał prawo wystąpić, raz w roku, o zmianę rodzaju umowy na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy.
Nowela rozszerza też zakres informacji o warunkach zatrudnienia pracownika - w tym wysyłanego do pracy do państw UE lub trzecich oraz delegowanego - np. o informację o prawie do szkoleń czy długości płatnego urlopu. Funkcjonować będą ponadto zakazy zabraniania pracownikowi, co do zasady, jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą, a także jego niekorzystnego traktowania z tego tytułu.
Pracownik będzie miał również prawo do nieodpłatnego i wliczanego do czasu pracy szkolenia, które niezbędnego do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku, jeżeli prawo do takiego szkolenia wynika z postanowień układu zbiorowego pracy lub innego porozumienia zbiorowego lub z regulaminu albo przepisów prawa pracy.
(ISBnews)