Europa Środkowa i Turcja: przegląd informacji z ubiegłego tygodnia i zapowiedź tygodnia

(PAP) Bank centralny Węgier poluzował politykę monetarną, a jego turecki odpowiednik „tylnymi drzwiami” podwyższył stopy procentowe. Tempo podwyżek stóp w Czechach przyspieszy w 2018 r. – wynika z wypowiedzi prezesa Narodowego Banku Czeskiego. W najbliższych dniach z regionu napłynie niewiele danych makro.

RYNKI W UBIEGŁYM TYGODNIU

WĘGRY

Narodowy Bank Węgier (MNB) pozostawił we wtorek bez zmian główną stopę procentową. Referencyjna, 3-miesięczna stopa depozytowa wynosi 0,90 proc. i pozostaje na tym poziomie od maja 2016 r. Bez zmian, na poziomie -0,15 proc., pozostawiono także jednodniową stopę depozytową. MNB obniżył tę stopę o 10 pb. we wrześniu.

Ważniejsze dla rynku było jednak dalsze poluzowanie otoczenia finansowego przez MNB. Bank zastosuje, począwszy od 2018 r. nowe, niekonwencjonalne instrumenty, które mają na celu ułatwienie warunków finansowania (obniżenie rentowności) na długim końcu krzywej.

MNB wprowadzi bezwarunkowe linię swapowe dla papierów o zapadalności 5 i 10 lat z limitem 300 mld HUF w I kw. 2018 r. Linia będzie obowiązywała przez rok, z możliwością wydłużenia, a jej limit będzie ustalany co kwartał. Wiceprezes banku M. Nagy powiedział, że linia będzie udostępniana raz na dwa tygodnie i w całym 2018 r. program może zostać zwiększony do 1-1,5 bln HUF. Dodał, że krzywa rentowności węgierskiego długu pozostaje „stroma”.

Bank centralny uruchomi również trwający co najmniej rok skup hipotecznych listów zastawnych o terminie wykupu minimum trzech lat. Docelowo MNB zamierza skupić z rynku do 50 proc. tych papierów, wydając na program do 500 mld HUF. Skup będzie prowadzony na rynku pierwotnym i wtórnym.

O "operacyjnych" szczegółach obu programów MNB poinformuje w grudniu. Oba instrumenty "przyczynią się do wzrostu udziału (w systemie – PAP) długoterminowych pożyczek o stałym oprocentowaniu" – napisał MNB w komunikacie.

Nagy poinformował, że oba rozwiązania „nie stanowią zachęt do wzrostu akcji kredytowej, lecz nakierowane są na poprawę jakości udzielanych pożyczek. Dodał, iż MNB nie celuje w obniżenie nominalnego poziomu rentowności, lecz kompresję stóp procentowych w odniesieniu do państw regionu.

Do tej pory głównym, niekonwencjonalnym instrumentem polityki MNB, wykorzystywanym do luzowania otoczenia monetarnego, pozostaje sterowanie limitem 3-miesięcznych depozytów, jakie instytucje finansowe mogą ulokować w banku centralnym. We wrześniu MNB obniżył ten limit na IV kw. do 75 mld HUF z 300 mld HUF w III kw.

Komentarze rynkowe:

„W szerszej perspektywie decyzje o poluzowaniu polityki stoją w sprzeczności z coraz liczniejszymi dowodami na szybko malejącą lukę popytową. Widać rosnące ryzyko narastania destabilizujących nierównowag makroekonomicznych i/lub wzrostu inflacji w horyzoncie 2-3 letnim” – ocenili analitycy Capital Economics.

Ich zdaniem istotną kwestią jest to, czy skup papierów hipotecznych będzie sterylizowany.

„Obecnie, bank centralny przeprowadza operacje sterylizujące poprzez depozyt 3-miesieczny, który jednak jest ograniczony do 75 mld HUF i jest w pełni wykorzystywany (przez banki komercyjne – PAP). W rezultacie, banki muszą plasować nadwyżki rezerwowe na depozycie overnight, który wlicza się do bazy monetarnej. Dopóki limit 3-miesięcznego depozytu nie zostanie podniesiony, skup papierów przez bank centralny doprowadzi do wzrostu nadwyżkowej płynności w sektorze bankowym oraz bazy monetarnej. Byłaby to forma luzowania ilościowego” – ocenili.

Zdaniem ekonomistów Morgan Stanley (NYSE:MS), kluczowe dla programu skupu listów zastawnych będzie to, czy jego charakter będzie warunkowy, tzn., czy nowo wyemitowane papiery będą musiały mieć pokrycie w kredytach o stałym oprocentowaniu, by zostały nabyte przez bank centralny.

Pozostałe informacje:

Wzrost przeciętnej płacy na Węgrzech we wrześniu wyniósł 13,6 proc. rdr wobec oczekiwanych 13,2 proc. i odnotowanego miesiąc wcześniej wzrostu o 13,2 proc. W sektorze prywatnym wynagrodzenia wzrosły o 11,7 proc. rdr, a w publicznym o 18,2 proc. W ujęciu mdm płace wzrosły o 0,2 proc. po wzroście o 0,7 proc. w sierpniu.

CZECHY

Tempo normalizacji poziomu stóp procentowych w Czechach raczej przyspieszy niż zwolni w 2018 r. – powiedział w ub. tygodni prezes Narodowego Banku Czeskiego (CNB) Jiri Rusnok. „W tym momencie bardziej prawdopodobne wydaje się, że w przyszłym roku będzie więcej niż jedna-dwie podwyżki stóp” – dodał. Zaznaczył, że „dużo będzie zależeć” od kursu korony. Czeska waluta umocniła się od kwietnia, gdy CNB zrezygnował z obrony kursu CZK, o niemal 6 proc. wobec euro.

„Oświadczenia Rusnkoa wydają się być słownymi interwencjami ukierunkowanymi na wzrost wyceny korony w krótkim terminie, na czym ostatnio polega CNB, by ograniczyć inflację. Uważamy, że w ciągu kolejnych 2 lat CNB zastosuje mniej restrykcyjny reżim podwyżek stóp procentowych, który przyczyni się do umiarkowanego wzrostu wyceny CZK do tuż poniżej 25 za EUR” – ocenili w komentarzu do słów szefa CNB analitycy Raiffeisen.

Członek zarządu CNB M. Mora ocenił z kolei, że w Czechach „istnieje wystarczająca przestrzeń do zacieśnienia otoczenia monetarnego”. Dodał jednak, iż nie jest w stanie określić, czy dojdzie do tego za pośrednictwem kanału walutowego, czy poprzez podwyżki stóp procentowych.

Czeska korona umocni się o kolejne 1,6 proc. w ciągu najbliższych 12 miesięcy – uważają ekonomiści UBS. Ich zdaniem w perspektywie kwartału kurs EUR/CZK wynosić będzie 25,3, za pół roku 25,1, a za rok 25,0.

Czeskie ministerstwo finansów podwyższyło prognozy wzrostu gospodarczego Czech na 2017 r. o 1 pkt. proc. do 4,1 proc., a na 2018 r. o 0,4 pkt. proc. do 3,3 proc.

Urzędujący premier Bohuslav Sobotka ogłosi formalną rezygnację ostatnich wyborach parlamentarnych 29. listopada. 6. grudnia prezydent Milos Zeman zamierza desygnować Andreja Babisa na nowego szefa rządu.

TURCJA

Bank Centralny Turcji (CTB) podwyższył „tylnymi drzwiami” stopy procentowe. Banki komercyjne zostały odcięte od możliwości uzyskania płynności w ramach okna repo overnight. W zamian, CTB zwiększył limit pożyczek dla "późnego okna płynnościowego" (LLW), co oznacza wzrost kosztów pozyskania kapitału dla banków o 25 pb. Przed decyzją przeciętny koszt pieniądza w Turcji wynosił ok. 12 proc.

Interwencja CBT miała na celu powstrzymanie deprecjacji liry, która przed decyzją osiągnęła najniższe poziomy w historii względem dolara (3,977). Dzień po interwencji USD/TRY wzrósł jednak nieco powyżej 3,98, kończąc tydzień ostatecznie przy 3,952. Lirę wsparła interwencja doradcy prezydenta Turcji, który powiedział, iż bank centralny posiada „niezależność operacyjną” oraz „może podjąć wszelkie działania uznane za konieczne”.

Agencja Moody's uważa, że podwyżka stóp proc. jest negatywnym wydarzeniem z punktu widzenia ratingów tureckich banków, gdyż zwiększa ich koszty finansowania - napisano w poniedziałkowym komentarzu. Moody's jest zdania, że skala podwyżki najprawdopodobniej nie wystarczy do wyhamowania deprecjacji liry oraz ograniczenia wzrostu inflacji.

Kombinacja słabszej waluty i utrzymującej się wysokiej inflacji w ocenie Moody's, zwiększy udział przeterminowanych pożyczek w systemie. We wrześniu 2017 r. był on rekordowo niski na poziomie 3 proc.

Inwestorzy pozbywali się TRY wobec ciągle napiętych relacji Ankary z Waszyngtonem, podważaniu przez władzę wykonawczą niezależności banku centralnego, dwucyfrowej inflacji (11,9 proc. w X), jednego z najwyższych deficytów na rachunku C/A wśród rynków rozwijających się oraz perspektyw bardziej restrykcyjnej polityki monetarnej w USA.

W miniony piątek prezydent Turcji Erecep Erdogan powiedział, że podwyższanie stóp procentowych nie jest właściwym rozwiązaniem dla zbicia inflacji. Jego zdaniem, wysokie stopy procentowe skutkują wzrostem inflacji. Przyczynowość w teorii ekonomicznej skierowana jest w przeciwną stronę (wzrost inflacji poprzedza wzrost stóp proc.).

RUMUNIA

Komisja Europejska stwierdziła, że rząd Rumunii nie podjął skutecznych działań w odpowiedzi na zalecenie Rady Europejskiej (RE) z czerwca o dokonaniu rocznej fiskalnej korekty strukturalnej w wysokości 0,5 proc. PKB. W związku z uchybieniem, KE proponuje przyjęcie przez RE zmienionego zalecenia dla Rumunii dotyczącego korekty znacznego odchylenia od ścieżki dostosowania prowadzącej do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego. „Uwzględniając rozwój sytuacji od tamtej pory oraz brak skutecznych działań ze strony Rumunii mających na celu korektę jej znacznego odchylenia, Komisja proponuje teraz zmienione zalecenie dotyczące rocznej korekty strukturalnej w wysokości co najmniej 0,8 proc. PKB w 2018 r.” – podała KE w komunikacie.

Zysk sektora bankowego Rumunii wzrósł w pierwszych 9 miesiącach 2017 r. o 10,5 proc. rdr do 4,0 mld RON (ok. 884 mln EUR) – wynika z wyliczeń Raiffeisen Bank International na podstawie danych banku centralnego. Wskaźniki ROE i ROA dla sektora wyniosły w tym okresie odpowiednio 12,9 proc. i 1,36 proc. Udział przeterminowanych pożyczek w systemie spadł do 8,0 proc. na koniec września wobec 8,3 proc. na koniec czerwca.

DANE MAKRO W TYGODNIU 27 XI - 1 XII 2017 R.

Rafał Tuszyński (PAP Biznes)