Zgarnij zniżkę 40%
Nowość! 💥 Skorzystaj z ProPicks i zobacz strategię, która pokonała S&P 500 o +1,183% Zdobądź 40% ZNIŻKĘ

Jak ujemne stopy wyciągają pieniądze z naszych kieszeni

Opublikowano 19.05.2017, 13:30
Zaktualizowano 14.05.2017, 12:45

Ujemne stopy procentowe, które banki centralne niektórych państw wdrożyły chcąc pobudzić wzrost gospodarczy, są nietypowym i radykalnym ruchem. Polityka ujemnych stóp miała być odpowiedzią na brak efektów w związku ze standardowymi działaniami banków centralnych. Zarzekano się jednak, że nie dotknie przeciętnego obywatela. Czy tak jest w rzeczywistości?

Od zerowych do ujemnych stóp

Środowisko niskich stóp procentowych ma – przynajmniej teoretycznie – pobudzić konsumpcję oraz inwestycje finansowane długiem, zasilając jednocześnie cykl ekspansji gospodarczej. Jednocześnie powinno wpływać na wzrost ogólnego bogactwa i zachęć do większych wydatków, wpływając dodatkowo na odbicie inflacji z niskich poziomów.

Zamiast tego wdrażane w różnych częściach świata bardzo niskie stopy procentowe przyniosły co najwyżej bardzo chwiejną stabilność, nie przekładając się z pewnością na pobudzenie PKB lub inflacji.

Ponadto politycy banków centralnych ograniczani poprzez bariery niskich stóp zaczęli wdrażać inne niestandardowe rozwiązania, między innymi w postaci luzowania ilościowego (QE) nabywając papiery wartościowe i jeszcze silniej obniżając stopy. Spowodowało to, że ostatecznie zaczęły poruszać się po negatywnym terytorium.

Cel ujemnych stóp procentowych


Ujemne stopy procentowe działają za pośrednictwem tych samych kanałów ekonomicznych jak niskie lub zerowe stopy. Jednak stopy na minusie posiadają dodatkową moc, która stawiając oszczędzających przed realną groźbą straty powinna wzmacniać inwestycje oraz konsumpcję, dodając ognia do maszyny napędzającej PKB oraz inflację.

Polityka skierowana jest również na szybkość obiegu pieniądza, która gwałtownie spadła od czasów wielkiej recesji oraz na obniżoną skuteczność polityki pieniężnej w skali globalnej. Celem ujemnych stóp procentowych jest zwiększenie tempa wspomnianego obiegu, gdyż z ich powodu instytucje finansowe starają się unikać strat spowodowanych przetrzymywaniem zapasów gotówki.

Ujemne stopy zostały zaprojektowane również w celu zwiększenia agresywności banków w zakresie pożyczenia pieniędzy. Głównym zadaniem jest zmniejszenie nadwyżki rezerw utrzymywanych przez banki w bankach centralnych. Stopy znajdujące się na minusie narzucają na banki dodatkowe koszty wymuszając na nich zwiększenie ilości kredytowania, tym samym zmniejszając nadmiar wspomnianych rezerw.

Przede wszystkim manipulacja walutą?

Nie możemy jednak zapominać również o niejawnym celu takiej polityki, którą jest manipulowanie walutą. Ujemne stopy są wielokrotnie wzmocnioną formą polityki zerowych stóp procentowych, zaprojektowaną do dewaluacji pieniądza, gdyż inwestorzy przenoszą kapitał gdzie indziej, aby uniknąć strat.

Początkowo Japonia oraz strefa euro zyskiwały na słabszym kursie EUR oraz JPY, co pomagało wzmocnić eksport. Szwajcaria oraz Dania również działała na stopach, aby spowolnić aprecjację franka oraz korony w stosunku do waluty unii monetarnej. Jednak w świecie ograniczonego wzrostu i niskiego zapotrzebowania, wzrost eksportu następuje kosztem konkurentów. Amerykański przemysł został dotknięty przez dotkliwy wzrost wartości dolara, prowadząc do krytyki manipulacji walutowej.

Samonapędzająca się czarna dziura

Dług może być zmniejszony tylko przez silny wzrost, inflację lub dewaluację waluty (kiedy pożyczki pochodzą od cudzoziemców). Wszystkie ze strategii za wyjątkiem wzrostu angażują pewien poziom transferu wartości od oszczędzających – albo poprzez redukcję nominalnej wartości zwracanych środków albo poprzez zmniejszenie siły nabywczej.

PKB oraz inflacja są niskie. Dewaluacja jest natomiast bardzo trudna gdy każdy naród realizuje podobny zestaw polityk w celu zmniejszenia wartości własnej waluty. W związku z brakiem jakiejkolwiek akceptowalnej politycznie i ekonomicznie ścieżki rozwiązania, decydenci opierają się na strategii „rozciągania i udawania” połączonej z represją finansową. Niskie stopy oraz QE pozwalają na utrzymanie pożyczek w celu uniknięcia kryzysu niewypłacalności.

Banki centralne wykorzystują ujemne stopy procentowe w celu zmniejszania nadmiernego poziomu zadłużenia poprzez przeniesienie majątku od oszczędzających do pożyczkobiorców poprzez powolną konfiskatę kapitału. W Stanach Zjednoczonych zerowe stopy procentowe obniżyły koszty odsetkowe wartego $15 bilionów systemu bankowego. W przypadku oszczędzających oznacza to redukcję rocznych odsetek o około $450 miliardów, z około $500 miliardów do zaledwie $50 miliardów w skali dwunastu miesięcy.

Sztuczna próba utrzymania długu w ryzach

Działania tego typu hamują wzrost, promują deflację i stwarzają warunki sprzyjające budowaniu kryzysów finansowych. Strategie takiego rodzaju są również trudne w odwróceniu, ponieważ dług na wysokich poziomach i znaczne wartości aktywów, które wspierają politykę są zrównoważone jedynie w przypadku bardzo niskich stóp procentowych.

Ujemne stopy procentowe wskazują na fakt, że światowy system ekonomiczny nie jest w stanie generować dochodu wystarczającego do obsługi obecnego długu. Jest to próba utrzymania sztucznych wartości aktywów i długu, które wspierają. Sztucznie zaniżane stopy procentowe są jedynym rozwiązaniem pozwalającym zapanować nad nadmiernym długiem. Nie mają wpływu na poprawę realnej gospodarki lub na zwiększenie zdolności produkcyjnych. W rzeczywiści toksyczne efekty uboczne takowej polityki utrudniają rozwój gospodarki.

Manipulacje finansowe tego typu muszą kiedyś osiągnąć limit, z katastrofalnymi skutkami. Rzeczywistość jest taka, że jeżeli obecna polityka będzie kontynuowana, wtedy stanie się to nieuniknione. W jakiej nastąpi to formie oraz kiedy, jest jednak jedną wielką niewiadomą.

Najnowsze komentarze

Zainstaluj nasze aplikacje
Zastrzeżenie w związku z ryzykiem: Obrót instrumentami finansowymi i/lub kryptowalutami wiąże się z wysokim ryzykiem, w tym ryzykiem częściowej lub całkowitej utraty zainwestowanej kwoty i może nie być odpowiedni dla wszystkich inwestorów. Ceny kryptowalut są niezwykle zmienne i mogą pozostawać pod wpływem czynników zewnętrznych, takich jak zdarzenia finansowe, polityczne lub związane z obowiązującymi przepisami. Obrót marżą zwiększa ryzyko finansowe.
Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu handlu instrumentami finansowym lub kryptowalutami należy dogłębnie zapoznać się z ryzykiem i kosztami związanymi z inwestowaniem na rynkach finansowych, dokładnie rozważyć swoje cele inwestycyjne, poziom doświadczenia oraz akceptowalny poziom ryzyka, a także w razie potrzeby zasięgnąć porady profesjonalisty.
Fusion Media pragnie przypomnieć, że dane zawarte na tej stronie internetowej niekoniecznie są przekazywane w czasie rzeczywistym i mogą być nieprecyzyjne. Dane i ceny tu przedstawiane mogą pochodzić od animatorów rynku, a nie z rynku lub giełdy. Ceny te zatem mogą być nieprecyzyjne i mogą różnić się od rzeczywistej ceny rynkowej na danym rynku, a co za tym idzie mają charakter orientacyjny i nie nadają się do celów inwestycyjnych. Fusion Media i żaden dostawca danych zawartych na tej stronie internetowej nie biorą na siebie odpowiedzialności za jakiekolwiek straty lub szkody poniesione w wyniku inwestowania lub korzystania z informacji zawartych na niniejszej stronie internetowej.
Zabrania się wykorzystywania, przechowywania, reprodukowania, wyświetlania, modyfikowania, przesyłania lub rozpowszechniania danych zawartych na tej stronie internetowej bez wyraźnej uprzedniej pisemnej zgody Fusion Media lub dostawcy danych. Wszelkie prawa własności intelektualnej są zastrzeżone przez dostawców lub giełdę dostarczającą dane zawarte na tej stronie internetowej.
Fusion Media może otrzymywać od reklamodawców, którzy pojawiają się na stronie internetowej, wynagrodzenie uzależnione od reakcji użytkowników na reklamy lub reklamodawców.
Angielska wersja tego zastrzeżenia jest wersją główną i obowiązuje zawsze, gdy istnieje rozbieżność między angielską wersją porozumienia i wersją polską.
© 2007-2024 - Fusion Media Limited. Wszelkie prawa zastrzeżone.