W najbliższym czasie rynek kredytów hipotecznych spodziewa się istotnych zmian. Referencyjne wskaźniki WIBOR używane od wielu lat w Polsce zostaną zastąpione już w następnym roku. Wysokość oprocentowania produktów finansowych wyliczana będzie w nieco inny sposób.
WIRON, czyli Warsaw Interest Rate Overnight, zdaje się być w najbliższym czasie pretendentem do zastąpienia obecnego sposobu wyliczania oprocentowania. O wprowadzeniu tej zmiany słyszeć można było już od kilku lat. Co istotne, w kolejnym roku to banki będą decydować czy w ofercie kredytu zastosować indeks WIRON czy WIBOR.
WIBOR i WIRON – różnice
W oficjalnym komunikacie Komisji Nadzoru Finansowego z września tego roku można było usłyszeć o decyzji w sprawie indeksu. Grupa powołana w związku z planowaną reformą wskaźników referencyjnych stóp procentowych postanowiła wybrać WIRON. Komitet Sterujący Narodową Grupą Roboczą poza wyborem nowego wskaźnika za zadanie miał również określenie jasnego harmonogramu działań dotyczących zastąpienia WIBOR-u.
Lecz czym właściwie jest nowy wskaźnik? WIRON jest wskaźnikiem ze stopą wolną od ryzyka (ang. risk free rate). Główna różnica w porównaniu z obecnym to sposób w jaki się kształtuje. W przypadku wskaźnika WIRON, będzie on w pierwszeństwie i w większym stopniu bazować na transakcjach, które realnie zachodzą na rynku. WIBOR zaś bazował głównie na deklarowanych przez banki poziomach stawek.
WIBOR to w głównej mierze i w uproszczeniu wysokość oprocentowania na rynku międzybankowym w Polsce. W sytuacji, gdy bank pożycza innej instytucji finansowej pieniądze, wskaźnik niezbędny jest do wyliczenia ostatecznej kwoty. Na tę składają się zarówno pożyczka jak i jej oprocentowanie.
W rzeczywistości wysokość WIBOR-u zależy od decyzji członków Rady Polityki Pieniężnej i jej przewodniczącemu, Adamowi Glapińskiemu. Co więcej, wskaźnik ten musi mieścić się między stopą depozytową a stopą lombardową. W następstwie zmiany stóp procentowych zmienia się rata kredytu hipotecznego a popyt i podaż są kontrolowane jak wskazuje analityk Cinkciarz.pl, Bartosz Sawicki.
„Dlaczego RPP podnosi, obniża albo utrzymuje na stałym poziomie stopy procentowe? Krajowe władze monetarne w ten sposób pobudzają gospodarkę w kryzysie lub schładzają, gdy popyt jest zbyt silny i zagraża niekontrolowanym wzrostem cen.”
Korzyści płynące z indeksu WIRON
Zmiana indeksu może mieć wpływ na wartość rat kredytów hipotecznych. WIRON zależny będzie od transakcji depozytowych zawieranych przez podmioty przekazujące dane z instytucjami finansowymi oraz z dużymi firmami. W odróżnieniu od aktualnego indeksu, WIRON jest wskaźnikiem jednodniowym. W związku z tym osoba spłacająca dług, wysokość raty pozna dopiero w dzień spłaty.
WIBOR w odróżnieniu aktualizuje się w okresie trzech lub sześciu miesięcy. Sposób kształtowania się aktualnego wskaźnika opisał Bartosz Sawicki.
„Charakterystykę tę można porównać do obosiecznego miecza. W długim i ostrym cyklu podwyżek, takim jak obecny, stawki WIBOR 3M (NYSE:MMM) i 6M z wyprzedzeniem odzwierciedlały rynkowe postrzeganie zamiarów banku centralnego. Oznacza to, że były miesiące, gdy raty rosły zdecydowanie szybciej i mocniej niż stopy procentowe NBP.”
Podsumowując, WIRON zdaje się być dużo bardziej rzetelnym oraz realnym wskaźnikiem, gdyż bazuje na realnych transakcjach. Bierze pod uwagę realne koszty, na jakich banki i duże firmy pożyczają sobie pieniądze. W takiej sytuacji nie bierze się pod uwagę prognozy jak przy wskaźniku WIBOR, lecz rzeczywiste wartości.
Kiedy dokładnie wejdzie nowy wskaźnik?
Kluczowym dla wprowadzenia nowego wskaźnika WIRON było ustalenie jasnego harmonogramu prac związanych z wdrożeniem. W całym tym procesie udział bierze nie tylko Komisja Nadzoru Finansowego, ale również Narodowy Bank Polski, Bankowy Fundusz Gwarancyjny czy przedstawiciele banków i ministerstwa finansów. Plan wprowadzenia podzielono na 4 etapy:
- Faza przygotowawcza – określenie, który wskaźnik zastąpi w przyszłości WIBOR;
- Faza wprowadzenia – realizacja zaplanowana na 2023 rok. Do tego okresu planowane jest udostępnienie produktów finansowych opartych o WIRON;
- Faza wyprowadzenia – jej koniec zaplanowano na 2024 rok. W okresie tej fazy stopniowo wycofywane będą produkty finansowe oparte na wskaźniku WIBOR;
- Faza finalizacji – wycofanie wskaźnika WIBOR z publikacji oraz skonwertowanie aktualnych na ten moment umów na wskaźnik WIRON.