Warszawa, 24.08.2023 (ISBnews) - Prezydent podpisał ustawę o ogólnoeuropejskim indywidualnym produkcie emerytalnym, która wprowadza nowy produkt zabezpieczenia emerytalnego w III filarze emerytalnym na szczeblu unijnym, wynika z informacji Kancelarii Prezydenta.
Ustawa wdraża przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1238 z 20 czerwca 2019 r. w sprawie ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego (OIPE), określa wymogi dotyczące zasad udzielania zezwoleń dla indywidualnych produktów emerytalnych, które są dystrybuowane w Unii Europejskiej pod oznaczeniem „OIPE", a także określa wymogi dotyczące ich tworzenia, dystrybucji, przenoszenia oraz nadzoru nad nimi.
"OIPE będzie mógł być oferowany we wszystkich państwach UE przez dostawcę, który posiada zezwolenie na tworzenie OIPE i jego dystrybucję. Dostawcą mogą być instytucje finansowe wykonujące działalność bankową, ubezpieczeniową, maklerską, oraz instytucje zarządzające aktywami. W ramach OIPE będą funkcjonować krajowe subkonta otwarte w ramach każdego indywidualnego konta OIPE. Subkonta będą wykorzystywane do prowadzenia rejestru wpłaconych składek oraz wypłat zgromadzonych środków" - czytamy w komunikacie.
Ustawa dokonuje zmiany przepisów regulujących funkcjonowanie spółdzielczych kas oszczędnościowo kredytowych.
W zakresie zapewnienia stosowania rozporządzenia 2019/1238 ustawa określa:
1) zasady gromadzenia oszczędności na kontach OIPE;
2) warunki dokonywania wpłat na subkonta OIPE;
3) warunki dokonywania wypłat, wypłat transferowych oraz zwrotu zgromadzonych w ramach OIPE środków.
Na koncie OIPE będzie mógł gromadzić oszczędności wyłącznie jeden oszczędzający. Osoba fizyczna z chwilą założenia subkonta OIPE będzie składać dostawcy oświadczenie, że nie gromadzi oszczędności na subkoncie OIPE prowadzonym przez innego dostawcę. Prawo do wpłat na subkonto OIPE przysługiwać będzie osobie fizycznej, która ukończyła 15 lat. Osoba fizyczna, która nabyła uprawnienia emerytalne i ma ukończony 55. rok życia, nie będzie mogła zawrzeć umowy o prowadzenie OIPE.
Umowy o prowadzenie OIPE będzie mogła być zawarta z dostawcą będącym:
1. zakładem ubezpieczeń prowadzącym działalność w zakresie ubezpieczeń na życie związanych z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym lub ubezpieczeń na życie, w których świadczenie zakładu ubezpieczeń jest ustalane w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe;
2. towarzystwem funduszy inwestycyjnych, spółką zarządzającą lub zarządzającym z UE prowadzących działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub z zarządzającym ASI, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI - o których mowa w ustawie o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.;
3. firmą inwestycyjną w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi; w takim przypadku świadczenie usług polegających na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych i prowadzeniu rachunku papierów wartościowych oraz rachunku pieniężnego w ramach subkonta OIPE obejmować będzie lokowanie środków w papiery wartościowe zdematerializowane zgodnie z przepisami tej ustawy;
4. bankiem krajowym, oddziałem instytucji kredytowej lub oddziałem banku zagranicznego w rozumieniu ustawy Prawo bankowe; w takim przypadku oszczędzający będzie zawierał umowę o prowadzenie OIPE w formie rachunku oszczędnościowego, zgodnie z zasadami określonymi w przepisach tej ustawy.
W umowie o prowadzenie OIPE oszczędzający będzie mógł wskazać jedną lub więcej osób, którym zostaną wypłacone środki zgromadzone na subkoncie OIPE w przypadku jego śmierci (osoby uprawnione).
Wpłaty dokonywane na subkonto OIPE w roku kalendarzowym nie będą mogły przekroczyć limitu wpłat w wysokości kwoty odpowiadającej trzykrotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok. Po przekroczeniu przez oszczędzającego tego limitu dostawca będzie obowiązany do przekazania oszczędzającemu nadpłaconej kwoty w sposób określony w umowie o prowadzenie OIPE.
Środki zgromadzone na koncie OIPE oraz na subkoncie OIPE stanowić będą majątek wspólny małżonków.
Wypłata środków zgromadzonych na subkoncie OIPE będzie następować:
1) na wniosek oszczędzającego po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55. roku życia oraz spełnieniu warunku:
a) dokonywania wpłat na subkonto OIPE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych albo
b) dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty;
2) na wniosek osoby uprawnionej - w przypadku śmierci oszczędzającego.
Wypłata będzie mogła być, w zależności od wniosku oszczędzającego albo osoby uprawnionej, dokonywana jednorazowo albo w ratach.
Ustawa określa także zasady dokonywania wypłat transferowych - pomiędzy poszczególnymi subkontami OIPE oraz z subkonta OIPE na indywidualne konta emerytalne (IKE) wskazanych osób (dot. np. wypłat z subkonta OIPE zmarłego oszczędzającego na subkonto OIPE osoby uprawnionej, z subkonta OIPE zmarłego oszczędzającego na subkonto OIPE jego małżonka, czy z subkonta OIPE oszczędzającego na IKE jego małżonka). W tym zakresie ustawa dokonuje także odpowiedniej nowelizacji ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.
W ustawie określono także zasady postępowania w przypadku:
1) otwarcia likwidacji dostawcy;
2) ogłoszenia upadłości albo prawomocnego oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub prawomocnego umorzenia postępowania upadłościowego dostawcy albo otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego wobec dostawcy;
3) wydania przez organ nadzoru decyzji o cofnięciu zezwolenia albo wygaśnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności przez dostawcę;
4) wydania przez organ nadzoru decyzji o zawieszeniu działalności dostawcy i ustanowieniu zarządu komisarycznego, oraz wystąpienia do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości lub otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, a także wydania decyzji przez organ nadzoru o wyrejestrowaniu OIPE.
W tych przypadkach miała będzie miejsce wypłata transferowa zgromadzonych w OIPE środków do innego, wybranego dostawcy, lub ich zwrot oszczędzającemu.
Komisja Nadzoru Finansowego uprawniona będzie do rejestracji i wyrejestrowaniu OIPE, wykonywania kontroli działalności dostawców OIPE oraz stosowania wobec nich sankcji - na zasadach określonych w nowelizowanej w tym celu ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym.
Przychody z tytułu gromadzenia oszczędności na subkoncie OIPE, wypłat i wypłat transferowych zgromadzonych środków oraz z tytułu zwrotów środków z subkonta OIPE dokonywanych na rzecz małżonka lub byłego małżonka będą zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych - na zasadach określonych w nowelizowanej ustawie z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W zakresie nieobjętym zwolnieniem, co dotyczyć będzie w szczególności przypadku gromadzenia oszczędności na więcej niż jednym subkoncie OIPE, stosowana będzie ryczałtowa stawka podatku, wynosząca wówczas 75% uzyskanego dochodu (w innych przypadkach nieobjętych zwolnieniem będą stosowane niższe stawki ryczałtu - np. w przypadku zwrotu środków innego niż dokonywany między małżonkami lub byłymi małżonkami - stawka podatku 19%). Nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na subkoncie OIPE będzie także wolne od podatku od spadków i darowizn.
Zmiany w ustawie o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz w innych przepisach regulujących funkcjonowanie spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, polegają w szczególności na:
1. umożliwieniu kasom posługiwania się nazwą: „Unia Kredytowa";
2. poszerzenia katalogu czynności dozwolonych kasom o świadczenie usługi przekazu pieniężnego także na rzecz innych osób niż ich członkowie;
3. uzupełnieniu i doprecyzowaniu przepisów o tajemnicy zawodowej;
4. rozszerzeniu katalogu podmiotów mogących zostać członkami kasy o spółki jawne, spółki partnerskie i spółki komandytowe, których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne będące członkami kasy;
5. upoważnieniu kas do prowadzenia rachunków powierniczych, w tym otwartych i zamkniętych mieszkaniowych rachunków powierniczych;
6. wprowadzeniu nowego źródła kapitału kas w formie udziału inwestorskiego, z którym nie będzie związane członkostwo w kasie, a który będzie uprawniał otrzymania kwot z tytułu podziału nadwyżki bilansowej kasy za dany rok, o ile kasa spełniać będzie odpowiednie wymogi w zakresie wypłacalności, kondycji finansowej oraz poziomu funduszy własnych. W tym zakresie ustawa przewiduje w szczególności, że:
7. upoważnieniu Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej do świadczenia na rzecz krajowych instytucji płatniczych, krajowych instytucji pieniądza elektronicznego, małych instytucji płatniczych oraz biur usług płatniczych usługi w zakresie:
8. upoważnieniu Kasy Krajowej do udzielania wsparcia finansowego mającego na celu zapewnienie stabilności finansowej danej kasy;
9. upoważnieniu Kasy Krajowej do utworzenia funduszu wsparcia edukacji i promocji, powstającego z rocznej składki ustalanej corocznie przez zarząd Kasy Krajowej, którego celem będzie przede wszystkim finansowanie wspólnych akcji wizerunkowych i edukacyjnych;
10. poszerzeniu obowiązków informacyjnych Kasy Krajowej wobec Komisji Nadzoru Finansowego;
11. wyłączeniu środków wniesionych przez kasy na fundusz stabilizacyjny, utrzymywany w Kasie Krajowej, z katalogu kosztów uzyskania przychodów, oraz wprowadzeniu szeregu zwolnień podatkowych związanych z uruchamianiem funduszu stabilizacyjnego;
12. wskazaniu, że kasy są obowiązane utrzymywać określony przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny minimalny poziom funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych (tzw. wymóg MREL) od 1 stycznia 2032 r.,
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem wskazanych regulacji wchodzących w życie w innym terminie.
(ISBnews)