(PAP) Pomimo dobrej sytuacji gospodarczej problem zatorów płatniczych pogłębia się. Przede wszystkim wśród tych firm, które już muszą zmagać się z nieterminowymi płatnościami.
Pomimo dobrej sytuacji gospodarczej problem zatorów płatniczych pogłębia się. Przede wszystkim wśród tych firm, które już muszą zmagać się z nieterminowymi płatnościami. Ponad 2,38 mln osób w Polsce ma zaległe zobowiązania finansowe (6% społeczeństwa), które w sumie wynoszą blisko 41 mld złotych. Szacuje się, że zmiany w prawie o upadłości konsumenckiej spowodują, że każdego miesiąca liczba upadłości konsumenckich może przekraczać 100 i będzie ich więcej niż upadłości firm.
- Wartość Indeksu Zatorów Płatniczych BIG (wcześniej Wskaźnik Bezpieczeństwa Działalności Gospodarczej BIG) od momentu poprzedniego badania zmalała o 3,4 pkt. i obecnie wynosi 12,6 pkt. Oznacza to, że wbrew widocznemu we wrześniu optymizmowi przedsiębiorców , problem zatorów płatniczych w małych i średnich firmach pogłębił się, choć już wcześniej z opóźnieniami wpływało do ich kas niemal 25 mld zł – powiedział Mariusz Hildebrand, wiceprezes zarządu BIG InfoMonitor.
Zdaniem ekspertów z rynku wierzytelności, uczestników VI Bankowego Forum Wierzytelności organizowanego przez BIG InfoMonitor, przygotowywane regulacje zmierzają do wzmocnienia praw dłużników kosztem praw wierzycieli. Chodzi przede wszystkim o projekt założeń do nowej Ustawy o BIG, projekt zmian w Ustawie o ochronie danych osobowych i nowelizację prawa do upadłości konsumenckiej. Pierwszą dotkliwą zmianą dla wierzycieli jest m.in. likwidacja Bankowego Tytułu Egzekucyjnego (BTE) w umowach kredytowych. Według Piotra Tefelskiego z Ministerstwa Gospodarki, rynek wierzycieli musi się z tym pogodzić, że nowe przepisy poprawiają pozycję dłużników. Jednocześnie nowelizacja wprowadza usprawnienia polegające na wdrożeniu tzw. jednolitego wniosku, inaczej jednego okienka, w którym firmy będą mogły pozyskać informacje o swoich kontrahentach. – Przedsiębiorca, który wypełni jednolity wniosek otrzyma pełną informację od wszystkich BIG-ów działających w kraju (jest ich cztery – przyp. PAP). Obecnie przedsiębiorca musi pozyskiwać informacje z różnych BIG-ów i każdorazowo wnosić za nie opłatę. Nowe przepisy wprowadzają integrację tych systemów informacji i jedną opłatę – mówił Tefelski.
Efekt zmian w ustawie o upadłości konsumenckiej
Eksperci z rynku wierzytelności wskazali, że nowe zmiany w przepisach o upadłości konsumenckiej utrudniają odzyskanie należności. Sygnalizowali też, że na skutek umorzenia długu przez sąd, wierzyciele nie będą mogli przekazywać do BIG informacji gospodarczych o tego rodzaju zobowiązaniach. - Dotychczas znajdujące się wpisy w bazach danych będą musiały zostać usunięte – powiedział Sławomir Grzelczak, prezes zarządu BIG InfoMonitor. Nowelizacja daje prawo ogłoszenia upadłości konsumenckiej w każdym przypadku niewypłacalności, chyba że konsument doprowadził się do niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Dotychczas było to możliwe, gdy niewypłacalność dłużnika powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od niego okoliczności np. poważnie choroba czy wypadek. Po ogłoszeniu upadłości dłużnik zobowiązany będzie do spłaty (w ramach planu spłaty) określonej przez sąd części zobowiązań. – Do tej pory to konsument musiał udowadniać istnienie nadzwyczajnych okoliczności uprawniających go do złożenia wniosku. Po zmianach, to konsumentowi będzie trzeba wykazać, iż jego niewypłacalność powstała na skutek działań umyślnych lub rażących zaniedbań z jego strony. Przesunięty został całkowicie ciężar dowodowy przy ustalaniu dopuszczalności ogłoszenia upadłości – podkreślała Magdalena Szkudlarek z BIG InfoMonitor. Dodaje również, że w wyjątkowych sytuacjach sąd może orzec upadłość wobec konsumenta, który jest jej winny. Powstała furtka dla „winnych”, którzy wykażą np., że zadłużyli się ponad miarę na skutek niewiedzy, braku znajomości prawa lub niezrozumienia konstrukcji formalnych umów zawieranych z różnymi instytucjami finansowymi. - Przykładowo na względy słuszności może powołać się konsument, który w okresie prowadzenia działalności gospodarczej nie złożył w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości dla przedsiębiorców, ponieważ w chwili zaistnienia stanu niewypłacalności był ciężko i przewlekle chory. Na względy humanitarne może powołać się konsument, którego podeszły wiek i stan zdrowia nie pozwala na podjęcie jakiejkolwiek pracy zarobkowej, zaś wysokość emerytury otrzymywanej po zajęciu komorniczym nie pozwala na kupno w aptece leków wypisywanych na receptę – dodała Szkudlarek. Reasumując sądy będą musiały badać otoczenie, w którym przyszło działać dłużnikowi i oceniać czy uzasadniało ono jego zachowania nieakceptowane przepisami. Sąd będzie też dokonywał oceny ewentualnych skutków braku przeprowadzenia postępowania upadłościowego w odniesieniu do danego dłużnika oraz stopnia ich dotkliwości biorąc pod uwagę właściwości i warunki osobiste dłużnika. - Można wręcz stwierdzić, że następuje tu badanie czy „kara” w postaci braku przeprowadzenia upadłości konsumenckiej nie będzie nazbyt dotkliwa dla danego dłużnika – mówiła Szkudlarek. Eksperci podkreślali, że na razie upadłości ogłasza mniej niż połowa sądów, po włączeniu się kolejnych sądów, miesięczna liczba upadłości może przekroczyć 100. To oznacza, iż w 2015 r. upadłości konsumenckich może być więcej niż upadłości firm (213 w pierwszym kwartale 2015 r. - PAP).
Zwiększenie skuteczności kary grzywny i dostępu do informacji o należnościach publicznoprawnych
Według Ministerstwa Sprawiedliwości, często stwierdzenie braku środków materialnych uniemożliwiające orzeczenie grzywny, wynika jedynie z deklaracji skazanego dokonanej na początku postępowania przygotowawczego. - Deklaracje te nie są najczęściej weryfikowane przez sąd lub prokuratora. Dlatego też od lipca bieżącego roku orzekanie kary grzywny nie będzie zależne od sytuacji ,materialnej skazanego. Ponadto, zwiększeniu skuteczność tej kary ma służyć obowiązek po stronie sądu przekazania zalegającego dłużnika do rejestru dłużników i Biur Informacji Gospodarczej. Spowoduje to zwiększenie dolegliwości kary, a tym samym motywacji do spłaty grzywny. Z drugiej zaś, poprawi pewność obrotu prawnego - stwierdziła.
Wierzyciele postulowali także o udostępnienie informacji o należnościach publicznoprawnych. Chodzi o dane przedstawiające czy kontrahent wywiązuje się z płatności podatkowych i np. składek ZUS. Dzięki tym informacjom przedsiębiorcy mieliby pełniejszą wiedzę o kontrahentach, z którymi chcą zawrzeć umowę. Tak samo banki miałyby pełniejszy obraz kredytobiorców. – Niestety po licznych publikacjach w mediach kwestionujących takie rozwiązanie, resort finansów zadecydował, że na poziomie tej regulacji nie będzie udzielał informacji o dłużnikach wobec skarbu państwa. To zła informacja dla gospodarki, bo spowoduje, że koszty sprawdzenia wiarygodności kontrahentów i kredytobiorców wzrosną – powiedział Sławomir Grzelczak.
Według informacji z Ministerstwa Finansów rejestr dłużników podatkowych ma być tworzony przez administrację państwową. Na chwilę obecną prace nad tym projektem wróciły do fazy analiz. W ocenie Grzegorza Mroza, zastępcy dyrektora Departamentu Administracji Podatkowej Ministerstwa Finansów, rolą państwa powinno być stymulowanie sektorów gospodarki do wymiany informacji o kontrahentach oraz umożliwianie i ułatwianie dostępu do baz danych. – W resorcie finansów trwa obecnie dyskusja, jakie dane i w jaki sposób możemy publicznie udostępniać, skoro obowiązuje nas tajemnica skarbowa. W moim odczuciu tajemnica skarbowa nie powinna być zawsze bezwzględnie stosowana. Dane dotyczące rozliczeń skarbowych podmiotów gospodarczych czy dane osobowe powinny być udostępniane innym podmiotom. Każdy, kto chce sprawdzić wiarygodność finansową kontrahenta, powinien mieć taką dostępność on-line poprzez publiczny rejestr. Takie narzędzie powinno też uwzględniać możliwość sprawdzenia wiarygodności finansowej osób fizycznych. Oczywiście w tym przypadku dostęp do tych danych wymaga większych uprawnień i zabezpieczeń – powiedział Mróz.
------
Polska Agencja Prasowa S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treści zlecone przekazane do publikacji i oznaczone w serwisie jako "Centrum Prasowe”