(PAP) Komunikat z 416 posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 18 grudnia 2018 r.
W czterysta szesnastym posiedzeniu Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) wzięli udział:
· Jacek Jastrzębski – Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego,
· Andrzej Diakonow – Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
· Marcin Pachucki – Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego1),
· Marcin Obroniecki – Przedstawiciel ministra właściwego ds. instytucji finansowych2),
· Jan Wojtyła – Przedstawiciel ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego3),
· Andrzej Kaźmierczak – Członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego4),
· Cezary Kochalski – Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
· Zdzisław Sokal – Przedstawiciel Bankowego Funduszu Gwarancyjnego*,
· Marek Niechciał – Przedstawiciel Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów*,
· Maciej Wąsik – Przedstawiciel ministra – członka Rady Ministrów, Koordynatora służb specjalnych*.
* Członkowie Komisji uczestniczący w posiedzeniach wyłącznie z głosem doradczym,
nie biorący udziału w głosowaniach.
1) M. Pachucki nie brał udziału w omawianiu i głosowaniu sprawy opisanej w pkt. 11 komunikatu.
2) M. Obroniecki nie brał udziału w omawianiu i głosowaniu sprawy opisanej w pkt. 5, 6 i 8 komunikatu.
3) J. Wojtyła nie brał udziału w omawianiu i głosowaniu spraw opisanych w pkt. 1, 5, 6, 7, 8, 10 oraz 11 komunikatu.
4) A. Kaźmierczak nie brał udziału w omawianiu i głosowaniu spraw opisanych w pkt. 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12 i 13
komunikatu.
1. Komisja jednogłośnie uchwaliła plan finansowy Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego
na rok 2019. Z dniem 1 stycznia 2019 r. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego staje się
państwową osobą prawną co oznacza, że będzie prowadził autonomiczną gospodarkę
finansową. Jest to konsekwencja wejścia w życie przepisów ustawy o zmianie niektórych
ustaw w związku ze wzmocnieniem nadzoru nad rynkiem finansowym oraz ochrony
inwestorów na tym rynku. Zmianie nie ulega źródło finansowania kosztów nadzoru
finansowego – są to wpłaty podmiotów nadzorowanych.
Jednocześnie wskazane w ww. ustawie kary pieniężne nakładane przez Komisję Nadzoru
Finansowego po 1 stycznia 2019 r. nie będą stanowić dochodów budżetu państwa,
ale przychody Funduszu Edukacji Finansowej.
Koszty funkcjonowania w planie finansowym UKNF na rok 2019 określono na poziomie
294,6 mln zł. Jednorazowo w roku 2019 kwota kosztów podniesiona zostanie o dodatkowe
75 mln zł, tj. o równowartość dotacji podmiotowej, która zostanie przekazana przez
Ministra Finansów w celu wyposażenia UKNF w pierwsze środki finansowe. W celu
zapewnienia neutralności funkcjonowania UKNF dla budżetu państwa, dotacja zostanie
zrefundowana wpłatami podmiotów nadzorowanych.
Plan finansowy UKNF przekazany zostanie do zatwierdzenia Prezesowi Rady Ministrów.
2. Komisja jednogłośnie wydała skierowaną do banków i spółdzielczych kas
oszczędnościowo-kredytowych (SKOK) znowelizowaną Rekomendację L dotyczącą roli
biegłych rewidentów w procesie nadzoru nad bankami i spółdzielczymi kasami
oszczędnościowo-kredytowymi.
Rekomendacja dotyczy dobrych praktyk w zakresie współpracy biegłych rewidentów i firm
audytorskich z organem nadzoru finansowego w obszarze wymiany danych i informacji
pozyskiwanych przez biegłych rewidentów i firmy audytorskie w toku badania ustawowego
sprawozdań finansowych banków i SKOK oraz mających znaczenie dla realizacji celów
nadzoru nad wskazanymi podmiotami, które przedstawiają oczekiwania KNF wobec
banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakresie postępowania
zgodnego z przepisami ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach
audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U z 2017 r. poz. 1089 z późn. zm., dalej:
ustawa o biegłych rewidentach).
W ocenie KNF, wydanie znowelizowanej Rekomendacji L zapewni spójność zawartych
w tym dokumencie rekomendacji KNF w odniesieniu do roli biegłych rewidentów i firm
audytorskich w procesie nadzoru nad bankami i SKOK z aktualnie obowiązującymi
przepisami prawa krajowego i wspólnotowego oraz standardami rynkowymi.
Postanowienia Rekomendacji L mają zastosowanie, z uwzględnieniem zasady
proporcjonalności, strukturalnych różnic i specyfiki działalności prowadzonej przez
podmioty nadzorowane objęte jej zakresem.
Projekt Rekomendacji L był przedmiotem konsultacji publicznych, w tym w szczególności
ze Związkiem Banków Polskich, Krajowym Związkiem Banków Spółdzielczych, Krajową
Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową, Związkiem Rewizyjnym Banków
Spółdzielczych im. F. Stefczyka w Warszawie, PIBR, EY, KPMG, Deloitte,
KNF oczekuje, że niniejsza Rekomendacja zostanie wprowadzona w bankach oraz SKOK
nie później niż do 31 marca 2019 r.
Pełna treść rekomendacji
3. Komisja jednogłośnie wyraziła zgodę na połączenie Mikołowskiego Banku
Spółdzielczego w Mikołowie (bank przejmujący) z Bankiem Spółdzielczym
w Wodzisławiu Śląskim (bank przejmowany). Połączenie odbywa się za zgodą obu
banków wyrażoną w stosownych uchwałach podjętych przez ich organy statutowe.
4. Komisja, na podstawie art. 167 ust. 2 pkt 2 w związku z art. 167 ust. 1 pkt 1 i 2 Ustawy
o obrocie instrumentami finansowymi (dalej: Ustawa o obrocie) w brzmieniu sprzed
wejścia w życie ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami
finansowymi oraz niektórych innych ustaw (dalej: Nowelizacja) jednogłośnie:
I. ograniczyła Mercurius Domowi Maklerskiemu sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej w drodze cofnięcia zezwolenia
na prowadzenie działalności maklerskiej w zakresie, o którym mowa w art. 69 ust. 2
pkt 6 Ustawy o obrocie, tj. oferowania instrumentów finansowych,
II. nałożyła karę pieniężną na Mercurius Dom Maklerski sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie w wysokości 430 tysięcy złotych,
III. wyznaczyła termin na zakończenie prowadzenia działalności maklerskiej w zakresie
oferowania instrumentów finansowych przez Mercurius Dom Maklerski sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie na jeden miesiąc od dnia doręczenia decyzji w zakresie
działalności, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 6 Ustawy o obrocie (co nastąpiło
w dniu 18 grudnia 2018 r.),
w związku z naruszeniem art. 72 Ustawy o obrocie w brzmieniu sprzed wejścia w życie
Nowelizacji, poprzez udział w organizacji procesu oferowania obligacji emitowanych
przez GetBack (WA:GBK) SA (dalej: Obligacje), w sposób polegający na współpracy z podmiotem
trzecim, nieposiadającym uprawnień do świadczenia usług oferowania instrumentów
finansowych, w ramach której Mercurius Dom Maklerski sp. z o.o. siedzibą w Warszawie
dokonywał czynności pośrednictwa w zbywaniu Obligacji, natomiast podmiot trzeci
dokonywał czynności pośrednictwa w proponowaniu objęcia Obligacji, akceptując tym
udział w procesie oferowania Obligacji podmiotu nieuprawnionego do wykonywania
czynności oferowania instrumentów finansowych.
Komisja nadała ww. decyzji rygor natychmiastowej wykonalności w odniesieniu
do punktów I i III.
Informacja ta jest istotna ze względu na fakt, iż Mercurius Dom Maklerski sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie prowadzi działalność maklerską w zakresie oferowania
instrumentów finansowych i uzasadnione jest podanie do publicznej wiadomości
informacji o utracie przez wskazany podmiot statusu prawnego, który legitymował go do
wykonywania czynności w tym zakresie. Jest to uzasadnione potrzebą ochrony
inwestorów, do których Mercurius Dom Maklerski sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
kierował oferty nabycia instrumentów finansowych, jak również koniecznością
poinformowania emitentów bądź potencjalnych emitentów, iż podmiot ten nie będzie
więcej uprawniony do wykonywania takich usług.
Sankcja nałożona przez organ nadzoru w przedmiotowej sprawie pokazuje, jak ważkie
znaczenie ma rzetelne, profesjonalne, zgodne z zasadami uczciwego obrotu
zorganizowanie procesu oferowania instrumentów finansowych. Działalność ta ma tak
doniosłe znaczenie, ponieważ nabywcy instrumentów finansowych oferowanych przez
firmy inwestycyjne, inwestują swoje środki w zaufaniu do podmiotów oferujących, do ich
profesjonalizmu, sumienności oraz bezpieczeństwa całego procesu wynikającego
z otrzymanego zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej.
Rynek finansowy ponosi zaś niepowetowaną szkodę wskutek działań naruszających
zasady zgodnego z prawem i zasadami uczciwego obrotu oferowania instrumentów
finansowych. Działania takie prowadzą do utraty zaufania inwestorów oraz budują awersję
do rynku.
Wydając przedmiotową decyzję organ nadzoru uwzględnił okres i skalę działalności
Mercurius Domu Maklerskiego sp. z o.o. której dotyczyły nieprawidłowości oraz fakt,
że działania tego podmiotu podważyły zaufanie do rynku kapitałowego.
5. Komisja, po rozpatrzeniu wniosku Spółdzielni Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS,
jednogłośnie zatwierdziła Grupowy Plan Naprawy Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS.
6. W nawiązaniu do pkt. 4 komunikatu z dnia 30 października 2018 r. na wniosek banku
zainteresowanego udziałem w procesie restrukturyzacji Spółdzielczej Kasy
Oszczędnościowo – Kredytowej Jaworzno, Komisja jednogłośnie przedłużyła termin
na podjęcie decyzji dotyczącej udziału w procesie restrukturyzacji SKOK Jaworzno
w trybie art. 74c ust. 4 ustawy o skok i wyznaczyła termin do dnia 31 stycznia 2019 r.
na ostateczne zajęcie stanowiska przez bank w przedmiotowej sprawie.
7. Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie zaakceptowała wstępne założenia interwencji
produktowych, o których mowa w art. 42 MiFIR1
, dotyczących opcji binarnych
i kontraktów na różnice.
Założenia interwencji produktowych, o których mowa powyżej, zbieżne są z treścią
interwencji produktowych wprowadzonych przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd
i Papierów Wartościowych (ESMA) na podstawie art. 40 MIFIR:
· decyzją ESMA (UE) 2018/795 z dnia 22 maja 2018 r. o tymczasowym zakazie
wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży opcji binarnych klientom
detalicznym w Unii Europejskiej oraz decyzją 2018/1466 z dnia 21 września
2018 r. w sprawie przedłużenia okresu obowiązywania oraz zmiany
tymczasowego zakazu określonego w decyzji (UE) 2018/795 i dotyczącego
wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży opcji binarnych klientom
detalicznym,
· decyzją ESMA (UE) 2018/796 z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie tymczasowego
wprowadzenia ograniczeń w zakresie kontraktów na różnicę w Unii Europejskiej oraz decyzją (UE) 2018/1636 z dnia 23 października 2018 r.
w sprawie przedłużenia okresu obowiązywania oraz zmiany tymczasowego
ograniczenia określonego w decyzji (UE) 2018/796 i dotyczącego
wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży kontraktów na różnice
klientom detalicznym.
8. Komisja jednogłośnie zezwoliła na powierzenie przez Bank Gospodarstwa Krajowego
(BGK) innym bankom dokonywania oceny zdolności do spłaty zobowiązania oraz analizy
ryzyka wypłaty zobowiązania w odniesieniu do kredytów objętych gwarancją BGK
w ramach portfelowej linii gwarancyjnej z regwarancją udzielaną przez Europejski
Fundusz Inwestycyjny w ramach programu Kreatywna Europa, w związku z realizacją
przez BGK programu rządowego „Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem
poręczeń i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego”.
9. Komisja jednogłośnie postanowiła przekazać informacje do Commission de Surveillance
du Secteur Financier ujęte w zawiadomieniu CVI Domu Maklerskiego sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie, o zamiarze prowadzenia działalności maklerskiej bez otwierania oddziału
na terytorium Wielkiego Księstwa Luksemburga, na podstawie art. 104 ust. 2 ustawy
o obrocie instrumentami finansowymi.
10. Komisja jednogłośnie zezwoliła na przywrócenie akcjom formy dokumentu (zniesienie
dematerializacji akcji) spółce:
· Gorenje (WA:GRVP) gospodinjski aparati d.d. z siedzibą w Velenje (Słowenia) z dniem
11 stycznia 2019 r.
11. Komisja, po ponownym rozpatrzeniu sprawy, jednogłośnie uchyliła decyzję KNF z dnia
13 września 2017 r. nakładającą administracyjną karę pieniężną na Generali (MI:GASI) Towarzystwo
Ubezpieczeń S.A. w wysokości 270 tysięcy złotych za naruszenia art. 14 ust. 1 - 3 ustawy
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Sankcja dotyczyła przypadków
opóźnień w przyznaniu i wypłacie odszkodowań lub niedopełnieniu obowiązków
informacyjnych w latach 2010 – 2013. W wyniku ponownego rozpoznania sprawy
Komisja dokonała zmian w zakresie ustaleń faktycznych na korzyść Towarzystwa
w wymiarze ustalonego opóźnienia w wypłacie odszkodowania lub w poinformowaniu
o odmowie uwzględnienia roszczenia w sprawach dotyczących 4 osób, ustalając wysokość
nałożonej kary pieniężnej na poziomie 260 tysięcy złotych.
12. Komisja jednogłośnie nałożyła na Drop SA z siedzibą w Warszawie karę pieniężną
w wysokości 400 tysięcy złotych wobec stwierdzenia, że spółka ta naruszyła art. 56 ust. 1
pkt 1 ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych
do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (dalej „ustawa o ofercie”) w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 10 lutego 2017 r. o zmianie
ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (dalej „ustawa
zmieniająca”), w zw. z art. 154 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami
finansowymi (dalej „ustawa o obrocie”) w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy
zmieniającej, ponieważ nie wykonała obowiązku informacyjnego i nie przekazała
do publicznej wiadomości informacji poufnej dotyczącej zawieszenia wykonywania
działalności gospodarczej przez spółkę zależną Drop sp. z o.o.
KNF podkreśla, że podstawowym obowiązkiem akcjonariuszy spółek publicznych jest
przekazywanie, niezwłocznie, do publicznej wiadomości informacji poufnych ich
dotyczących. Terminowe i należyte przekazywanie takich informacji przyczynia się
do zachowania równowagi informacyjnej na rynku kapitałowym.
Podkreślenia wymaga, że naruszenie obowiązków informacyjnych poprzez nieprzekazanie
do publicznej wiadomości informacji, która stanowi informację poufną godziło w dobro
szczególnie chronione, jakim jest interes uczestników rynku kapitałowego oraz
bezpieczeństwo i przejrzystość rynku kapitałowego. Strona nie przekazując informacji
w przedmiocie decyzji o zawieszeniu działalności gospodarczej spółki zależnej Drop
sp. z o.o. naruszyła zasadę pełnego i równego dostępu inwestorów do informacji poufnych
odnoszących się do Strony.
Informacja o zawieszeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez Drop sp. z o.o. była
dla akcjonariuszy informacją istotną. Znaczna część działalności operacyjnej grupy
kapitałowej skupiała się właśnie na działalności w spółce zależnej. Spółka ta w 2016 r.
wygenerowała większość przychodu grupy kapitałowej (99%). Wskutek zawieszenia
działalności spółki zależnej grupa kapitałowa de facto zawiesiła prowadzenie
dotychczasowej działalności operacyjnej w istotnym zakresie.
KNF zwraca uwagę, że w momencie dokonywania naruszenia obowiązywał zarówno art.
56 ustawy o ofercie w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy
zmieniającej, art. 154 ustawy o obrocie w brzmieniu obowiązującym przed wejściem
w życie ustawy zmieniającej, jak i art. 7 oraz art. 17 Rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) Nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć
na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylającego dyrektywę
2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE,
2003/125/WE i 2004/72/WE (Dz. Urz. UE L 173 z 12 czerwca 2014 r., t. 57, s. 1 z późn.
zm.) (dalej „rozporządzenie MAR”).
W przedmiotowej sprawie miały zastosowanie przepisy rozporządzenia MAR odnoszące
się do nałożonego na emitentów obowiązku podania do publicznej wiadomości informacji
poufnej, tj. art. 17 w zw. z art. 7 rozporządzenia MAR. Natomiast w odniesieniu do przepisów sankcjonujących, przepisem właściwym do zastosowania w przedmiotowej
sprawie jest art. 96 ust. 1 pkt 1 ustawy o ofercie w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy
zmieniającej, tj. w brzmieniu obowiązującym w chwili naruszenia, stosowany
odpowiednio z uwzględnieniem treści obowiązującego rozporządzenia MAR.
Komisja zwraca uwagę, że zmiany stanu prawnego nie miały znaczenia dla oceny stanu
faktycznego niniejszej sprawy. Rozporządzenie MAR znajduje zastosowanie do zdarzeń
mających miejsce po dniu 3 lipca 2016 r., a wskazany powyżej przepis sankcjonujący
ustawy o ofercie w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy zmieniającej, dotyczy
niewykonania obowiązku przekazania informacji poufnej, o którym mowa w art. 56 ustawy
o ofercie w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy zmieniającej oraz w art. 17
rozporządzenia MAR. Należy go zatem stosować odpowiednio do przypadków
niewykonania obowiązków ustanowionych rozporządzeniem MAR w sytuacji, gdy
naruszenie ww. obowiązku miało miejsce w okresie przed nowelizacją przepisów ustawy
o ofercie, ale już po wejściu w życie przepisów rozporządzenia MAR.
KNF uznała, że kara pieniężna w wysokości 400 tysięcy zł (stanowiąca 40 % udziału
w maksymalnym wymiarze kary) wypełni funkcje administracyjnej kary pieniężnej, a więc
funkcję represyjną i prewencyjną. Wysokość kary pieniężnej, jaka została nałożona na
Drop S.A., jest adekwatna do powagi stwierdzonego naruszenia i odzwierciedla stopień
naganności zachowania. W ocenie KNF kara w maksymalnej wysokości powinna być
nakładana w przypadku najpoważniejszych naruszeń, a stwierdzone niniejszą decyzją
naruszenie nie stanowi tego typu naruszenia. Jednocześnie nie może być ono jednak uznane
za naruszenie błahe i nieistotne.
13. Komisja jednogłośnie nałożyła na jedno biuro usług płatniczych karę pieniężną
w wysokości 500 złotych wobec nieprzekazania w terminie informacji o łącznej wartości
i liczbie transakcji płatniczych wykonanych w IV kwartale 2016 r. oraz w 2016 r.
14. Komisja zapoznała się:
· z informacją o sytuacji banków w okresie I-IX 2018 r.,
· z informacją dotyczącą planowanych na 2019 r. działań KNF w zakresie nadzoru
publicznego wynikającego z ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich
oraz nadzorze publicznym,
· z wynikami badania i oceny nadzorczej (BION) zakładów ubezpieczeń/reasekuracji
za 2017 r.,
· z informacją o pracach organu nadzoru oraz zakładów ubezpieczeń w zakresie
modeli wewnętrznych krajowych zakładów ubezpieczeń,
· z informacją dotyczącą podmiotów wpisanych na listę ostrzeżeń publicznych
Komisji Nadzoru Finansowego w okresie od 27.11.2018 r. do 10.12.2018 r.
15. Kolejne posiedzenia Komisji zaplanowane są na:
· 15 stycznia 2019 r.,
· 29 stycznia 2019 r.,
· 12 lutego 2019 r.,
· 26 lutego 2019 r.,
· 12 marca 2019 r.,
· 26 marca 2019 r.,
· 9 kwietnia 2019 r.