Rola Przewodniczącego Rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych jest równie odpowiedzialna jak długi jest tytuł tej posady. Prezes Fed kieruje pracami FOMC będąc twarzą całej Komisji, która odpowiedzialna jest za kształt polityki monetarnej największej gospodarki świata. Janet Yellen żegna się z swoim stanowiskiem, które piastowała od 2014 roku. Kim jest pierwsza kobieta stojąca na czele Rezerwy Federalnej?
Edukacja i pierwszy kontakt z Fed
Drobna, białowłosa Janet urodziła się 13 sierpnia 1946 roku w Nowym Jorku jako jedyne dziecko w małżeństwie nauczycielki i lekarza. Sama Yellen posiada polskie korzenie – ojciec jej matki pochodził z Suwałk i emigrował do Stanów na początku XX wieku. Wczesną edukację odebrała w położonej niedaleko jej rodzinnego domu szkole publicznej Fort Hamilton. Po jej ukończeniu kontynuowała naukę na Uniwersytecie Browna, gdzie studiowała ekonomię. W 1971 roku obroniła tytuł doktorski na Uniwersytecie Yale po czym zaczęła wykładać ekonomię na Uniwersytecie Harvarda.
Już w latach siedemdziesiątych Yellen po raz pierwszy zetknęła się z Rezerwą Federalną pracując przez jakiś czas jako doradca ekonomiczny. Tam też poznała swojego przyszłego męża, ekonomistę oraz laureata nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, George’a Akerlofa. Para na krótko przeprowadziła się do Londynu, gdzie oboje wykładali w London School of Economics, jednak już w 1980 powrócili do Stanów. Rok później urodził się ich jedyny syn, Robert Akerlof, który poszedł w ślad rodziców również został ekonomistą pracującym na Uniwersytecie w Warwick.
Dalsza kariera
Yellen zrezygnowała z pracy na uczelni tuż po tym jak w 1994 roku Bill Clinton zaproponował jej członkostwo w Radzie Gubernatorów Rezerwy Federalnej. W latach 1997-1999 przewodniczyła radzie doradców gospodarczych Prezydenta USA po czym na krótko powróciła do życia akademickiego.
W 2004 roku Janet Yellen objęła stanowisko prezesa Banku Rezerwy Federalnej w San Francisco. Służyła tam aż do roku 2010, kiedy to została mianowana na wiceszefową Fed. Już w 2009 roku spekulowano o jej kandydaturze na fotel prezesa Rezerwy, lecz ostatecznie pozycję tę objął Ben Bernanke.
Jednak już w 2014 roku został on zastąpiony przez pierwszą kobietę piastującą stanowisko prezesa Fed. W październiku 2013 Barack Obama nominował na ten urząd Janet Yellen, a w styczniu kolejnego roku jej kandydatura została zatwierdzona przez amerykański Senat. Tym sposobem została ona piętnastym Przewodniczącym Rady Gubernatorów Fed w historii.
Jaka była kadencja Yellen?
Ostatnie cztery lata były łaskawe dla wyraźnie poturbowanej za sprawą kryzysu subprime Ameryki. Od czasu wyborów stworzyliśmy 2,4 miliona miejsc pracy (…) poziom bezrobocia jest najniższy od 45 lat – przypominał Donald Trump w styczniu. Dobra kondycja amerykańskiej gospodarki to również zasługa Janet Yellen. Kierowana przez nią Rezerwa Federalna posiada wszak podwójny mandat kierujący wysiłki Fed w stronę maksymalizacji zatrudnienia oraz stabilizacji poziomu cen. Yellen wspierała również swoją radą Bena Bernanke, gdy ten zmagał się z największym kryzysem finansowym w Stanach od lat .30 ubiegłego wieku. To właśnie tej dwójce przypisuje się stworzenie nowatorskiego rozwiązania quantitative easing – programu skupu aktywów, który wpompował w gospodarkę miliardy dolarów przyspieszając tym samym wyjście z depresji. Yellen również przewidziała zakończenie programu w 2014 roku…
Za sprawą swojego podejścia do polityki monetarnej Yellen opisywana była często jako gołąb co zdawało się być potwierdzane przez jej aparycję. Białe włosy prezes Fed przypominają bowiem ubarwienie gołębicy.
Podejmując się oceny kadencji Janet Yellen nie można zauważyć, że pod jej rządami amerykańska gospodarka wyraźnie kwitła. Styczniowe dane wskazują na 4,1% stopę bezrobocia – ostatni raz podobne wartości widzieliśmy w trakcie boomu gospodarczego na przełomie wieków:
To również w trakcie kadencji Yellen FOMC postawił pierwsze kroki ku normalizacji amerykańskiej polityki monetarnej. Przez lata poziom stóp procentowych w Stanach był bliski zera po decyzjach Bena Bernanke walczącego z skutkami kryzysu finansowego. Podwyżka z grudnia 2015 rozpoczęła cykl, którego kolejny etap mamy zobaczyć już w marcu. To wówczas, według prognoz analityków FOMC po raz kolejny podniesie poziom stóp. 
Dlaczego Yellen odchodzi?
Janet Yellen nie tylko była pierwszą w historii kobietą na fotelu prezesa Fed, ale również jednym z niewielu prezesów, którzy nie zostali ponownie wybrani na drugą kadencję. Przed nią los ten spotkał Williama Millera, który kierował Rezerwą zaledwie rok.
Yellen jest Demokratką, z kolei obecny prezydent Stanów Zjednoczonych – Republikaninem. Niemniej jednak różnice polityczne dotychczas nie powstrzymywały poprzedników Trumpa przed reelekcją prezesów Fed z przeciwnego obozu. Mimo to Trump w czasie swojej kampanii prezydenckiej potępiał działania Janet Yellen, oskarżając ją o upolitycznienie Rezerwy i sztuczne podtrzymywanie niskich stóp procentowych co miało rozgrzać gospodarkę i postawić w lepszym świetle prezydenturę Baracka Obamy. W trakcie ostatnich lat republikańscy senatorowie wielokrotnie krytykowali sposób w jaki kierowana jest Rezerwa zarzucając Yellen nieudolność i zagrożenie przyszłej dynamice wzrostu gospodarczego Stanów Zjednoczonych.
Jednak Yellen zamiast na komentarzach polityków skupiała się na poprawie sytuacji gospodarczej w kraju. Już po pierwszej od lat podwyżce stóp, w kwietniu 2016 roku Yellen przekonywała, że sytuacja na amerykańskim rynku pracy może ulec poprawie. Stopa bezrobocia wynosiła wówczas 5%, a na kolejną podwyżkę stóp musieliśmy czekać aż do grudnia 2016.
Zmiana u steru, ale czy zmiana kursu?
Choć Janet Yellen mogłaby uczestniczyć w Radzie Gubernatorów jeszcze przez 6 lat, prezes zapowiedziała na jesieni minionego roku, że odejdzie z Fed z dniem nominacji swojego następcy. Jest nim dotychczasowy wiceprzewodniczący Rezerwy Federalnej i bliski współpracownik Janet Yellen, Jerome Powell.
Wybór nowego prezesa amerykańskiej Rezerwy wiązał się z sporymi emocjami. Na krótkiej liście znaleźli się zarówno Powell jak i Yellen ale również Warsh, Cohn czy Taylor. Wybór Powella zapewne spotkał się z głęboką ulgą obserwatorów Fed. Oczekuje się bowiem, że jako ten który potrafił znaleźć wspólny język z odchodzącą prezes, będzie kontynuował jej politykę. Bliżej Jerome Powella poznamy już w marcu, kiedy to odbędzie się pierwsze kierowane przez niego posiedzenie nowego składu FOMC.
Investing.com serdecznie zaprasza na FxCuffs, IV Międzynarodowy Kongres Inwestycyjny, który odbędzie się w 16 - 17 marca w Krakowie. Więcej informacji na stronie Organizatora: https://expo.fxcuffs.pl/