OŚWIADCZENIE WSTĘPNE
Szanowni Państwo, wspólnie z panem wiceprezesem mamy przyjemność powitać Państwa na naszej konferencji prasowej. Przedstawimy teraz wyniki dzisiejszego posiedzenia Rady Prezesów, na którym obecni byli także przewodniczący Eurogrupy Jeroen Dijsselbloem i wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis.
Na podstawie naszej regularnej analizy ekonomicznej i monetarnej postanowiliśmy utrzymać podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Oczekujemy, że stopy te pozostaną na obecnym poziomie przez dłuższy okres, zdecydowanie przekraczający horyzont czasowy zakupów aktywów netto.
Jeśli chodzi o niestandardowe środki polityki pieniężnej, potwierdzamy, że od stycznia 2018 zamierzamy kontynuować zakupy aktywów netto w ramach programu skupu aktywów (APP), na poziomie 30 mld euro miesięcznie, do końca września 2018, a w razie potrzeby jeszcze dłużej – w każdym razie tak długo, aż Rada Prezesów stwierdzi trwałe dostosowanie ścieżki inflacji odpowiadające celowi inflacyjnemu. Jeżeli perspektywy się pogorszą lub jeśli warunki finansowe nie będą wskazywać na dalszy postęp w trwałym dostosowaniu ścieżki inflacji, jesteśmy przygotowani na zwiększenie skali programu APP i/lub wydłużenie czasu jego prowadzenia. Eurosystem będzie reinwestować spłaty kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych nabytych w ramach programu APP przez dłuższy czas po zakończeniu zakupów aktywów netto, a w każdym razie tak długo, jak długo będzie istniała taka potrzeba. Przyczyni się to do zapewnienia zarówno korzystnych warunków płynnościowych, jak i odpowiedniego nastawienia polityki pieniężnej.
Dzięki naszym decyzjom w sprawie polityki pieniężnej utrzymały się bardzo korzystne warunki finansowania, które wciąż są konieczne, by stopy inflacji w sposób trwały powróciły do poziomu poniżej, ale blisko 2%. Napływające informacje, w tym nowe projekcje naszych ekspertów, wskazują na mocne tempo ożywienia i znaczną poprawę perspektyw wzrostu gospodarczego. Wysokie tempo tego wzrostu, związane z cyklem koniunkturalnym, i znaczne zmniejszanie niewykorzystanych mocy produkcyjnych pozwalają sądzić z większą pewnością, że inflacja będzie się zbliżać do naszego celu inflacyjnego. Jednocześnie wewnętrzna presja cenowa jest ogólnie wciąż stłumiona i nie pojawiły się jeszcze przekonujące oznaki trwałego trendu wzrostowego. Zatem aby presja na inflację bazową nadal rosła i podtrzymywała inflację ogółem w średnim okresie, w dalszym ciągu potrzeba bodźców monetarnych o znacznej skali. Źródłem tego wsparcia monetarnego są dodatkowe zakupy aktywów netto, o których zdecydowaliśmy na naszym październikowym posiedzeniu w sprawie polityki pieniężnej, oraz pokaźny zasób nabytych aktywów i ich przyszłe reinwestowanie, a także nasza zapowiedź przyszłego poziomu stóp procentowych (forward guidance).
Przedstawię teraz bardziej szczegółowo naszą ocenę sytuacji, poczynając od analizy ekonomicznej. W trzecim kwartale 2017 w gospodarce strefy euro nadal trwało ożywienie: realny PKB zwiększył się w ujęciu kwartalnym o 0,6%, po wzroście o 0,7% w drugim kwartale. Najnowsze dane i wyniki badań ankietowych wskazują na mocne tempo wzrostu gospodarczego i jego szeroki zasięg. Zastosowane przez nas środki polityki pieniężnej, które ułatwiły proces delewarowania, nadal wspierają popyt wewnętrzny. Spożycie prywatne jest podtrzymywane przez trwający wzrost zatrudnienia, wynikający m.in. z wcześniejszych reform rynku pracy, oraz rosnącą zamożność gospodarstw domowych. Inwestycje biznesowe nadal się umacniają pod wpływem bardzo korzystnych warunków finansowania, wzrostu rentowności przedsiębiorstw i umacniania się popytu. W ostatnich kwartałach wzrosły również inwestycje mieszkaniowe. Ponadto korzystny wpływ na eksport strefy euro ma powszechne ożywienie w gospodarce światowej.
Taka ocena jest zasadniczo zgodna z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów Eurosystemu dla strefy euro z grudnia 2017, według których roczny realny PKB ma wzrosnąć w 2017 o 2,4%, w 2018 o 2,3%, w 2019 o 1,9%, zaś w 2020 o 1,7%. W porównaniu z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów EBC z września 2017 perspektywy wzrostu realnego PKB zrewidowano znacznie w górę.
Pro- i antywzrostowe czynniki ryzyka w strefie euro nadal zasadniczo się równoważą. Z jednej strony związane z cyklem koniunkturalnym wysokie tempo wzrostu gospodarczego, pobudzane przez nadal korzystne wskaźniki nastrojów, może w krótkim okresie przełożyć się na jego nadspodziewanie wysoką dynamikę. Z drugiej – czynniki antywzrostowe nadal wiążą się przede wszystkim z uwarunkowaniami globalnymi oraz sytuacją na rynkach walutowych.
Według szybkich szacunków Eurostatu roczna inflacja HICP w strefie euro w listopadzie wyniosła 1,5%, wobec 1,4% w październiku. Jednocześnie miary inflacji bazowej ostatnio nieco zwolniły, m.in. pod wpływem czynników szczególnych. Jeśli chodzi o dalsze perspektywy, na podstawie aktualnych cen terminowych ropy przewiduje się, że roczna inflacja ogółem w nadchodzących miesiącach prawdopodobnie zwolni, przede wszystkim w związku z efektem bazy w cenach energii, po czym znów znacznie rosnąć. W średnim okresie inflacja bazowa powinna stopniowo rosnąć; pobudzać ją będą zastosowane przez nas środki polityki pieniężnej, postępujące ożywienie gospodarcze, towarzyszące mu zmniejszanie się niewykorzystanych mocy produkcyjnych oraz rosnąca dynamika płac.
Ocena ta jest też zasadniczo zgodna z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów Eurosystemu dla strefy euro z grudnia 2017, według których roczna inflacja HICP ma wynieść 1,5% w roku 2017, 1,4% w 2018, 1,5% w 2019 i 1,7% w 2020. W porównaniu z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów EBC z września 2017 prognozy inflacji HICP ogółem zostały zrewidowane w górę, głównie w związku z wyższymi cenami ropy naftowej i żywności.
W dziedzinie analizy monetarnej podaż szerokiego pieniądza (agregat M3) nadal rośnie w szybkim tempie: w październiku 2017 jej roczna dynamika wyniosła 5,0%, po 5,2% we wrześniu; było to odzwierciedleniem wpływu środków polityki pieniężnej zastosowanych przez EBC i niskiego kosztu alternatywnego: utrzymywania depozytów o najwyższej płynności. W związku z tym głównym czynnikiem wzrostu szerokiego pieniądza nadal był wąski agregat M1, którego roczna dynamika wyniosła w październiku 9,4%, wobec 9,8% we wrześniu.
Nadal trwa poprawa dynamiki kredytów dla sektora prywatnego, obserwowana od początku 2014 roku. W październiku 2017 roczna dynamika kredytów dla przedsiębiorstw wzrosła do 2,9%, z 2,4% we wrześniu, podczas gdy roczna dynamika kredytów dla gospodarstw domowych pozostała bez zmian na poziomie 2,7%.
Transmisja środków polityki pieniężnej wprowadzonych od czerwca 2014 nadal wyraźnie wspiera poprawę warunków zaciągania kredytów przez przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe, dostępność finansowania – zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw – i akcję kredytową w całej strefie euro.
Podsumowując, zestawienie wyników analizy ekonomicznej z sygnałami płynącymi z analizy monetarnej potwierdziło, że zapewnienie trwałego powrotu stóp inflacji do poziomu poniżej, ale blisko 2% wymaga zdecydowanie łagodnej polityki pieniężnej.
Osiągnięcie maksymalnych korzyści z zastosowanych przez nas środków wymaga zdecydowanego wkładu innych obszarów polityki we wzmacnianie długoterminowego potencjału wzrostowego i zmniejszanie wrażliwości na szoki. W celu zwiększenia odporności gospodarki, zmniejszenia bezrobocia strukturalnego oraz pobudzenia wydajności i potencjału wzrostowego strefy euro trzeba znacznie przyspieszyć realizację reform strukturalnych we wszystkich krajach strefy euro. W kwestii polityki fiskalnej coraz mocniejsze ożywienie o szerokim zasięgu wyraźnie przemawia za tym, by zacząć odbudowywać bufory fiskalne. Jest to szczególnie ważne w przypadku krajów, w których dług publiczny wciąż jest wysoki. We wszystkich krajach należałoby zwiększyć wysiłki na rzecz uzyskania struktury finansów publicznych bardziej sprzyjającej wzrostowi gospodarczemu. Podniesienie odporności gospodarki strefy euro wymaga, by kraje przez cały czas w pełni, przejrzyście i konsekwentnie realizowały pakt stabilności i wzrostu oraz procedurę dotyczącą zakłóceń równowagi makroekonomicznej. Sprawą priorytetową pozostaje wzmocnienie naszej unii gospodarczej i walutowej. Rada Prezesów z zadowoleniem przyjmuje trwającą debatę nad ukończeniem unii bankowej i unii rynków kapitałowych oraz nad dalszym ulepszaniem architektury instytucjonalnej unii gospodarczej i walutowej.
Teraz odpowiemy na Państwa pytania.