(PAP) Zrównoważenie budżetu ma charakter przejściowy, ponieważ wynika z jednorazowych wpływów i przesunięć z budżetu centralnego do podsektorów publicznych - ocenia dyrektor biura analiz ekonomicznych Santander (MC:SAN) BP (LON:BP) Piotr Bielski. Dodał, że najbardziej zaskakuje założony, niski poziom wydatków, aczkolwiek niewykluczone, że pojawi się przestrzeń do ich podniesienia.
„Budżet wydaje się sprytnie zrobionym planem, który jest osiągalny i wykonalny. Udało się go zrównoważyć, ale w dużym stopniu bazuje to na wpływach jednorazowych, a wydatki przedwyborcze mają charakter trwały. Zrównoważenie ma zatem charakter przejściowy. Rok 2020 będzie wyglądał raczej dobrze, kolejne mogą być trudniejsze” – powiedział PAP Biznes Bielski.
W ocenie ekonomisty Santander BP, zrównoważenie budżetu jest możliwe m.in. dzięki jednorazowym wpływom w postaci opłaty przekształceniowej OFE, dochodów ze sprzedaży częstotliwości 5G i sprzedaży uprawnień do emisji CO2 oraz przesunięciom z budżetu centralnego do podsektorów publicznych.
„Dzięki tym jednorazowym wpływom będziemy mieć wyższe dochody, ale - co szczególnie ważne - poziom wydatków, mimo działań w ramach piątki plus, jest wręcz zaskakująco niski” – powiedział.
„Może to wynikać m.in. z tego, że część deficytu, który mógłby być w budżecie centralnym, została przesunięta np. do FUS, do którego dotacja będzie znacząco mniejsza. W pewnym stopniu jej zmniejszenie, to wynik tego, że FUS ma mieć większe wpływy – ze zniesienia 30-krotności, być może opodatkowania umów śmieciowych, z likwidacji OFE. W ogólnym rozrachunku deficyt przesunięty jest z centralnego na inne obszary” – dodał.
Zdaniem Bielskiego, jeśli pojawią się nowe, nieprzewidziane w projekcie ustawy wpływy po stronie dochodów, może pojawić się przestrzeń do zwiększenia wydatków.
„Przestrzeni do zwiększania wydatków nie jest już dużo, ale to też nie oznacza, że nie ma jej zupełnie. Wciąż są bowiem możliwości zwiększenia dochodów. W projekcie nie ma wszystkich danin i podatków, o których politycy mówili. Nie ma podatku od sprzedaży detalicznej i podatku cyfrowego” – powiedział.
„Założone w projekcie ustawy budżetowej dochody są realistyczne. 200 mld zł z VAT to ambitny plan, aczkolwiek nie jest tak, że nie da się tego zrealizować. Plan na ten rok też wydawał się ambitny, a jednak teraz okazuje się, że prawdopodobnie uda się go zrealizować. Dotychczasowe doświadczenia wskazują zatem, że aż tak bardzo nie należy się obawiać o dochody” – dodał.
Ekonomista ocenia, że w przyszłym roku struktura PKB może być bardziej przyjazna dla budżetu - konsumpcja może być wyższa niż założono, a płace mogą rosnąć szybciej.
Zdaniem Bielskiego, mimo iż w projekcie nie założono 13-stej emerytury, jej wypłata może się odbyć bez zwiększania wydatków budżetu centralnego poprzez np. przesunięcie kosztów wypłaty świadczenia do FUS i tym samym zwiększenie deficytu funduszu.
„W projekcie budżetu nie ma słowa o wypłacie 13-stej emerytury, ale to nie znaczy, że nie uda się jej wprowadzić. W tym roku też nie było tego w planie. Projekt budżetu na 2020 r. zakłada, że w 2019 r. wydatki zostaną zrealizowane zgodnie z planem budżetowym, mimo tego, że w porównaniu do pierwotnej wersji wypłacono 13-stą emeryturę, powiększono program 500+, przeznaczono środki na refundację zamrożenia cen energii. Pytanie, gdzie to sobie skompensować” - powiedział.
„Być może w tym roku tym źródłem kompensacji też będzie zmniejszenie dotacji do FUS. W 2019 r. założono ją na prawie 50 mld zł, gdyby ją jednak zmniejszyć, mogłaby zapełnić tę dziurę. Choć nie jest to oczywiste, bo wiemy jak wyglądało wykonanie budżetu do czerwca i póki co to nie FUS poniósł koszt wypłaty 13-stki, tylko budżet państwa. Teoretycznie można to wciąż zrobić, można zastopować tę dotację na resztę roku. W tym roku dało się wypłacić 13-stę emeryturę bez zwiększania wydatków całkowitych budżetu, więc być może to będzie też sposób na ten kolejny rok. Być może po prostu FUS będzie miał deficyt w przyszłym roku” – dodał.
Ekonomista zaznacza jednak, że decyzje rządu powodują, iż rosną obciążenia nie tylko dla lepiej zarabiających, ale i dla przedsiębiorstw, co może w dłuższym terminie prowadzić do wyhamowania tempa wzrostu gospodarczego.
„Obciążenia spadają głównie na przedsiębiorców – danina solidarnościowa, likwidacja 30-krotności, PPK. Prawdopodobne jest też odmrożenie cen prądu. Cegiełka po cegiełce rosną obciążenia nie tylko dla lepiej zarabiających, ale i dla firm. Rząd potrzebuje wzrostu gospodarczego, ale z drugiej strony obciąża biznes utrudniając osiągnięcie tego wzrostu. Koszty pracy rosną. Gdzieś jest limit tego, jak dużo można narzucić tych obciążeń” – powiedział.
„Bazowanie na tym, że wzrost gospodarczy będzie oparty cały czas głównie na konsumpcji jest bardzo krótkowzrocznym podejściem. Boom konsumpcyjny trwa maksymalnie cztery kwartały, nie znajdziemy tyle pieniędzy, żeby co roku dokładać kolejne 500 plus. Ma to swoje ograniczenia” – dodał.
Bielski ocenia, że przedstawione w projekcie budżetu założenia są umiarkowanie pozytywne dla krajowego rynku długu.
„Dla rynku długu to umiarkowanie pozytywna wiadomość. Będziemy mieli kolejny rok z rzędu z niewysoką podażą papierów skarbowych, a jednocześnie wciąż wysoki popyt ze strony inwestorów, szczególnie krajowych banków. Co roku w portfelach banków przybywa ok. 30 mld zł obligacji, a emisję netto na 2020 r. założono na niecałe 20 mld zł. To bardzo komfortowa sytuacja, MF nie musi się oglądać nawet na inwestorów zagranicznych” – dodał. (PAP Biznes)
