(PAP) Piątkowa eskalacja kryzysu walutowego w Turcji przyniosła spadki indeksów na Wall Street i skokowy wzrost awersji do ryzyka, szczególnie na rynkach wschodzących. Inwestorzy obawiają się, że niestabilna sytuacja w Turcji może negatywnie wpłynąć na globalną gospodarkę.
Dow Jones Industrial na zamknięciu spadł o 0,77 proc., czyli o prawie 200 punktów i wyniósł 25.313,14 pkt.
S&P 500 stracił 0,71 proc. i wyniósł 2.833,28 pkt.
Nasdaq Composite zniżkował 0,67 proc., do 7.839,11 pkt. Tym samym indeks zakończył serię ośmiu wzrostowych dni z rzędu, co było najdłuższą taką serią od października zeszłego roku.
Na Wall Street sektor finansowy przewodził spadkom. Ponad 1 proc. zniżkowały walory Goldman Sachs, Morgan Stanley (NYSE:MS), czy JP Morgan Chase.
Spadały też spółki technologiczne, w tym Facebook, Alphabet i Amazon.
Uwaga rynków finansowych skupiona była w piątek niemal wyłącznie na pogłębiającym się kryzysie walutowym w Turcji, który skutkuje ucieczką kapitału do bezpiecznych przystani.
Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan wezwał obywateli do wymiany dewiz na lokalną walutę, dodając, że kraj doświadcza "sztucznej" niestabilności finansowej.
Z kolei prezydent USA Donald Trump poinformował na Twitterze o nałożeniu nowych sankcji na Turcję w postaci dwukrotnego podwyższenia ceł na stal (50 proc.) i aluminium (20 proc.).
Rynków nie uspokoiło wystąpienie ministra finansów Turcji B. Albayraka (zięć Erdogana), który ocenił, że niezależność banku centralnego jest "kluczowa" dla tureckiej gospodarki.
Dodał, że w ramach nowego modelu gospodarczego, szybko zostaną podjęte działania w celu zbicia inflacji i odwrócenia nierównowag makroekonomicznych.
Rentowność 10-letnich obligacji Turcji wzrosła w piątek na najwyższy w historii poziom 22,11 proc., o 237 pb.
Turecki bank centralny ma dwie opcje, by zapobiec "wykrwawieniu się" liry: dokonać agresywnej nadzwyczajnej podwyżki stóp procentowych lub wprowadzić kontrolę kapitału - ocenili ekonomiści Nordea Banku.
Podwyżka kosztu pieniądza o 1000 pb. byłaby "dobra na początek" - uważa Paul Greer, zarządzający Fidelity International z Londynu.
Ekonomiści Nordei uważają, że ustabilizowanie się kursu wymiany TRY nastąpi dopiero po spełnieniu 4 przesłanek: rynek odzyska wiarę w wiarygodność banku centralnego, turecka dyplomacja zmieni "agresywne" nastawienie do partnerów zagranicznych, rząd rzeczywiście zrealizuje plany konsolidacji fiskalnej, dolar nie umocni się w gwałtownym tempie.
Kryzys walutowy w Turcji wywołał skokowy wzrost awersji do ryzyka na światowych giełdach, szczególnie w Europie, co osłabiło wspólną walutę oraz umocniło obligacje rynków bazowych.
Wycena tureckiej liry kilkukrotnie wyznaczała historyczne minima, po tym jak prezydent tego kraju R. Erdogan nie zdołał uspokoić zaniepokojonych inwestorów, USA nałożyły nowe quasi-sankcje na Turcję, a według informacji prasowych Europejski Bank Centralny wyraził obawy o rozlanie się tureckich problemów na niektóre europejskie banki.
Kurs USD/TRY wzrósł w piątek ok. 15.30 do 6,8703, co dawała dzienną zmianę niemal o 24 proc. Później część tego wzrostu została zniwelowana, pod wieczór polskiego czasu kurs USD/TRY zyskiwał około 15 proc.
Od początku roku lira straciła do dolara ok. 80 proc.
Katalizatorem wyprzedaży liry były poranne doniesienia Financial Times, że Europejski Bank Centralny jest zaniepokojony możliwością zarażenia europejskich banków, posiadających wysoką ekspozycję na tureckie aktywa.
EBC obawia się, że gwałtowna deprecjacja liry może skutkować falą niewypłacalności, głównie z uwagi na wysoki udział kredytów w walucie obcej wynoszący 40 proc. aktywów całego sektora bankowego.
W szczególności chodzi o działalność na tureckim rynku hiszpańskiego BBVA (MC:BBVA), włoskiego UniCredit (MI:CRDI) i francuskiego BNP Paribas (PA:BNPP). Akcje tych banków taniały w piątek o 4-5 proc.
Najbardziej narażony na ryzyko jest hiszpański sektor bankowy - tureckie podmioty posiadają względem pożyczkodawców z Płw. Iberyjskiego 83 mld USD niespłaconych zobowiązań. To 6 proc. PKB Hiszpanii.
Spadały też akcje spółek tureckich. iShares MSCI Turkey ETF spadł 15 proc., a od początku roku był już wcześniej na ponad 40 proc. minusie.
Na zamknięciu notowań indeks Euro Stoxx 50 spadł o 1,94 proc., niemiecki DAX stracił 1,99 proc., brytyjski FSTE 100 spadł o 0,97 proc., a francuski CAC 40 zniżkował 1,59 proc.
EUR/USD stracił ok. 1,1 proc., zniżkując w okolice 1,142, czyli na ponad roczne minima. Dolar umocnił się do koszyka walut o 0,65 proc.
Rentowność 10-letnich benchmarkowych obligacji USA i Niemiec zniżkowała nawet 6 pb. do 2,87 proc. i 0,31 proc.
Pogorszenie się rynkowego sentymentu do Turcji ciążyła również pozostałym głównym rynkom wschodzącym.
Argentyńskie peso traci do dolara ponad 3 proc., a rand niemal 3 proc. W regionie EŚW złoty i czeska korona traciły do USD ok. 1,2 proc., a węgierski forint 1,4 proc.
Ceny konsumpcyjne w USA w lipcu wzrosły o 0,2 proc. w ujęciu mdm, a rdr wzrosły o 2,9 proc. Oba odczyty były zgodne z konsensusem.
Inflacja bazowa, czyli wskaźnik, który nie uwzględnia cen paliw i żywności, wyniosła 0,2 proc. mdm i 2,4 proc. rdr., wobec oczekiwań 0,2 proc. mdm i 2,3 proc. rdr. W ujęciu rdr to najwyższy odczyt od września 2008 r.
W czerwcu zasadniczy wskaźnik CPI wzrósł o 0,1 proc. mdm, a rdr wzrósł o 2,9 proc. Bazowy CPI w maju wyniósł 0,2 proc. mdm i 2,3 proc. rdr.
"Obecne tempo wzrostu bazowego CPI jest zbieżne z inflacją PCE (preferowana przez Fed miara wzrostu cen - PAP) na poziomie 2-proc. celu banku centralnego. To powinno utrzymać Fed na ścieżce podwyżki stóp proc. we wrześniu i najprawdopodobniej również w grudniu" - ocenili ekonomiści Wells Fargo.
FUNT NAJNIŻEJ OD ROKU, CHOĆ PKB NIE ZASKOCZYŁ NEGATYWNIE
Wycena brytyjskiego funta spadła w piątek na najniższe od roku poziomy 1,2736/USD. Funt ma za sobą pięć spadkowych tygodni - to najdłuższa seria od stycznia 2015 r.
Brytyjskiej walucie nie pomogły kwartalne dane o PKB, zbieżne z oczekiwaniami rynku.
Gospodarka UK wzrosła w II kw. o 1,3 proc. rdr i 0,4 proc. kdk, wobec 1,2 proc. rdr i 0,2 proc. kdk w poprzednim kwartale.
W centrum uwagi inwestorów pozostaje proces Brexitu - na rynku dominują obawy, że rozmowy rządu T. May z Brukselą spełzną na niczym i w marcu 2019 r. dojdzie do "twardego" Brexitu (bez umowy z UE).
W przyszłym tygodniu, po wakacyjnej przerwie, negocjacje UK-UE zostaną wznowione.
(PAP Biznes)