Ochrona przed zarzutem unikania opodatkowania

Klauzula ogólna przeciwko unikaniu opodatkowania obowiązuje od prawie 8 lat. W tym czasie wszczęto niemal 200 postępowań zmierzających do zastosowania klauzuli wobec podatników.

Przed postępowaniem w sprawie unikania opodatkowania nie chroni interpretacja indywidualna. Szef Krajowej Informacji Skarbowej (KAS) może odmówić wydania interpretacji jeśli stwierdzi, że może służyć ma ona uniknięciu opodatkowania. 

- Nie oznacza to jednak, że podatnik nie ma możliwości uchronienia się przed ewentualnym zastosowaniem wobec niego klauzuli – mówi w rozmowie z MarketNews24 Agnieszka Ławnicka, radca prawny, doradca podatkowy, senior associate, w kancelarii Tomczykowski Tomczykowska. - Na wniosek podatnika szef KAS może wydać opinię zabezpieczającą, to rodzaj interpretacji, odnoszącej się wyłącznie do kwestii unikania opodatkowania. 

We wniosku podatnik wskazuje przede wszystkim:
*cele, których realizacji czynność ma służyć;
*ekonomiczne lub gospodarcze uzasadnienie czynności;
*określenie skutków podatkowych, w tym korzyści podatkowych, będących rezultatem czynności objętych wnioskiem, a więc podstawowe okoliczności, które mogą przemawiać za zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

Jeśli szef KAS nie znajdzie podstaw do zastosowania klauzuli, to wówczas w wydanej opinii potwierdza, że do wskazanej we wniosku korzyści podatkowej nie ma zastosowania przepis art. 119a ordynacji podatkowej, dotyczący właśnie klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania.

Wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej podlega opłacie w wysokości 20 000 zł w przypadku jednego wnioskodawcy. Może on być również składany łącznie przez kilku wnioskodawców – uczestników transakcji.

- W przypadku wielu transakcji, w tym wieloetapowych restrukturyzacji, uzyskanie opinii może stanowić niewielki koszt, a gwarantować bezpieczeństwo podatkowe, tym bardziej w odniesieniu do klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, której możliwość zastosowania jest względna i nie opiera się na żadnych jednoznacznych, wymiernych kryteriach – wyjaśnia Agnieszka Ławnicka z kancelarii Tomczykowski Tomczykowska. - Jednak pomimo korzyści płynących z otrzymania opinii zabezpieczającej, zainteresowanie tą formą współpracy z KAS cały czas maleje. 

Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów dotychczas złożono tylko 172 wnioski o wydanie opinii, z czego aż 63 przed końcem 2020 r.

W 2023 r. wpłynęło tylko 28 wniosków i wydano 14 opinii zabezpieczających. Jednocześnie w aż 7 przypadkach KAS omówił wydania opinii zabezpieczającej.

Małe zainteresowanie opinią zabezpieczającą może być związane ograniczonym zaufaniem podatników do organów KAS i niechęcią do podejmowania ryzyka otrzymania odmowy wydania opinii zabezpieczającej.