Najważniejszym pytaniem, przed którym stoi Fed jest to, czy powinni podwyższyć stopę Fed Funds o 25 pb, czy 50 pb na swoim kolejnym posiedzeniu w dniu 22 marca 2023 r. Gdyby prezesowi Powellowi zależało na naszej radzie powiedzielibyśmy mu żeby zrobił coś przeciwnego i zastosował podejście prezydenta Theodore'a Roosevelta: "Mów głośno, bo twój kij nie jest już tak duży".
Dyplomacja "dużego kija" prezydenta Roosevelta zdefiniowała jego styl kierowania polityką zagraniczną. Uważał on, że Stany Zjednoczone powinny negocjować z sojusznikami i wrogami pokojowo (miękko), ale żeby dobrze rozumieli przekaz i być gotowe do mocnego uderzenia (dużym kijem), jeśli zajdzie taka potrzeba.
Po podwyższeniu stóp procentowych o ponad 4% w krótkim okresie i przy mocno lewarowanej gospodarce Fed nie ma już tak dużego kija, jak niegdyś. Dlatego priorytetem musi stać się mówienie głośno, posługując się jastrzębią retoryką i narracją.
Bieżące nastawienie polityki pieniężnej
Fed przez ostatni rok wykorzystywała swój duży kij stóp procentowych, aby uderzyć w gospodarkę i okiełznać inflację. Jej działania w zakresie polityki pieniężnej są bardziej agresywne, niż jakiekolwiek, jakie widzieliśmy od ponad czterdziestu lat, ale jak dotąd okazały się daremne.
Poniższy wykres przedstawia fundusze Fed (kolor niebieski) i 12-miesięczną stopę zmian w funduszach Fed (kolor pomarańczowy). Pomarańczowa przerywana linia pokazuje, że obecne 12-miesięczne tempo zmian funduszy Fed jest dwukrotnie wyższe, niż w jakimkolwiek okresie od 1981 r.
Fundusze Fed są na poziomie 4,5% i oczekuje się, że w nadchodzących miesiącach wzrosną do 5,25%.
Pomimo zdecydowanych podwyżek stóp procentowych stopa bezrobocia jest najniższa od 50 lat, a PKB przekracza naturalną stopę wzrostu. Wydaje się, że CPI osiągnął szczyt, ale ostatnie wskaźniki inflacji ostrzegają, że może okazać się lepka na poziomach wyższych, niż chce Fed. Podczas, gdy gospodarka może wydawać się solidna, a inflacja zbyt wysoka, obie te kwestie mogą się szybko zmienić, gdy zadziała podatek od dźwigni finansowej.
Podatek od dźwigni finansowej
Terminu podatek od dźwigni finansowej używamy do opisania kosztu odsetek w gospodarce. Aby lepiej to zrozumieć pomyśl o zakupie samochodu na kredyt. Początkowy zakup znacznie zwiększy konsumpcję. Jednak miesięczna rata pożyczki zmniejsza ilość towarów i usług, które możesz konsumować dopóki pożyczka nie zostanie spłacona; twoje dochody wzrosną lub możesz refinansować po niższej stopie procentowej. Pożyczka ogranicza twoją zdolność do wydawania pieniędzy.
Z perspektywy makroekonomicznej podatek od dźwigni finansowej jest funkcją całkowitej kwoty zadłużenia w systemie, stopy procentowej zadłużenia oraz PKB. Poniższa tabela porównuje obecną kwotę dźwigni finansowej w całym systemie w porównaniu z 2000 r.
Jak możemy zauważyć, kwota zadłużenia wzrosła obecnie do 2,75 razy w stosunku do wielkości gospodarki, po znacznym wzroście w ciągu ostatnich 20 lat. Chociaż dług jest większy, jako odsetek PKB, podatek od dźwigni nie wzrósł tak bardzo.
Od 2000 r. całkowite zadłużenie wzrosło, o 264%, ale koszty odsetek od długu wzrosły tylko o 40%. To jest magia spadających stóp procentowych.
Jak pokazano poniżej, stopy procentowe znacznie spadły od 2000 r. Większe zadłużenie napędzało aktywność gospodarczą, nie zwiększając jednocześnie przyszłych obciążeń finansowych w znaczący sposób.
Magia stóp procentowych przestała działać
Obecnie, stopy procentowe szybko rosną, a za nimi pójdzie podatek od dźwigni finansowej. Aby pomóc w kwantyfikacji rosnącego obciążenia prezentujemy poniższą tabelę.
W tabeli oszacowano koszt każdorazowego wzrostu stopy procentowej o 1% na gospodarkę, jako procent PKB. Zanim wpadniesz w panikę zdaj sobie sprawę, że większość długu ma stałą stopę procentową. W związku z tym resetowanie na wyższych poziomach zajmie trochę czasu.
Aby przybliżyć wam, w jaki sposób wyższe stopy procentowe osłabią gospodarkę w czasie zastosujemy tu 5-letnie obligacje Skarbu Państwa, jako wskaźnika zastępczego dla stóp procentowych. Obligacje 5-letnie dają obecnie zwrot w wys. 4,25%, około 2,5% powyżej średniej w wys. 1,75% z ostatnich 12 lat. Większość zapadających długów została dodana, gdy stopy procentowe znajdowały się poniżej 2%.
Jeśli tylko 20% długu ma termin zapadalności w tym roku i zostanie rolowany, dodatkowy koszt odsetek może stanowić równowartość 1,38% PKB. Odsetki będą nadal rosły, gdy nadejdzie termin zapadalności większej ilości długu i zostanie on ponownie wyemitowany po wyższych stawkach.
Proces w wyniku, którego wyższe stopy procentowe powoli, ale coraz bardziej osłabiają gospodarkę jest znany, jako efekt opóźnienia.
HOPE i efekt opóźnienia
W osobnym artykule wykorzystujemy model HOPE, aby pokazać, w jaki sposób wyższe stopy procentowe potrzebują czasu by rozkwitnąć w gospodarce.
Zgodnie z artykułem:
Fed po raz pierwszy podniosła stopy procentowe 17 marca 2022 r. o 0,25%. Zakładając, że skutki podwyżki stóp będą odczuwalne w pełni po roku lub dłużej, pierwsza relatywnie niewielka podwyżka nie jest jeszcze w pełni odczuwalna. Po marcu 2022 r. było ich jeszcze siedem, co stanowi dodatkowe 4,25% podwyżek stóp procentowych.
Wykres Hope
Poniżej przyjmujemy kilka założeń, aby pokazać, kiedy wcześniejsze podwyżki stóp procentowych w pełni wpłyną na gospodarkę. Podwyżki stóp powinny wpłynąć na gospodarkę z następującymi opóźnieniami:
- 25% pierwszy miesiąc
- 50% w ciągu trzech miesięcy
- 75% w ciągu dziewięciu miesięcy
- 85% w ciągu piętnastu miesięcy
- 100% w ciągu dwóch lat
Założenia dotyczące opóźnień są szacunkowe i prawdopodobnie konserwatywne. Nie chodzi o wyliczanie niemożliwego, ale o uświadamianie, że podwyżki stóp procentowych nie są skuteczne natychmiast. Jak pokazuje poniższy wykres, stopa Fed Funds w połowie marca wynosi 4,5%; jednakże, opóźniona efektywna stopa funduszy federalnych jest prawdopodobnie o około 2% niższa.
Już czas, aby Fed zaczęła zarządzać warunkami finansowymi
Fed już znacznie podniosła stopę funduszy federalnych. Ale wygląda na to, że uczyniła tylko połowę tego, co zamierzała. Opóźniona stopa funduszy Fed szybko rośnie i znacznie zwiększy podatek od gospodarki.
Czy Powell pragnie jeszcze bardziej podnieść podatek od gospodarki jutra? A może jest skłonny poczekać, aż wcześniejsze podwyżki stóp procentowych zaczną w pełni oddziaływać?
Zastanawiając się nad tym pytaniem należy pamiętać, że wysokość dźwigni finansowej w systemie jest znacząca, a wyższe stopy stwarzają ryzyko poważnych trudności finansowych. Dlatego Jerome Powell powinien dążyć do powstrzymania inflacji słabszymi warunkami finansowymi, ponieważ jego kij w postaci funduszy Fed staje się coraz bardziej niebezpieczny.
Rynki finansowe są istotnym sposobem przekazywania polityki pieniężnej całej gospodarce. W związku z tym, wyższe ceny akcji, które Powell opisuje, jako "nieuzasadnione złagodzenie warunków finansowych" spowodowane przez gołębie stanowisko Fed, będą dalej pobudzać inflację zmuszając Fed do pozostania agresywną.
Jeśli Jerome Powell i Fed będą w stanie utrzymać bardzo jastrzębi ton i dłużej grozić wyższymi stopami rynek akcji może osłabnąć i zacieśnić warunki finansowe. Głośne i jastrzębie komunikaty pomogłoby Fed w okiełznaniu inflacji bez dalszego ryzyka katastrofy finansowej i gospodarczej.
Podsumowując
Przyszła ścieżka jest obarczona ryzykiem dla Fed. Z jednej strony ryzykują, że nie zrobią wystarczająco dużo w zakresie rzeczywistej polityki normalizacji inflacji; z drugiej mogą za bardzo podnieść stopy procentowe i wywołać kryzys finansowy.
Biorąc pod uwagę efekt opóźnienia w odniesieniu do wcześniejszych podwyżek stóp procentowych i ogromną dźwignię finansową zakorzenioną w gospodarce radzimy Jerome'owi Powellowi mówić bardzo głośno, ale podejmować ograniczone dalsze działania w zakresie podwyżek stóp procentowych. Jeśli Powell skorzysta z naszej rady i przemówi głośno, giełda może powrócić do minimów z października ubiegłego roku lub nawet niższych. Niezależnie od tego, czy takie działania zostaną podjęte już samo mówienie o dalszym QT i wyższych funduszach Fed przestraszy inwestorów.
Postawienie się na miejscu Powella i rozważenie decyzji, które musi podjąć to jeden ze sposobów lepszego docenienia tego, co może przynieść przyszłość.