Warszawa, 31.01.2024 (ISBnews) - Priorytetem przedsiębiorstw w planach rozwojowych o rocznym horyzoncie pozostają inwestycje odtworzeniowe, wynika z ankiety przeprowadzonej przez Narodowy Bank Polski (NBP). Perspektywy aktywności inwestycyjnej nadal się poprawiają, mimo gorszych prognoz w tym zakresie formułowanych przez duże firmy w perspektywie całego roku, w szczególności przedsiębiorstwa publiczne. Perspektywy inwestycyjne o dłuższym, 2-3 letnim horyzoncie, poprawiły się względem niekorzystnych ocen z 2022 r., ale na tle wcześniejszych danych wciąż są dość słabe.
"Priorytetem w planach o rocznym horyzoncie pozostają inwestycje odtworzeniowe. Przedsiębiorstwa w 2024 r. nadal częściej planują nakłady służące jedynie utrzymaniu istniejącego majątku (27,8% firm, ) niż inwestycje w rozbudowę zdolności produkcyjnych (18,4%), czy wdrażanie nowoczesnych rozwiązań (16,5%). Co więcej, udział firm inwestujących w zwiększenie potencjału produkcyjnego sukcesywnie się zmniejsza (od 2018 r., tj. od pierwszego badania w takim układzie). Od 2022 r. większe niż we wcześniejszych latach jest natomiast znaczenie inwestycji nakierowanych na redukcję kosztów, co prawdopodobnie stanowi reakcję na znaczący wzrost kosztów działalności firm w tym okresie, związany ze wzrostem cen surowców, materiałów i nośników energii czy też kosztów pracy" - czytamy w raporcie "Szybki Monitoring NBP - analiza sytuacji sektora przedsiębiorstw".
Wskazano, że w perspektywie 12 miesięcznej proces inwestycyjny mogą utrudniać m.in. rosnące w trakcie realizacji koszty inwestycji. Roszczenia wykonawców co do waloryzacji płatności mogą prowadzić do przedłużenia realizacji projektów ze względu na renegocjacje kontraktów. Tego typu problemy mogą być poważniejsze w firmach dużych, w których realizowane są inwestycje o większej skali, podał NBP.
"Wyraźne oznaki ożywienia aktywności inwestycyjnej widać natomiast w przedsiębiorstwach prywatnych. W tej grupie firm - zarówno krajowych, jak i zagranicznych - znacząco zwiększa się optymizm prognoz wzrostu inwestycji w horyzoncie rocznym . Wśród krajowych podmiotów prywatnych od pięciu kwartałów rośnie także zainteresowanie nowymi inwestycjami. W ujęciu branżowym, pozytywne tendencje utrzymują się w budownictwie" - czytamy dalej.
W świetle wyników ankiety rocznej NBP perspektywy rozwoju o dłuższym, 2-3 letnim horyzoncie, poprawiły się względem niekorzystnych ocen z 2022 r., ale na tle wcześniejszych danych wciąż są dość słabe, podkreślił NBP.
"Główne cele rozwoju ankietowanych przedsiębiorstw w 2-3 letnim horyzoncie wyznacza potrzeba ograniczania kosztów (zmniejszanie kosztów jednostkowych, zwiększenie wydajności pracy) oraz plany ekspansji rynkowej. Wśród priorytetów rozwojowych firm nadal znajduje się także poprawa bezpieczeństwa i efektywności energetycznej, choć jest ona oceniana jako mniej istotna niż rok wcześniej" - czytamy dalej.
Większość badanych przedsiębiorstw z sektora MSP i znaczna część dużych firm obecnie nie realizuje ani nie planuje na 3 najbliższe lata żadnych istotnych, z punktu widzenia rozwoju firmy, inwestycji (71% w MSP, 44% w dużych firmach). Przedsiębiorstwa najczęściej uzasadniają takie decyzje brakiem potrzeby przyspieszenia procesów rozwojowych, podano także.
Wśród barier planów inwestycyjnych w średnim terminie firmy wymieniają obawy o kształtowanie się przyszłego popytu - 63% wskazań, z czego dla blisko 24% podmiotów była to bardzo silna bariera rozwoju. Kolejną barierą inwestycyjną są wysokie lub/i rosnące koszty realizacji inwestycji oraz niekorzystne otoczenie prawno-podatkowe (każda z tych barier oddziaływała negatywnie na około 61% przedsiębiorstw, w tym w blisko 20% przypadków jej wpływ był oceniany jako silny), podał NBP.
"Wśród barier finansowych problemem dla inwestorów są raczej niedostateczne zasoby środków własnych niż trudności z pozyskaniem finansowania zewnętrznego. Co prawda spośród firm nieinwestujących, a deklarujących potrzebę inwestowania, 78% podmiotów wskazywało na bariery z finansowaniem, jednak tylko 22% sygnalizowała trudności z pozyskaniem finansowania zewnętrznego" - podsumowano.
Ostatnie badanie SM NBP odbyło się w grudniu 2023 r. W badaniu SM NBP wzięły udział 2525 podmioty wybrane z terenu całego kraju. Były to przedsiębiorstwa z sektora niefinansowego reprezentujące wszystkie sekcje PKD poza rolnictwem, leśnictwem i rybołówstwem, oba sektory własności, przedsiębiorstwa z sektora MSP oraz duże jednostki. Ze względu na przewagę w próbie przedsiębiorstw dużych, za którą jednak przemawia silna koncentracja zjawisk makroekonomicznych, wyniki badań ankietowych należy traktować z pewną ostrożnością. W próbie wyraźnie niedoreprezentowane są zwłaszcza mikroprzedsiębiorstwa.
(ISBnews)