Investing.com -- To było nieuniknione, naprawdę. Realia post-pandemicznego wzrostu inflacji na całym świecie w końcu przytłoczyły Europejski Bank Centralny w zeszłym tygodniu, zmuszając go do przyznania - choć nadal pośrednio - że będzie musiał zacieśnić politykę szybciej niż myślał.
Rentowności obligacji rządowych strefy euro skoczyły po konferencji prasowej prezes Christine Lagarde w zeszły czwartek, a kontrakty terminowe na krótkoterminowe stopy procentowe zakładają obecnie, że stopa dyskontowa EBC, która od 2019 r. utknęła na poziomie -0,5%, a od 2013 r. poniżej zera, wzrośnie do końca roku o około 40 punktów bazowych.
Akcje banków strefy euro, od lat znajdujące się w depresji z powodu polityki ujemnych stóp procentowych EBC, zaczęły w rezultacie szybować w górę. Indeks banków Stoxx 600 wzrósł do tej pory w tym roku o 13%, podczas gdy akcje Deutsche Bank (DE:DBKGn) i Commerzbank (DE:DE:CBKG) rosną o ponad 30%, osiągając najwyższy poziom od 2018 roku.
Rzadko zdarza się, aby rynki tak bardzo zmieniały się na podstawie tego, co nie zostało powiedziane, a nie tego, co zostało powiedziane.
Lagarde nie powtórzyła swoich komentarzy z grudnia, a mianowicie, że podwyżka stóp procentowych jest "bardzo mało prawdopodobna" w tym roku.
Zamiast tego wygłosiła dość lapidarny komentarz, że "sytuacja rzeczywiście się zmieniła". I żeby nikt nie przeoczył tej zmiany, Lagarde mówiła o znaczeniu kolejnego posiedzenia banku w marcu, kiedy to zaktualizuje on swoje prognozy gospodarcze na najbliższe dwa lata.
EBC zawsze lubi synchronizować duże zmiany w polityce z aktualizacjami swoich prognoz. Te, które zostaną opublikowane w marcu, prawdopodobnie pokażą, że inflacja pozostanie powyżej średniookresowego celu banku, czyli 2%, przez cały bieżący rok, a być może także w przyszłym. To da EBC wszelkie uzasadnienie do zacieśnienia polityki monetarnej.
Podobnie jak Rezerwa Federalna, EBC uważa za konieczne wstrzymanie zakupów obligacji przed podniesieniem stóp procentowych.
EBC skupował w czasie pandemii obligacje o wartości około 80 mld euro miesięcznie. Od kwietnia pakiet ma być zmniejszany do 40 mld miesięcznie, od czerwca do 30 mld, a we wrześniu do 20 mld. Jeśli jednak, jak powiedział w weekend szef holenderskiego banku centralnego Klaas Knot, pierwsza podwyżka stóp procentowych nastąpi w październiku, to do tego czasu skup aktywów będzie musiał zostać całkowicie wstrzymany. Nie dziwi więc, że zmiana tonu przez Lagarde nie spodobała się rynkom obligacji.
Dla wielu zaskoczeniem będzie fakt, że EBC tak długo zwlekał z dołączeniem do niemal globalnego trendu banków centralnych, które próbują zapobiec wzrostowi inflacji. Podczas gdy rynki wschodzące, a następnie Rezerwa Federalna ograniczyły w ubiegłym roku swoje bodźce, EBC stanowczo opiera się temu trendowi, prześladowany pamięcią o przedwczesnych podwyżkach stóp po Wielkim Kryzysie Finansowym sprzed dekady.
Błędy te doprowadziły do druzgocącego kryzysu zaufania w możliwość przetrwania euro, a w przypadku niektórych członków unii walutowej - do straconej dekady wzrostu gospodarczego.
Trzeba przyznać, że EBC ma kilka mocnych argumentów przeciwko ślepemu podążaniu za stadem banków centralnych spieszących się z zacieśnianiem polityki. Strefa euro jest na tyle dużą gospodarką, że generuje własną dynamikę; zmniejszenie siły roboczej na początku pandemii nie było w strefie euro tak dramatyczne, jak w Stanach Zjednoczonych. Chociaż obecnie istnieją obszary napięć, a oficjalna stopa bezrobocia jest na najniższym w historii euro poziomie 7,0 %, rynek pracy w strefie euro nie jest tak 'ciasny', jak w Stanach Zjednoczonych. Jak na razie płace nie wykazują oznak, by pracownicy próbowali odzyskać to, co stracili na skutek inflacji.
Co ważniejsze, większość rekordowej rocznej inflacji, wynoszącej 5,1% w ciągu ostatnich 12 miesięcy, wynikała z cen energii, na które EBC nie ma wpływu i które mogą spadać równie gwałtownie, jak rosnąć.
Istnieją jednak powody, by sądzić, że tym razem jest inaczej. Za obecnym wzrostem nie stoją ceny ropy naftowej, lecz gazu ziemnego. Spór z Rosją w sprawie Nord Stream 2 trwa dłużej niż wielu się spodziewało, a ceny gazu i energii elektrycznej w hurcie osiągnęły poziomy znacznie przekraczające ich historyczne średnie.
Jak dotąd reakcją rządów w całej Europie było ogłoszenie dopłat do rachunków za paliwo w gospodarstwach domowych, przy założeniu, że ten szczyt minie tak jak inne przed nim, a dopłaty - jak wiele innych przed nim - można będzie zlikwidować w lepszych czasach. Być może tak się stanie, ale w krótkim okresie miliardy zmobilizowane w ramach unijnego programu "Next Generation" zostaną wydane na fiskalnie dotacje do niezrównoważonego pod względem środowiskowym zużycia paliwa.
Jeśli to nie wystarczy, by świadomy ekologicznie EBC zacieśnił politykę pieniężną, to trudno sobie wyobrazić, co to zrobi.
Geoffrey Smith